Διαδηλώσεις στους δρόμους, θάνατοι, καταστροφές, σε μια χώρα που αντιμετωπίζει ήδη τρομακτικά προβλήματα εδώ και δεκαετίες, με εμπάργκο και κατηγορίες από τη Δύση. Η Κριστιάν Αμανπούρ, μία από τις πλέον ισχυρές δημοσιογράφους στον Κόσμο, έχει κανονίσει συνέντευξη με τον Ιρανό πρόεδρο. Όχι στη χώρα. Στη Νέα Υόρκη, όπου βρίσκονται οι ηγέτες της Γης για τη σύνοδο του ΟΗΕ.
Της Αγγελικής Κώττη
Μεγάλη επιτυχία. Ακόμα μια μεγάλη επιτυχία για την Αμανπούρ. Ελα όμως που ο Ιρανός πρόεδρος είχε μια απαίτηση, η οποία μόνο αθώα δεν ήταν!
«Οι διαδηλώσεις σαρώνουν το Ιράν & οι γυναίκες καίνε τις μαντίλες τους μετά τον θάνατο της Μαχσά Αμινί την περασμένη εβδομάδα, μετά τη σύλληψή της από την “αστυνομία ηθικής”» έγραφε η Αμανπούρ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. «Ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων λένε ότι τουλάχιστον 8 έχουν σκοτωθεί. Χθες το βράδυ, σχεδίαζα να ρωτήσω τον Πρόεδρο Raisi για όλα αυτά και πολλά άλλα.
Αυτή επρόκειτο να είναι η πρώτη συνέντευξη του Προέδρου Raisi σε αμερικανικό έδαφος, κατά την επίσκεψή του στη Νέα Υόρκη για το UNGA. Μετά από εβδομάδες προγραμματισμού και οκτώ ώρες στήσιμο μεταφραστικού εξοπλισμού, φώτων και καμερών, ήμασταν έτοιμοι. Αλλά κανένα ίχνος του Προέδρου Raisi.
40 λεπτά μετά την έναρξη της συνέντευξης, ήρθε ένας βοηθός. Ο πρόεδρος, είπε, πρότεινε να φορέσω μαντίλα, γιατί είναι οι άγιοι μήνες του Muharram και του Safar.
Αρνήθηκα ευγενικά. Βρισκόμαστε στη Νέα Υόρκη, όπου δεν υπάρχει νόμος ή παράδοση σχετικά με τις μαντίλες. Τόνισα ότι κανένας προηγούμενος Ιρανός πρόεδρος δεν το απαιτούσε αυτό όταν τους έχω πάρει συνέντευξη εκτός Ιράν.
Ο βοηθός ξεκαθάρισε ότι η συνέντευξη δεν θα γινόταν αν δεν φορούσα μαντίλα. Είπε ότι ήταν “θέμα σεβασμού” και αναφέρθηκε στην ” κατάσταση στο Ιράν” – υπαινίσσεται στις διαδηλώσεις που σαρώνουν τη χώρα
Και πάλι, είπα ότι δεν θα μπορούσα να συμφωνήσω με αυτή την πρωτόγνωρη και απρόσμενη συνθήκη.
Και έτσι το διαλύσαμε. Η συνέντευξη δεν έγινε. Καθώς οι διαδηλώσεις συνεχίζονται στο Ιράν και άνθρωποι σκοτώνονται, θα ήταν μια σημαντική στιγμή να μιλήσω με τον Πρόεδρο Raisi.»
Δεν θα υπήρχε λόγος να χρησιμοποιήσουμε τα γραφτά της διακεκριμένης δημοσιογράφου, αν μέσω αυτών δεν περιγραφόταν με συγκλονιστική ακρίβεια, η κατάσταση. Οι διαδηλώσεις και οι δολοφονίες δεν απασχολούν την ιρανική πολιτική ηγεσία. Περισσότερο απ’ όλα την απασχολεί το χιτζάμπ (η μαντήλα, φορεμένη με συγκεκριμένο τρόπο, για θρησκευτικούς λόγους). Η επιβολή δηλαδή, από ένα καθεστώς/ επιτομή αυταρχικού και θεοκρατικού καθεστώτος, συγκεκριμένου στοιχείου. Οποιο και αν είναι αυτό. Στην περίπτωσή μας, ενός κομματιού υφάσματος που κρύβει τα μαλλιά.
Γιατί πρέπει να είναι κρυμμένα; Υποτίθεται διότι ο προφήτης έτσι όρισε, ώστε η ομορφιά που προσθέτουν στη γυναίκα τα μαλλιά της, να είναι ορατή μονάχα μέσα στο σπίτι της και στους δικούς της αρσενικούς: άντρα, πατέρα, παιδί. Μεσαίωνας; Δέκα Μεσαίωνες. Και τρόπος να μαθαίνουν οι γυναίκες εξ απαλών ονύχων, μόλις μπουν στην εφηβεία, ότι ο άνδρας κάνει ό,τι θέλει, η γυναίκα δεν έχει δικαιώματα. Βλέπετε, τη μαντήλα τοποθετεί στο κεφάλι του κοριτσιού ο αρχηγός της οικογένειας, με την πρώτη έμμηνη ρύση.
Η Μαχσά Αμινί ήταν μόλις 22 ετών όταν, στους δρόμους της πρωτεύουσας, την οποία είχε επισκεφθεί, εθεάθη με δύο ατίθασες μπούκλες έξω από το χιτζάμπ. Την συνέλαβε η Αστυνομία Ηθών και την κακοποίησε τόσο, που δύο μέρες μετά πέθανε στο νοσοκομείο. Τότε άρχισαν οι διαδηλώσεις, οι νεκροί, οι διαμαρτυρίες από διεθνείς οργανισμούς. Οι γυναίκες κόβουν τα μαλλιά τους και καίνε τις μαντήλες δημόσια. Είναι ένα κίνημα που βρίσκει πλέον απήχηση σε ολόκληρη τη χώρα, με τις γυναίκες να μη το βάζουν κάτω.
Διαμαρτυρίες από την υπηρεσιακή ύπατη αρμοστή του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, Νάντα αλ Νασίφ, από τη Τζασμίν Ράμσεϊ, αναπληρώτρια διευθύντρια στο Κέντρο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στο Ιράν και άλλες επικεφαλής οργανισμών, προς το παρόν απλώς δίνουν θάρρος στους εξεγερμένους. Δεν ακούγονται όμως από τους αρμόδιους. Η Ράμσεϊ ειδικά, περιέγραψε σκηνές με μια ηλικιωμένη να φωνάζει σε έναν αξιωματικό από τις δυνάμεις ασφαλείς «αν νομίζεις ότι είσαι άνδρας έλα να με σκοτώσεις». Και τόνισε ότι οι αδύναμες φωνές των γυναικών που βρίσκονται στους δρόμους, δυναμώνουν μέρα με την ημέρα.
Το κακό είναι ότι πολλοί μιλούν για «ξένους πράκτορες» και όχι μονάχα οι εκπρόσωποι του καθεστώτος της Τεχεράνης. Ξένοι πράκτορες πυροδοτούν διαδηλώσεις και τροφοδοτούν τη βία στους δρόμους και κατά τον κυβερνήτη της Τεχεράνης αλλά και κατά τους «δικαιωματικούς». Ποιοι είναι αυτοί; Ανθρωποι που σε κάθε-αλλά σε κάθε περίπτωση- φανερώνουν ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα για εκείνους είναι α λα καρτ.
Μη φωνάζετε, λένε τώρα στους εξεγερμένους, διότι δεν είναι τυχαίο πότε γίνονται όλα αυτά. Σε καιρούς που η Ρωσία, σύμμαχος του Ιράν, υποφέρει. Οι Αμερικάνοι (φονιάδες των λαών, για να μη ξεχνάμε και τα παλιά συνθήματα) ξεσηκώνουν τον Ιρανικό λαό, ώστε η Μόσχα να αντιμετωπίσει προβλήματα ενεργειακής τροφοδοσίας.
Όλα, υποτάσσονται στον σκοπό της υπεράσπισης του Πούτιν, του οποίου η χώρα δήθεν πλήττεται, ενώ είναι αθώα. Μη μας ζαλίζετε, μοιάζουν να λένε, με τις μαντήλες σας, εδώ χάνεται το σύμπαν. Ας υποφέρουν και λίγο ακόμα οι γυναίκες, δεν πειράζει! Μοιράζουν, μάλιστα, βίντεο, από την κατάρρευση και τη μεταφορά της Μαχσά, θέλοντας να δείξουν πως δεν την είχαν χτυπήσει, καλά ήτανε, απλώς λιποθύμησε και μεταφέρθηκε με ασθενοφόρο. Μέχρις εκεί φτάνουν, για να στηρίξουν τις ιδεοληψίες τους: να καμουφλάρουν ένα έγκλημα, να αθωώνουν τους φονιάδες!
Άλλες, γυναίκες μάλιστα, μιλούν για «παραδόσεις» και «στοιχεία του πολιτισμού» των λαών, στις οποίες δεν χωρά η δική μας παρέμβαση. Ακόμα ένα κατάπτυστο επιχείρημα. Εννοείται πως δεν μπορείς να ζητάς από υπηκόους ξένων χωρών να βγάλουν τις μαντήλες, στις χώρες τους. Αλλά δεν θα επικροτήσεις κι από πάνω το γεγονός της επιβολής. Σε αυτές τις περιπτώσεις, απαγορεύεται… το απαγορεύεται. Το σωστό θα ήταν όποια θέλει να φορά μαντήλα και όποια δεν θέλει να μη φορά. Αλλά τσουβαλιάζονται από τα αυταρχικά καθεστώτα όπου ζουν και υφίστανται την επιβολή. Εδώ, κυρίες και κύριοι, μιλάμε για δικτατορίες (επειδή πολύ εύκολα χρησιμοποιούμε τη λέξη «χούντα»).
Ωστόσο, η Δύση οφείλει να προβληματιστεί σοβαρά επί των όσων συμβαίνουν και την πλήττουν. Πόσες μαντήλες ακόμη θα δούμε στο Παρίσι και στο Λονδίνο; Πόσοι Γάλλοι δάσκαλοι θα συρθούν στα δικαστήρια για δήθεν ρατσιστικό λόγο, ενώ, στην πραγματικότητα, οι θρησκευτικοί τιμωροί με τις βέργες στα χέρια και την διχαστική ερμηνεία του Κορανίου θα καταγγέλλουν, ακόμα και θα δολοφονούν; Πόσες δυνατότητες θα δίνει η Δημοκρατία στους εχθρούς της; Και πού μας οδηγεί αυτό;
Για όσους δεν γνωρίζουν, πάντως, η κατάσταση στη Γαλλία είναι κάτι παραπάνω από τραγική. Και οι υποχωρήσεις ατέλειωτες. O δε φόβος, αλλά και η οργή, ολοένα πολλαπλασιάζονται Εξ ου και η άνοδος της Λεπέν και των ακροδεξιών κομμάτων που πλέον γίνονται και κυβερνήσεις στην Ευρώπη.
Η λύση δεν είναι ο πόλεμος των πολιτισμών, ούτε των θρησκειών. Είναι ο διάλογος της Δημοκρατίας με τους πολίτες της. Είναι, επίσης, η υποστήριξη των αγώνων που δίνουν λαοί οι οποίοι ζουν σε βαθιά σκλαβιά. Είναι θετικές πράξεις για την υπέρβαση των διαφορών, Η συνύπαρξη έχει κανόνες στους οποίους υπάγονται και οι υποχωρήσεις, εφόσον, όμως, είναι αμοιβαίες. Αν κάνουμε κάτι λάθος, σε αυτό το πεδίο, ώρα να το διορθώσουμε.
