Συχνά γράφω άρθρα με αφορμή διαφορά ερεθίσματα γύρω μου ή και μέσα από τις αφηγήσεις ανθρώπων για θέματα που τους απασχολούν. Συνεχώς λοιπόν ακούμε προβλήματα και προσπαθούμε να τα λύσουμε. Νιώθουμε εξαντλημένοι και ψάχνουμε τι φταίει. Φλερτάρουμε καθημερινά με το άγχος γιατί είναι πια κομμάτι της ζωής μας.
Της Μίκας Πανάγου*
Λίγο με τη δουλειά να ζοριστούμε να ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις, μια δυσκολία σε συνεργασία θα μας χαλάσει την διάθεση, αν έχουμε υποχρεώσεις οικογενειακές θα επιφορτιστούμε και με αυτές, τα παιδιά να διαβάσουν, να μετακινηθούν, να μαγειρέψουμε,να πλύνουμε, να προλάβουμε. Είναι λες και κάποιος μας πατάει ένα κουμπί από το πρωί και πρέπει μέχρι το βράδυ να έχουμε περάσει σε όλες τις δοκιμασίες. Διαφορετικά θα νιώσουμε αποτυχημένοι, θα συγκριθούμε με τον διπλανό μας και θα γίνουμε σκληροί με τον εαυτό μας. Γιατί να μπορούν οι άλλοι να έχουν σύντροφο και εγώ όχι; Γιατί η άλλη μαμά να τα μπορεί κι εγώ όχι; Και με όλα αυτά τα λίγα και πολλά φτάσαμε στην κοσμοθεωρία της τελειότητας και στον συγγενή φίλο το άγχος. Με αφορμή λοιπόν τα παραπάνω προκύπτει η ανάγκη να μιλήσουμε για το τέλειο, για το κρυφό και φανερό άγχος και για τη σύγκριση.
Κοινό μυστικό όλων μας είναι ότι το μοίρασμα μιας εικονικής πίτας για την καθημερινότητα μας θα πρέπει να περιλαμβάνει την δουλειά, την οικογένεια, την κοινωνική ζωή και τον ελεύθερο χρόνο. Για να είσαι αρεστός και με προοπτικές τελειομανή η δουλειά σου θα πρέπει να έχει ένα μεγάλο κομμάτι της πίτας αυτής. Όταν λέμε δουλειά θα συμπεριλάβουμε φυσικά το νοικοκυριό, την βοήθεια γιαγιάδων στα εγγόνια, όλα όσα αφορούν δουλειές. Η εργασία είναι πλέον ένας τομέας που φέρνουν όλο και περισσότερο οι άνθρωποι στους ειδικούς και που συχνά πυροδοτεί το άγχος, την ψυχική και σωματική κόπωση, την αποξένωση, την έλλειψη του πάω με ωραία διάθεση να δουλέψω, σχολάω αφήνοντας πίσω μου όσα έχουν διαδραματιστεί εκεί και μπορώ να αφιερώσω χρόνο σε όσα άλλα επιθυμώ.
Τολμάω να ρισκάρω και να αλλάξω δουλειά; Αντιλαμβάνομαι τα όρια του να δίνω παραπάνω από όσα χρειάζεται; Δίνω σημασία σε σημάδια αρνητικά για τον οργανισμό μου; Συνήθως όχι γιατί η κοινωνία απαιτεί από εμένα να είμαι όλο και καλύτερη και να υπηρετώ αυτά που απαιτούν και να καλύπτω κενές θέσεις. Το άλλο μεγάλο κομμάτι της πίτας θα είναι η οικογένεια, καλούμαι κι εδώ να είμαι σωστός γιος, καλή κόρη, σούπερ μαμά ή γιαγιά, ακούραστος μπαμπάς ή παππούς. Πρέπει μονίμως να τρέχω, να αφήνω εμένα πίσω, να τα έχω όλα στην εντέλεια, να μην λέω όχι γιατί γίνομαι αχάριστος και ξεχνάω τυχόν θυσίες άλλων. Πάλι με συντροφεύει το άγχος, σφίγγω τα δόντια, χάνω συχνά πράγματα και χρόνο από τη δική μου ζωή γιατί οι προτεραιότητες μου είναι οι άλλοι.
Η κοινωνική ζωή εξαρτάται από το αν θέλω να είμαι φίλος του πρέπει ή επαναστάτης χωρίς αιτία. Με καλούν κάπου και θα πρέπει να πάω γιατί είναι ντροπή, δεν έχω όρεξη να μιλήσω με κόσμο αλλά θα παρεξηγηθώ αν πω όχι. Παίρνω και μια ταμπέλα δώρο του αντικοινωνικού ή του καταθλιπτικού γιατί θέλω να επιλέγω για το που θα παρίσταμαι και πως θα μοιράζω τον ελεύθερο μου χρόνο. Με παίρνει ένας φίλος να μου πει τα προβλήματα του και θα πρέπει να ενεργοποιήσω να τον ακούσω και σαν καλός φίλος ή φίλη να δώσω πίσω συμβουλές χωρίς δεύτερη σκέψη ή να σχολιάσουμε μια φίλη που χώρισε και να γίνει ένα «δικαστήριο» ενώ παράλληλα έχεις περάσει μια δύσκολη μέρα. Εδώ στο τσαντάκι εξόδου μπορεί να εμφανιστεί και μια κρίση πανικού μαζί με τα κλειδιά σου γιατί πόσα πρέπει ν αντέξει σε 24 ώρες; Θες να είσαι άλλου και βρίσκεσαι να καθένα αλλού. Ιστορίες που θα θυμήσου σε πολλούς τη δίκη του ζωή, τον αγώνα του να είναι καλά παιδιά, να γίνονται όλο και πιο τέλειοι. Να μπορούν να νιώσουν ότι έστησαν μια ζωή ικανοποιητικά καλή, με κριτήριο το δεν κάθομαι λεπτό όποτε τα κάνω καλά, βρίσκομαι παντού και πουθενά, αν με ρωτήσει κάποιος ξαφνικά αν είμαι ευτυχισμένος θα μπλοκάρει το σώμα και το μυαλό μαζί.
Γιατί κοιτάμε πολλές φορές την ταχύτητα, την ποσότητα και ξεχνάμε την ποιότητα και τον εαυτό μας. Ναι δεν ακούστηκε πουθενά ο εαυτός μας παραπάνω, να αρέσουμε στους άλλους, να ικανοποιούμε τα θέλω των άλλων και να νιώθουμε τύψεις αν ξεκλέβουμε χρόνο για εμάς. Δοκιμάστε σε ένα χαρτί να σχεδιάσετε την δίκη σας ημέρα, το μοίρασμα του χρόνου και δοκιμάστε να μετακινήσετε προτεραιότητες και δραστηριότητες. Η κοσμοθεωρία της τελειότητας δεν υπάρχει γιατί το τέλειο δεν υπάρχει και είναι όμορφο να φροντίζουμε και να βελτιώνουμε την ψυχή μας, να νιώθουμε άνθρωποι και όχι ρομπότ, να αγχώνουμε εμείς το άγχος με την χαλαρότητα μας και όχι εκείνο εμάς. Δεν είναι εύκολο για κανέναν να βγει από την ρουτίνα του όμως ας επιτρέψει για αρχή να παίρνει ανάσες μέσα στην ημέρα του και να χτίζει στιγμές δικές του. Δεν υπάρχει χρόνο μηχανή να γυρίσουμε πίσω όμως υπάρχει η ελπίδα και η πίστη στον άνθρωπο.
* Η Μίκα Πανάγου είναι κοινωνική λειτουργός με εκπαίδευση στη συστημική οικογενειακή θεραπεία – Facebook – Instagram
