today-is-a-good-day
22.1 C
Athens

Πώς βλέπουν οι Έλληνες τις φιλελεύθερες ιδέες;

Πριν ένα μήνα, το Ίδρυμα Φρίντριχ Νάουμαν για την Ελευθερία σε συνεργασία με την Κάπα Research πραγματοποίησε μια πανελλαδική έρευνα με σκοπό την καταγραφή των απόψεων των πολιτών σχετικά με φλέγοντα κοινωνικοπολιτικά ζητήματα.

Η έρευνα καταλήγει σε ενδιαφέρονται συμπεράσματα αναφορικά με την απήχηση των φιλελεύθερων ιδεών στην Ελλάδα. Όλες οι ερωτήσεις που κλήθηκαν να απαντήσουν οι ερωτώμενοι θεωρώ πως απασχολούν την πλειοψηφία των πολιτών όχι μόνον την χώρας μας αλλά και ευρύτερα του δυτικού κόσμου. Στα περισσότερα από αυτά που θα ακολουθήσουν, όμως, ο δυτικός κόσμος βρίσκεται ένα βήμα πιο μπροστά από εμάς. Αυτό που απασχολεί εμένα είναι να καταδείξω το πολωμένο κλίμα που υπάρχει στην Ελλάδα αναφορικά με τις φιλελεύθερες ιδέες, τον οικονομικό αναλφαβιτισμό και τους πολλούς α λα καρτ φιλελεύθερους της εποχής μας.

Του Γιάννη Ρουσόπουλου*

Παρόλο που η έρευνα εξετάζει εξίσου μείζονος σημασίας ζητήματα όπως η θανατική ποινή, οι αμβλώσεις, ο φιλοευρωπαϊσμός, η θρησκεία, το μεταναστευτικό, τα πολιτικά κόμματα, τα προσωπικά δεδομένα εγώ επιλέγω συνειδητά στο παρόν άρθρο να μην ασχοληθώ με αυτά. Σε καμία περίπτωση δεν τα υποβιβάζω κι ούτε τα θεωρώ δευτερεύοντα απλώς θεωρώ πως οι αναγνώστες με κοινή λογική μπορούν να δώσουν τις κατάλληλες απαντήσεις.

Υπάρχει ένα 73% που παρακολουθεί τις πολιτικές εξελίξεις οπότε και σε αυτό απευθύνομαι με το παρόν εγχείρημα. Πιο συγκεκριμένα, 73% των ερωτηθέντων απαντήσαν Πολύ Συχνά ή Αρκετά στην ερώτηση «Πόσο συχνά παρακολουθείτε τις πολιτικές εξελίξεις». Για το υπόλοιπο 27% είναι φαινομενικά επακόλουθο να μην κατανοούν τις φιλελεύθερες αρχές ή να τους χαρακτηρίζει κάποια πολιτική ημιμάθεια.

Παρατήρηση ν. 1) 69% των ερωτηθέντων θεωρεί πως η Πολιτική στη χώρα μας αδυνατεί να βελτιώσει τα σημαντικά προβλήματα της οικογένειας τους. Η ελεύθερη αγορά και ο καπιταλισμός έκαναν εφικτά τα περισσότερα από αυτά που απολαμβάνει σήμερα μια μέση οικογένεια. Μείωση της βρεφικής θνησιμότητας, καλύτερο επίπεδο διαβίωσης, καλύτερες εργασιακές συνθήκες, τεχνολογικές εφευρέσεις που 100 χρόνια πριν φάνταζαν όνειρο απατηλό ή ήταν προνόμιο των ελάχιστων. Ο καπιταλισμός έχει καργήσει τα βασανιστήρια, έχει προαγάγει την ισότητα όλων ενώπιον του νόμου, έχει βάλει τέλος στις βάναυσες τιμωρίες και έχει εξαλείψει τα απομεινάρια δουλείας.
Αυτά που σήμερα θεωρούνται αυτονόητα, κάποτε δεν ήταν. Έγιναν είτε από πολιτική βούληση, είτε από ανάγκη. Όσον αφορά την πολιτική, όλα τα οφείλουμε στην πολιτική της ελεύθερης αγοράς.

Παρατήρηση ν. 2) Στο ερώτημα «Εσείς πόσο επιστεύεστε κάθε έναν από τους παρακάτω θεσμούς της ελληνικής πολιτείας» παρατηρούμε κάτι θετικό για τους φιλελεύθερους. Ένα 53% εμπιστεύεται τις επιχειρήσεις. Όμως, ένα 48% εμπιστεύεται την Κυβέρνηση ως θεσμό και 42% την Δικαιοσύνη. Σε μια χώρα, όπου οι φιλελεύθερες αξίες κυριαρχούν, το πρώτο ποσοστό θα έπρεπε να είναι σαφώς μικρότερο ενώ το δεύτερο πολύ μεγαλύτερο. Παρατηρείται, όμως, μια γενική απαξίωση (85%) ως προς τις συνδικαλιστικές οργανώσεις και τούτο είναι ένα γεγονός που γεμίζει με αισιοδοξία τους φιλελέθευρους της χώρας.

Παρατήρηση ν. 3) Είναι ελπιδοφόρο πως το 68% απάντησε πως επιθυμεί να ενισχυθούν τα επόμενα χρόνια η Δικαιοσύνη και η Αξιοκρατία. Όσον αφορά τις οικονομικές αξίες ένα ποσοστό 62% επιθυμεί να ενισχυθεί η Ανάπτυξη, 49% η Παραγωγικότητα, 10% η Ελεύθερη Αγορά, 9% ο Κρατικός Παρεμβατισμός και μόλις 6% ο Ανταγωνισμός. Αυτό είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα ενός βαθιά ριζωμένου οικονομικού αναλφαβητισμού και φιλελευθερισμού α λα καρτ. Η ανάπτυξη (62%) και η παραγωγικότητα (49%) προϋποθέτουν την ελεύθερη αγορά (10%). Δεν υπάρχει άλλος δρόμος. Τα τελευταία 200 χρόνια οικονομικής ιστορίας έχουν δείξει με τον πιο εμφατικό τρόπο πως όταν δεν υπάρχει ελεύθερη αγορά και ανταγωνισμός δεν υπάρχει παράλληλα και ανάπτυξη, ενώ ταυτόχρονα η παραγωγικότητα είναι σε πολύ χαμηλά επίπεδα.

Παρατήρηση ν. 4) Αναφορικά με ζητήματα της επικαιρότητας που απασχολούν συχνά την δημόσια συζήτηση, η έρευνα δείχνει ότι ποσοστό 74% είναι κατά των καταλήψεων ως μέσο διαμαρτυρίας. Ωστόσο αυτό το αποτέλεσμα εγείρει ερωτήματα καθώς δεν αποτυπώνεται εκλογικά. Είναι διαχρονική τάση της Αριστεράς να χρησιμοποιεί τις καταλήψεις για να πετύχει μικροκομματικά οφέλη.

Παρατήρηση ν. 5) 64% των ερωτηθέντων θεωρεί πως η κυβέρνηση δεν πρέπει να περιορίζει δικαιώματα σε περιόδους κρίσεις. Είναι ένα καλό αποτύπωμα για να κατανοήσουμε την λανθασμένη άποψη που έχει δημιουργηθεί αναφορικά με την σχέση φιλελευθερισμού-ασφάλειας μέσω των νόμων.

Παρατήρηση ν.6) 34% των ερωτηθέντων θεωρούν πως οι περισσότεροι (!) Αστυνομικοί στην Ελλάδα υπερβαίνουν συχνά τα όρια του νόμου και ασκούν υπέρμετρη βία. Αυτό το πραγματικά υψηλό ποσοστό δαιμονοποίησης της ΕΛ.ΑΣ δεν προκύπτει σε καμία περίπτωση από την συμπεριφορά της τελευταίας. Δικαιολογείται, όμως, από το γεγονός πως άνθρωποι δίχως την παραμικρή κατανόηση της πολιτικής πραγματικότητας χτίσανε καριέρες με συνθήματα όπως το «μπάτσοι-γουρούνια-δολοφόνοι». Δικαιολογείται από το γεγονός πως μέχρι και βουλευτές της ελληνικής αριστεράς, που έχουν αστυνομικούς να τους προστατεύουν, προπαγανδίζουν κατά της ΕΛ.ΑΣ. Καταλυτικό ρόλο έπαιξαν για την δαιμονοποίηση της αστυνομίας όχι μόνο στη χώρα μας αλλά και ευρύτερα οι αστυνομικές ιστορίες. Ήταν πάντα ένα όπλο των τσαρλατάτων αριστερών με ψευδοεπιστημονικά χαρακτηριστικά για να προωθήσουν την επαναστατική κουλτούρα στον 20ο αιώνα. Το φαινόμενο παρατηρείται και σήμερα, όπου οι αστυνομικές ιστορίες προάγουν ένα ριζοσπαστικό αντικαπιταλιστικό αίσθημα.

Στην ενότητα 4, σε μία από τις σημαντικότερες για εμένα, λαμβάνουμε μια ξεκάθαρη εικόνα για τον φιλελευθερισμό στην Ελλάδα. Στην ερώτηση «Ποιο οικονομικό σύστημα είναι καλύτερο για εσάς;» 40% απαντά ένα που βασίζεται περισσότερο στον κρατικό σχεδιασμό! Μόλις το 54% απαντά πως καλύτερο σύστημα για τον εαυτό τους είναι ένα που βασίζεται περισσότερο στην ελεύθερη αγορά. 4 στους 10 Έλληνες θεωρούν πως τα εισοδήματα αυξάνονται και οι συνθήκες διαβίωσης βελτιώνονται με σύστημα που κλείνει στον κεντρικό σχεδιασμό. Για να το πούμε αλλιώς: το 40% δεν κατανοεί βασικές γνώσεις οικονομικής σκέψης και το πως παράγεται ο πλούτος σε μια χώρα. Στη συνέχεια, 65% θεωρεί πως η ρύθμιση της αγοράς από το κράτος είναι απαραίτητη για τη διασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος ενώ μόλις το 31% απαντά πως η παρέμβαση του κράτους στην αγορά συνήθως φέρνει περισσότερα προβλήματα από ότι λύσεις. Συνοψίζοντας, η έρευνα δείχνει πως το 31% της χώρας κατανοεί πως παράγεται ο πλούτος σε μία χώρα, τι στρεβλώνει και τι βελτιώνει. Είναι ακριβώς το μισό από όσους επιθυμούν την Ανάπτυξη (62%), όπως είδαμε παραπάνω.

Παρατήρηση ν. 7) Θετικό είναι το γεγονός πως 70% θεωρεί πως οι επιχειρήσεις στην Ελλάδα είναι κάτι το θετικό καθώς έχουν δώσει δουλειά στην ελληνική οικογένεια και έχουν συμβάλλει κατά πολύ στην πρόοδο του τόπου. Αν το συγκρίνουμε, όμως, με τα ακριβώς προηγούμενα ευρύματα τότε αντιλαμβανόμαστε πως η πλειοψηφία δεν κατανοεί πως λειτουργούν οι επιχειρήσεις. Το 24% που απαντά ότι οι επιχειρήσεις στην Ελλάδα είναι κάτι το αρνητικό καθώς συνδέονται με οικονομικές ατασθαλείες, διαφθορά και εργατική εκμετάλλευση είναι υπερβολικά υψηλό. Είναι προϊόν φυσικά της αριστερίλας που έχει ριζώσει στην κοινωνία αλλά και της αναξιοκρατίας που κυριάρχισε για χρόνια στη χώρα μας. 63%, επίσης, έχει αρνητική άποψη για τις τράπεζες.

Παρατήρηση ν. 8) Θετική πρόοδος έχει γίνει στο θέμα της ομοφυλοφιλίας καθώς 71% θεωρεί πως η ομοφυλλοφιλία πρέπει να είναι αποδεκτή από την κοινωνία ενώ το 23% πιστεύει πως πρέπει να αποθαρρύνεται. Υπάρχει ακόμη, όμως, μεγάλο περιθώριο βελτίωσης. 90% συμφωνεί πως οι ομοφυλυλόφιλοι πρέπει να έχουν ίσα δικαιώματα με τους άλλους πολίτες. Εξίσου και εδώ υπάρχει μεγάλο περιθώριο βελτίωσης.

Παρατήρηση ν. 9) 67% αμφισβητεί την εγκυρότητα των ελληνικών ΜΜΕ και 60% ενημερώνεται από το διαδίκτυο. Πολύ θετικό για τα αντανακλαστικά μιας φιλελεύθερης κοινωνίας είναι το γεγονός πως 94% των ερωτηθέντων απαντά πως ελέγχει την εγκυρότητα μιας είδησης από πολλές και διαφορετικές πηγές.

Αναφορικά με τις πολιτικές ιδεολογίες και φιλοσοφίες το 59% απαντάει πως είναι κάτι θετικό για τους ίδιους ο Σοσιαλισμός! Το 56% απαντά πως η Σοσιαλδημοκρατία δηλώνει κάτι θετικό για τους ίδιους. Ακολουθεί ο Φιλελευθερισμός με 53%. Μόλις το 36% απαντά ότι ο Καπιταλισμός δηλώνει κάτι το θετικό και 29% ο Νεοφιλελευθερισμός. 21% αξιολογεί Θετικά ή Μάλλον Θετικά τον Κομμουνισμό! Όσον αφορά την ιδεολογία που εγγυάται την δικαιότερη και ταχύτερη ανάπτυξη 29% απαντά ο Φιλελευθερισμός, 26% η Σοσιαλδημοκρατία και 20% ο Σοσιαλισμός!

Παρατήρηση ν. 10) Ένα ακόμη συμπέρασμα που τρομάζει είναι το γεγονός ότι μόλις το 53% των ερωτηθέντων θεωρεί πως ο φιλελευθερισμός έχει να προσφέρει στην Ελλάδα ενώ το 38% θεωρεί ότι είναι κάτι παλιό και ξεπερασμένο.

Καταλήγοντας, θα σταθώ στο γεγονός πως 59% των ερωτηθέντων αξιολογεί θετικά τον Σοσιαλισμό και 20% θεωρεί πως αυτός εγγυάται την δικαιότερη και ταχύτερη ανάπτυξη. Ενώ παρατηρούμε πως σε ζητήματα του πολιτικού φιλελευθερισμού (αμφλώσεις, ελευθερία τύπου, θανατική ποινή) οι αποδόσεις του φιλελευθερισμού είναι αρκετά υψηλές, δεν παρατηρούμε το ίδιο στις οικονομικές αξίες. Στις τελευταίες παρατηρείται τεράστια τάση προς τον ολοκληρωτισμό, ήτοι σοσιαλισμό. Κάθε σοσιαλιστικό εγχείρημα είναι πατερναλιστικό. Όσο αυξάνεται ο ρόλος του κράτους, τόσο μειώνεται η ελευθερία του ατόμου. Είναι δύο μεγέθη αντιστρόφως ανάλογα. Από την Κούβα του Κάστρο μέχρι τους Ερυθρούς Χμερ στην Καμπότζη και από την ΕΣΣΔ μέχρι την Βενεζουέλα του Τσάβες ο σοσιαλισμός κατέληξε σε αυταρχισμό. Τα πολιτικά δικαιώματα προϋποθέτουν οικονομικό φιλελευθερισμό. Ο κεντρικός σχεδιασμός οδηγεί στον ολοκληρωτισμό. Δεν υπάρχει ιστορικό παράδειγμα που να το διαψεύδει. Δεν δύναται να οδηγήσει κάπου αλλού και τούτο δεν οφείλεται στην φυσιογνωμία ή τα χαρακτηριστικά του ηγέτη. Οφείλεται αποκλειστικά στα σοσιαλιστικά οικονομικά.

Υπάρχει η τάση των ανθρώπων της μεσαίας τάξης να απορρίπτουν τον ριζοσπαστισμό, που στα δικά τους μάτια μεταφράζεται με τον κομμουνισμό. Τούτο, σε γενικές γραμμές, αποδεικνύεται και στα αποτελέσματα της παρούσας έρευνας. Εκείνο που δεν βλέπουν είναι ότι ο κομμουνισμός και ο σοσιαλισμός ταυτίζονται. Δεν υπάρχει ουδεμία οικονομική διαφορά μεταξύ κομμουνισμού και σοσιαλισμού. Εξίσου και τα δύο συστήματα επιθυμούν το ίδιο σύστημα οικονομικής οργάνωσης της κοινωνίας, δηλαδή τον δημόσιο έλεγχο των μέσων παραγωγής κι όχι τον ιδιωτικό. Η επίσημη ονομασία της κομμουνιστής ρωσικής αυτοκρατορίας ήταν Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών (ΕΣΣΔ).

Όσοι διατείνονται ότι η λύση είναι ένα μικτό σύστημα μεταξύ καπιταλισμού και σοσιαλισμού πλανώνται. Είτε από άγνοια είτε εσκεμμένα. Το ονομάζουν μάλιστα «παρεμβατισμό» ή «κράτος ρυθμιστή» ή «σοσιαλδημοκρατία». Το μεικτό σύστημα, που κάμποσοι προτείνουν, δεν είναι ο σταθεροποιητός παράγοντας για τον καπισταλισμό. Είναι ο δρόμος προς τον σοσιαλισμό, ο δρόμος προς τη δουλεία. Τα υπόλοιπα ανήκουν στις ονειροπολήσεις, στις ουτοπίες και στις αυταπάτες.

Υπάρχει μόνο ένας δρόμος για ανάπτυξη και παραγωγικότητα που ζητούν οι πολλοί, σύμφωνα με την έρευνα. Η πλήρης υιοθέτηση του καπιταλισμού της laissez-faire. Οι ανούσιες και κουραστικές διατριβές περί κάποιας αόριστης έννοιας της δικαιοσύνης ή περί της «εμβάθυνσης της δημοκρατίας» σπαταλλούν τζάμπα χαρτί. Όποιος επιθυμεί «σχεδιασμό», «παρεμβατισμό», «σοσιαλισμό» επιθυμεί φτώχια. Ο σοσιαλισμός, η σοσιαλδημοκρατία και ο κεντρικός σχεδιασμός μπορεί να δουλεύουν σε φιλοσοφικές ιδέες στο καφενείο, σε πάρκα ή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Δεν δουλεύουν όμως στην πραγματική ζωή.

O Γιάννης Ρουσόπουλος είναι φοιτητής Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο


Εδώ ολόκληρη η έρευνα

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ