Είμαστε τελικά οι επιλογές μας ή αυτό που μας προστάζει είναι το πρέπει; Από την γέννηση μας μαθαίνουμε τον κόσμο μέσα από τα μάτια και την οπτική των γονιών μας και του στενού οικογενειακού μας κύκλου. Ακολουθούν οι δομές εκπαίδευσης και τα άτομα που επιλέγουμε για να αναπτύξουμε μαζί τους δεσμούς φιλικούς.
Της Μίκας Πανάγου *
Πολλά τα ερεθίσματα, διαφορετικές προσωπικότητες και απόψεις. Υιοθετούμε αυτά που μας αρέσουν ή αυτά που μας συμφέρουν ή αυτά που ικανοποιούν τους άλλους. Όσο μεγαλώνουμε όμως αυτό γίνεται σε ένα πιο αυστηρό φίλτρο καθώς αναπτύσσουμε κριτική άποψη αλλά και διαμορφώνουμε την προσωπικότητα μας. Αυτό σε ένα υγιές και ισορροπημένο περιβάλλον.
Τι γίνεται όμως αν με κάποιον τρόπο μας έχουν επιβάλλει ιδέες, αξίες, πεποιθήσεις και προσδοκίες άλλων; Λεπτές γραμμές και δύσκολα διακριτές. Συχνά οι άνθρωποι πιστεύουν ότι επιλέγουν αυτό που θέλουν οι ίδιοι ή φτάνουν μέχρι εκεί που μπορούν χωρίς να ξεβολευτούν από αυτό που αντέχουν. Χρειάζεται εσωτερική αναζήτησή και να σκαλίζουν βαθιά τα βιώματα τους ώστε να διακρίνουν τι είναι δικό τους και τι των άλλων. Για παράδειγμα αν σε ένα παιδί λες από μικρή ηλικία ότι δεν μπορεί να φτιάξει ένα παιχνίδι αυτό θα πιστέψει ή αν του περνάς την δίκη σου άποψη για την μόρφωση του αυτό θα πιστέψει. Αν νιώσει ότι το να λέει όχι τον κάνει κακό παιδί το ίδιο θα πιστεύει και σαν ενήλικας.
Πολλά τα παραδείγματα όμως απαιτεί προσωπική αναζήτησή του κάθε ατόμου. Ποιος είμαι; Γιατί λειτουργώ έτσι; Γιατί επέλεξα αυτό το επάγγελμα; Γιατί δεν πιστεύω σ’ εμένα; Μέσα από την αναζήτησή τέτοιων ερωτημάτων θα οδηγηθεί σύντομα σε συμπεράσματα και θα διαπιστώσει αν έχει γίνει αυτό που πραγματικά είναι. Μπερδευόμαστε συνήθως με τα πρέπει και τα θέλω, με το τι προστάζει η κοινωνία και με το τι με κάνει εμένα ευτυχισμένο. Ακούμε τις ανάγκες των άλλων και παραβλέπουμε τις δικές μας, καθώς αυτό κάνει ένα καλό παιδί.
Όλοι κουβαλάμε αναμνήσεις παιδικές κάποιες χαρούμενες και άλλες φορές γεμάτες πληγές. Στιγμές που θέλαμε κάτι άλλο, που δεν μας άρεσε εκεί που ήμασταν, που δεν είχαμε επιλογές. Παιδιά που στερήθηκαν την αγάπη, την φροντίδα και την αποδοχή αυτού που ήταν. Στην ενηλικίωση όμως το τιμόνι το έχουμε στα χέρια μας οι ίδιοι και αποφασίζουμε εμείς για το ποια πορεία θα ακολουθήσουμε. Μπορούμε να πούμε όχι σε κάτι που δεν θέλουμε χωρίς να γκρεμίσουμε τις προσδοκίες των άλλων.
Μπορούμε και επιβάλλεται να ρωτήσουμε τον εαυτό μας αν είμαστε ευτυχισμένοι με την δουλειά μας, με τον σύντροφο μας, με το τι κάνουμε για τον εαυτό μας και πόσο τον ακούμε ή συνεχίζουμε να ζούμε για τους άλλους μέσα από τους άλλους για το καλό των άλλων.
Υπάρχει και ένα ΕΓΩ κάπου βαθιά μέσα μας κρυμμένο που οφείλουμε να του επιτρέψουμε να μεγαλώσει, να το φροντίσουμε, να το αγαπήσουμε, να ωριμάσει, να επιλέξει αυτά που θέλει και να ζήσει!
* Η Μίκα Πανάγου είναι κοινωνική λειτουργός με εκπαίδευση στη συστημική οικογενειακή θεραπεία
