Η Αθήνα αλλάζει μέσω αναπλάσεων, με το κέντρο να διατηρεί τη μερίδα του λέοντος σε αυτές τις αλλαγές. Η επόμενη ανάπλαση θα γίνει στο μεσαίο τμήμα της οδού Ερμού από το ναό της Καπνικαρέας έως το σταθμό του Θησείου και την πλατεία Αγ. Ασωμάτων. Ένα σημείο το οποίο έχει αρκετά διατηρητέα κτήρια και μνημεία, και το οποίο δέχεται πάμπολλες επισκέψεις από κατοίκους και τουρίστες.
Σύμφωνα με τη μελέτη, αλλάζουν δαπεδοστρώσεις και αυξομειώνονται πεζοδρόμια. Επίσης, προτείνεται μια «άτυπη» ενοποίηση του ναού της Καπνικαρέας με την πλατεία Αβησσυνίας στο Μοναστηράκι, αλλά και τον ναό των Αγίων Ασωμάτων και τον περιβάλλοντα χώρο του. Όλα αυτά θα γίνουν με τις δυνατόν λιγότερες και διακριτικότερες παρεμβάσεις, καθώς τα έργα δεν πρέπει να ανταγωνίζονται τα μνημεία, αλλά γίνονται μόνο για να διευκολυνθεί η κυκλοφορία.
Η πρόταση εξετάστηκε χθες στο Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων. Αποτελεί τμήμα της βραβευμένης με το Α’ βραβείο πρότασης του σύνθετου αρχιτεκτονικού διαγωνισμού ιδεών με τίτλο «Ανάπλαση του Κέντρου της Αθήνας» του 2019 -όπως διοργανώθηκε από την ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΑΘΗΝΑΣ Α.Ε και το Υπουργείο Υποδομών. Η διακριθείσα πρόταση προέβλεπε τη λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση του εσωτερικού “Τ”, του ιστορικού τριγώνου του Δήμου Αθηναίων, δηλαδή των αξόνων Ερμού- Αθηνάς -μέσα από ανασχεδιασμό αμφοτέρων. Από το σύνολο των μελετών, από ο Δήμος Αθηναίων επέλεγε επιλέχθηκε στην παρούσα φάση να κατατεθεί προς έγκριση το συγκεκριμένο τμήμα που αφορά στην οδό Ερμού.
Τα διατηρητέα της περιοχής είναι:
Το κτήριο στη συμβολή των οδών Αιόλου 32 και Ερμού 62, οι όψεις του οποίου έχουν χαρακτηρισθεί ως έργα τέχνης που χρειάζονται ειδική κρατική προστασία
Το κτήριο επί της οδού Ερμού 70 το κέλυφος του οποίου έχει χαρακτηρισθεί ως μνημείο
Τα κτήρια: α) στη συμβολή των οδών Ερμού 92 και Πιττακή 1 και β) επί της οδού Ερμού 94, τα οποία έχουν χαρακτηρισθεί ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία και έργα τέχνης.
Το κτήριο στη συμβολή των οδών Ερμού 96 και Αρτέμιδος, το κέλυφος του οποίου έχει χαρακτηρισθεί ως μνημείο
Στο Νότιο μέτωπο της οδού Ερμού:
Το κτήριο του Σιδηροδρομικού Σταθμού, στην πλατεία Μοναστηρακίου, ο οποίος έχει χαρακτηρισθεί ως έργο τέχνης που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία και ιστορικό διατηρητέο μνημείο
Το κτήριο στη συμβολή των οδών Ερμού 99 και Νορμανού, το κέλυφος του οποίου έχει χαρακτηρισθεί ως μνημείο
Στη μελέτη προβλέπονται και επεμβάσεις πλησίον μνημείων αρμοδιότητας Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Αθηνών:
Πέριξ βυζαντινών μνημείων, κυρίως πλησίον του ναού των Αγίων Ασωμάτων κηρυγμένου ως ιστορικό και διατηρητέο μνημείο και σε μικρότερο βαθμό πλησίον του ναού της Παναγίας Παντάνασσας Μοναστηρακίου, κηρυγμένου ως προέχοντος μεταβυζαντινού μνημείου. Ελάχιστες επεμβάσεις σημειώνονται και σε μικρή απόσταση από τον ναό των Εισοδίων της Θεοτόκου Καπνικαρέα, κηρυγμένο ως ιστορικό και διατηρητέο μνημείο.
Επίσης, η περιοχή επέμβασης εντάσσεται στον αναοριοθετημένο Αρχαιολογικό Χώρο της πόλεως των Αθηνών.
Με την μελέτη επιχειρείται η ενσωμάτωση της εγκεκριμένης κυκλοφοριακής διαχείρισης της περιοχής και ταυτόχρονα ο συντονισμός με τις νέες περιβαλλοντικές απαιτήσεις.
Κύριο εργαλείο της πρότασης αποτελεί η διεύρυνση των πεζοδρομίων, με κατάργηση της αμφίπλευρης παρόδιας στάθμευσης. Η νέα δαπεδόστρωση τονίζει τη διαμήκη κίνηση των πεζών, μέσω μίας διαβαθμισμένης τονικότητας των πλακοστρώσεων από τα πεζοδρόμια προς το οδόστρωμα: «η προοπτική του άξονα εντείνεται, ο χώρος των πεζών γίνεται μέρος του οπτικού αυτού τεχνάσματος».
Η νέα δαπεδόστρωση προτείνεται να επεκταθεί προς την Καπνικαρέα και τον υφιστάμενο πεζόδρομο, καθώς και προς τις εγκάρσιες οδούς σε μικρό βάθος, ενώ στην πλατεία Αγίων Ασωμάτων περιλαμβάνει και την περιοχή γύρω από τον περίβολο του ομώνυμου ναού.
Επιπλέον, η μελέτη περιλαμβάνει την γραμμική δεντροφύτευση μόνο στη μία πλευρά της οδού (προς την περιοχή του Ψυρρή), καθώς και την τοποθέτηση νέων στοιχείων φωτισμού και αστικού εξοπλισμού.
Δεδομένου του μεγάλου μήκους του υπό ανάπλαση τμήματος της οδού, επιδιώκεται ο τονισμός επιμέρους περιοχών, με χαρακτηριστικό σημείο την εγκάρσια κίνηση από και προς την πλατεία Αβησσυνίας, η οποία εντείνεται μέσω κλιμακούμενης πύκνωσης των φωτιστικών στύλων, προοδευτικής καμπύλωσής τους και συμμετρικής διάταξης – λειτουργώντας ως τοπόσημο.
Στην πλατεία Αγ. Ασωμάτων προτείνεται η αποκατάσταση της κίνησης των πεζών από και προς τον Κεραμεικό- την οποία η υφιστάμενη κατάσταση δεν επιτρέπει-, μέσω της δημιουργίας ενός διευρυμένου κυκλοτερούς πλατώματος.
Προβλέπονται επί της ουσίας δύο διαφορετικές τελικές επιφάνειες δαπέδων, αυτής από επεξεργασμένο σκυρόδεμα και αυτής από διάστρωση γρανιτών.
Η περιοχή κυκλοφορίας οχημάτων καθώς και οι περιοχές στάσης-στάθμευσης αυτών (θέσεις φορτο-εκφόρτωσης, στάσεις ΟΑΣΑ, θέσεις ΑΜΕΑ, θέσεις δικύκλων) διαμορφώνονται από δύσκαμπτο οδόστρωμα, στην πρώτη περίπτωση τελικής επεξεργασμένης- χτυπημένης επιφάνειας σκυροδέματος, ενώ στη δεύτερη περίπτωση η τελική επιφάνεια επενδύεται από πλάκες γρανίτη πάχους 8cm, με διάταξη και χρωματική διαβάθμιση.
Θα τοποθετηθούν στύλοι οδοφωτισμού τριων τύπων, ανηρτημένα φωτιστικά και χωνευτά φωτιστικά οδοστρώματος. Επίσης, πέντε μεταλλικές διάτρητες πέργκολες κατά μήκος της Ερμού.
Όλες οι εκσκαφές, ανεξαρτήτοως βάθους, θα γίνουν υπό τον άμεσο έλεγχο και επίβλεψη της Υπηρεσίας μας. Η αρχαιολογική επίβλεψη των εκσκαφικών εργασιών κρίνεται απαραίτητη και πρέπει να υλοποιηθεί από εξειδικευμένο προσωπικό (αρχαιολόγο και τεχνίτη ανασκαφών), ο αριθμός του οποίου θα εξαρτηθεί από τα μέτωπα των εκσκαφών και θα προσληφθεί από τον κύριο ή τον ανάδοχο του έργου. Σε περίπτωση που αποκαλυφθούν αρχαιότητες, οι εργασίες θα διακοπούν και θα διεξαχθεί ανασκαφική έρευνα, από τα αποτελέσματα της οποίας και με την προβλεπόμενη από την αρχαιολογική νομοθεσία διαδικασία, θα εξαρτηθεί ο τρόπος συνέχισης του έργου. Το σύνολο της δαπάνης (αρχαιολογική επίβλεψη, απασχόληση προσωπικού, ανασκαφική έρευνα, συντήρηση και μελέτη – δημοσίευση ευρημάτων) θα επιβαρύνει τον κύριο του έργου.
Η εξέταση της μελέτης ήταν πολύωρη και εκφράστηκαν αρκετές παρατηρήσεις που θα ληφθούν υπόψιν
Αγγελική Κώττη
