Ο Πειραιάς χάρη και στο μετρό, έχει πλέον πολλούς επισκέπτες και η διαμόρφωση μιας κεντρικής πλατείας σε ανοιχτό αρχαιολογικό χώρο αποκτά ιδιαίτερη αξία – και όχι μόνο για όσους πηγαίνουν, αλλά και για τους κατοίκους. Η Πλατεία Ροντήρη του Πειραιά, που βρίσκεται μεταξύ των οδών Ηρώων Πολυτεχνείου, Φιλελλήνων, Σκουζέ και Λεωσθένους, στο κέντρο της σύγχρονης πόλης, έχει σημαντικές αρχαιότητες που θα αναδειχθούν. Η συγκεκριμένη πλατεία βρίσκεται στη γειτονιά του Αρχαιολογικού Μουσείου.
Το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο συζήτησε τη μελέτη με τίτλο «Διαμόρφωση και ανάδειξη αρχαιολογικού χώρου στην πλατεία Ροντήρη στον Πειραιά». Όπως σημείωσαν οι εισηγητές, στο εν λόγω Οικοδομικό Τετράγωνο προβλεπόταν η ανέγερση του Δικαστικού Μεγάρου Πειραιά, σχέδιο το οποίο ματαιώθηκε μετά από την ανασκαφική έρευνα και τα ευρήματα που αποκαλύφθηκαν.
Σήμερα, ο αρχαιολογικός χώρος, έκτασης 1923,23 τ.μ., περιβάλλεται από περίφραξη. Αποτελείται από ένα παραλληλόγραμμο τμήμα, διαστάσεων 53.30μ. x 35.20μ., και ένα μικρότερο στη βορειοδυτική γωνία, διαστάσεων 5.30μ. x 9.80μ.
Τη μεγαλύτερη έκταση του αρχαιολογικού χώρου της πλατείας Ροντήρη καταλαμβάνει ένα οικιστικό σύνολο του 2ου αιώνα μ.Χ., που απαρτίζεται από δύο οικίες, εκ των τεσσάρων που πιθανότατα υπήρχαν στο οικοδομικό τετράγωνο της αρχαίας πόλης. Το πλάτος του τετραγώνου, που οριοθετείται από δρόμους στα ΒΑ και ΝΔ (πλάτους 2,00 και 3,20 μ. αντίστοιχα) είναι 43,75 μ. Η κύρια οικοδομική φάση χρονολογείται στη ρωμαϊκή εποχή (2ος αι. μ.Χ.). Ωστόσο, οι 2 ρωμαϊκές οικίες θεμελιώνονται σε τμήματα κλασικών και ελληνιστικών τοίχων, με λιγοστά κατάλοιπα στη βορειοανατολική γωνία της Βόρειας Οικίας και ίσως στην ανατολική πλευρά της Νότιας.
Οι 2 οικίες (Βόρεια και Νότια) έχουν περίπου τις ίδιες διαστάσεις(28.30μ.x22.20μ.) και τα δωμάτιά τους αναπτύσσονται γύρω από ένα τετράστυλο αίθριο (impluvium). Σειρά καταστημάτων ή εργαστηρίων, κάποιες φορές με δεύτερο δωμάτιο πίσω, αναπτύσσονται κατά μήκος της νοτιοανατολικής πλευράς. Η είσοδος στις κατοικίες γινόταν από τους πλαϊνούς δρόμους. Κατά την πρώιμη βυζαντινή περίοδο, τον 6ο αι. μ.Χ., στη βορειοανατολική γωνία του αρχαίου οικοδομικού τετραγώνου οικοδομείται μία μικρότερη οικία.
Από την ανασκαφή περισυλλέγησαν σημαντικά κινητά ευρήματα, όπως βάσεις περιρραντηρίων, τριπτήρες, λεκάνες, αποτμήματα γλυπτώνκαι επιγραφές, από τις οποίες η σπουδαιότερη είναι ένα αγορανομικό κείμενο του 1ου αι. μ.Χ.
Νεότερες επεμβάσεις
Οι νεότερες επεμβάσεις στον χώρο είναι περιορισμένες. Ως προς τη στερέωση των αρχαίων καταλοίπων, οι επεμβάσεις περιορίζονται στο αρμολόγημα λιθοδομών με τσιμεντιτικά κονιάματα. Αν και διαπιστώνονται αστοχίες στην εφαρμογή, ενισχύθηκε η συνοχή των τοίχων. Επίσης, έχουν καλυφθεί τα στόμια των φρεάτων και των δεξαμενών για λόγους ασφαλείας με πλάκες τσιμέντου ή με κλωβούς από διάτρητη λαμαρίνα.
Εχει τοποθετηθεί περίφραξη και έχει κατασκευαστεί σιδερένια εξέδρα στη βορειοανατολική γωνία, ώστε να εξασφαλίζεται η κατάβαση στο επίπεδο του αρχαίου δρόμου. Έχει τοποθετηθεί ενημερωτική πινακίδα πάνω στην περίφραξη, επί της οδού Ηρώων Πολυτεχνείου και έχει υλοποιηθεί εγκατάσταση φωτισμού
Η μελέτη, η οποία ανατέθηκε από την Εφορεία Αρχαιοτήτων στον αρχιτέκτονα μηχανικό Γιώργο Νίνο περιλαμβάνει προτάσεις στερέωσης, διαμόρφωσης και ανάδειξης αρχαίων κτισμάτων, καθώς και προτάσεις διαμόρφωσης περιβάλλοντος χώρου.
Τα κατάλοιπα δεν παρουσιάζουν σοβαρά δομικά προβλήματα, αλλά έχουν διαβρωμένα κονιάματα και ρηγματώσεις κάποιων λιθοπλίνθων. Σε σχέση με την αναγνωσιμότητα του χώρου, διαπιστώνονται προβλήματα ως προς την κυκλοφορία των επισκεπτών, την ύπαρξη διαφόρων χρονολογικών φάσεων, την παρουσία διάσπαρτων λίθων, τις μικροκαταρρεύσεις, τις ανισοσταθμίες, τη βλάστηση κ.α.
Θα γίνουν οι απαραίτητες επεμβάσεις και συντηρήσεις, ενώ θα επιχωθούν κάποια σκάμματα για την προστασία της θεμελίωσης των τοίχων και την αποκατάσταση της στάθμης των δαπέδων των οικιών και των δρόμων, στις περιοχές όπου η ανασκαφή είχε προχωρήσει χαμηλότερα από τη στάθμη των δαπέδων.
Τέλος, θα κατασκευαστεί νέα περίφραξη και θα διαμορφωθούν διαδρομές για τους επισκέπτες. Η τοπική εφορεία Αρχαιοτήτων λέει πως η ανάδειξη του χώρου θα συμβάλλει στην αποκατάσταση του φυσικού τοπίου και στην ανάδειξη της ιστορικής συνέχειας, θα δημιουργήσει ένα τοπόσημο και θα αναβαθμίσει το άμεσο αστικό περιβάλλον και τις τουριστικές διαδρομές της πόλης.
