today-is-a-good-day
14.7 C
Athens

Βήτα

Άλλο ένα γράμμα του ελληνικού αλφαβήτου προέκυψε και σήμερα, το δεύτερο γράμμα, το β. Ως δεύτερο γράμμα ακριβώς αυτό δηλώνει, όταν μάλιστα έχει τόνο β΄ το δύο ή τον δεύτερο σε σειρά. Με τόνο δηλώνει το 2 με τρία μηδενικά, δηλαδή το 2.000.

Γράφει η Σοφία Μουρούτη – Γεωργάνα

Προφερόταν στις ινδοευρωπαϊκές γλώσσες πιο μαλακά από το b των αγγλικών, γαλλικών και άλλων λατινογενών γλωσσών, περίπου όπως το v των αντίστοιχων γλωσσών και βαθμιαία αντικατέστησε έναν φθόγγο της ελληνικής το F ή δίγαμμα. Η συγγένεια εξάλλου της προφοράς με το v αποδεικνύεται από το γεγονός ότι ο Publius Vergilius Maro, o ποιητής Βιργίλιος, από τους συμπατριώτες του γραφόταν και προφερόταν ως Vergilius με V.

Η προφορά του μπέρδευε τους αρχαίους μας κι έτσι σε άλλες διαλέκτους το βλέφαρον λεγόταν και γλέφαρον και η βέφυρα γέφυρα, αλλά και οι Δελφοί Βελφοί και ο θνητός έγινε βροτός, αντί μορτός. Ο μορτός επιβιώνει στο λατινικό mors, moris (= έθιμο) και στο moral, morality των αγγλικών.

Πολλά παιχνίδια έπαιζε αυτό το β, λοιπόν. 

Η ονομασία του βήτα ανάγεται σε μια εξελληνισμένη μορφή βορειοσημιτικής λέξης που δήλωνε το σπίτι.

Το Β είναι το γράμμα του Βορρά, αλλά και του μεγέθους χαρτιού που δεν είναι Α. είναι ομάδα αίματος και βιταμίνη. Βήτα κεφαλαίο με τόνο, Β΄, προσδιορίζει το Φίλιππο το Β΄, το Β΄ παγκόσμιο πόλεμο, πρόσωπα ή γεγονότα που έρχονται δεύτερα σε σειρά μετά τα Α΄

Το βήτα είναι δηλωτικό ποιότητας, όχι πρώτης και καλής. Φρούτα βήτα διαλογής, δεν είναι τόσο ωραία και καλά, αλλά λίγο χειρότερα και φθηνότερα. Το ίδιο και τα ξενοδοχεία βήτα κατηγορίας, τρίστερα, όχι τετράστερα και τα λοιπά. 

Για τους φίλους του αθλητισμού η Β΄ Εθνική κατηγορία, πώς να το κάνουμε δεν είναι σαν την Α΄. 

Ταινίες Β΄ διαλογής δεν είναι οι καλύτερες και το Β΄ στον έλεγχο δεν είναι Α΄.

Το μικρό το β΄ γίνεται δηλωτικό του προσώπου, του εσύ ή του εσείς.

Όπου μπαίνει ο άλφα και ο βήτα δεν υπάρχει έλεγχος. 

Ο βήτα μπορεί να μικρύνει, να γίνει βητάκι, παιδί της δευτέρας δημοτικού, που, αν μεγαλώσει και εισέλθει σε στρατιωτική σχολή, το δεύτερο χρόνο είναι πια βητάς, όχι ψαρωμένο πρωτάκι.

Το βήτα είναι το γράμμα των ωραίων και των άσχημων, της βάρκας, της βαρκάδας, της βαβούρας, της βλακείας, της βιασύνης, της βεβαιότητας, του Βίκτορα, του Βασίλη, της Βιολέτας και του βήχα.

Οι τελευταίες λέξεις από βήτα στο ελληνικό λεξικό είναι ο βωμός και ο βωξίτης. Μετά ακολουθεί το γ, αλλά αυτό σε άλλη λεξιλογική βουτιά.

*Η Σοφία Μουρούτη – Γεωργάνα είναι φιλόλογος και διδάσκει στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδας

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ