today-is-a-good-day
20.3 C
Athens

Α, Άλφα

Άλφα ή αλλιώς μια ιστορία ΑΑ, πρώτης ποιότητος για το γράμμα Αα, το πρώτο γράμμα της ελληνικής αλφαβήτου, αλλά και πολλών άλλων λατινογενών και μη γλωσσών.

Γράφει η Σοφία Μουρούτη – Γεωργάνα

Έχει πολλές μορφές, αλλά και ως πρώτο γράμμα, πολλές πρωτιές. Όταν ήταν α΄ στα παλιά ελληνικά μας ισοδυναμούσε με τον ένα και πρώτο, ενώ το α σκέτο, χωρίς τονικά σημάδια, δήλωνε το χίλια. Το α με διαλυτικά είχε κι άλλα μηδενικά, ήταν, με άλλα λόγια, το 10.000.

Στην αρχαιότητα γνώρισε δόξες, ανάλογες με αυτές των νέων ελληνικών. 

Α το όνομα ενός ειδικού δικαστηρίου στην αρχαία Αθήνα, με τα υπόλοιπα να έχουν τα επόμενα γράμματα του αλφαβήτου. 

Α το νόμισμα της βασίλισσας Αρσινόης της Β΄, βασίλισσας της Θράκης και της ελληνιστικής Αιγύπτου, συζύγου του Πτολεμαίου του Β΄ του Φιλαδέλφου. Έτσι ονόμασαν το νόμισμα, αφού πέθανε η βασίλισσά τους, για να μείνει το όνομά της στην αιωνιότητα. Δύο χρόνια μετά το θάνατό της το νόμισμα έγινε Β.

Α και το νόμισμα της αρχαίας Σπάρτης, που ήταν ένα ασσάριο, ένα βαρύ στην πραγματικότητα νόμισμα, γιατί οι Σπαρτιάτες δεν είχαν πολλές οικονομικές δοσοληψίες. Αυτό το νόμισμα υιοθέτησαν και οι λαοί της Κάτω Ιταλίας, αλλά και οι Ετρούσκοι, που το ονόμαζαν μάλιστα ἀσσάριον, από την ελληνική λέξη εἷς, στη δωρική της μορφή.

Α, ΑΑ, ΑΑΑΑ τα ονόματα των θέσεων στα θέατρα της αρχαιότητας και κυρίως στο θέατρο του Διονύσου, όπου συνεδρίαζε και η εκκλησία του δήμου.

Α το όνομα της σελήνης, Α και ο Χριστός, που είναι Α και Ω μαζί, η αρχή και το τέλος του κόσμου.

ΑΑ σήμερα τα αρχικά της Αρχιεπισκοπής Αθηνών, αλλά τα μικρά α.α. συντομογραφία για το αντ΄ αυτού.

Το α το επινόησαν οι Έλληνες ίσως εμπνεόμενοι από τους Φοίνικες, που είχαν μόνο σύμφωνα και δημιούργησαν το πρώτο συστηματικό αλφάβητο.

Το Α ή α γίνεται ολόκληρη λέξη άλφα και αλίμονο σε όποιον δεν ξέρει ούτε το άλφα, είναι δηλαδή αναλφάβητος, γιατί η γνώση του άλφα είναι το άλφα και το ωμέγα, η αρχή και το τέλος για την εκμάθηση των ελληνικών.

Ο άλφα και όχι το άλφα μάς πάει στα αστέρια, στον αστερισμό του Κενταύρου, γιατί είναι το όνομα του πιο λαμπρού του αστέρα.

Από τον ουρανό πίσω στη γη, για να αναφερθούμε στους και στις ασταθείς, που τους αρέσει να πηγαίνουν με τον α και τον βήτα, με τον ένα και με τον άλλο, αλλά τι να κάνουμε, έχουμε μια άλφα διακριτικότητα και δε σχολιάζουμε περαιτέρω. Εξάλλου αυτά δημοσιεύονται σε μια άλφα άλφα ιστοσελίδα, από την οποία εκλείπει η κουτσομπολική διάθεση.

Το α είναι μαγικό, μεταμορφώνει τις λέξεις, μπαίνει στην αρχή, έτσι προς χάριν ευφωνίας. Ο ράθυμος γίνεται αράθυμος, η μασχάλη αμασχάλη, αλλά η σημασία δε μεταβάλλεται. Απλώς παίρνουν λίγο αέρα.

Το α γίνεται στερητικό, αλλάζει τις λέξεις, ο βατός γίνεται άβατος, ο ικανός ανίκανος.

Το α μεγαλώνει τις έννοιες τις ξεχειλώνει, λίγο άκομψα, το πόδι μετατρέπεται σε ποδάρ-α και το κεφάλι σε κεφάλ-α.

Α! Βαρέθηκα θα πείτε, με το δίκιο σας, α ή άι στο καλό κι εσύ κι οι αναλύσεις σου. 

Μερικά συνωνυμάκια για το άλφα: δείνα, εξαιρετικός, καλός, άριστος, αρχή, απαρχή. 

Και κάποια αντωνυμάκια: βήτα διαλογής, κατώτερος, τέλος.

Η Σοφία Μουρούτη – Γεωργάνα είναι φιλόλογος και διδάσκει στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδας

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ