Το θέμα που θα διαπραγματευτούμε σήμερα ήρθε με αφορμή την γνωστες ατάκες που ακούμε από τον περίγυρο μας. «Μα καλά πηγαίνεις τόσο καιρό σε ψυχολόγο και διαφορά δεν έχεις», «Μήπως η διατροφολόγος σου δεν ειναι καλή και δεν έχεις αποτέλεσμα;», «είστε τόσο καιρό μαζί τι περιμένει για να σε παντρευτεί;», « έχεις σπουδάσει τόσα χρόνια και δουλεύεις εδώ;», « Να τον πάρεις τηλέφωνο και να του πείς ότι αν δεν έρθει τώρα θα τον χωρίσεις», « Τι κάναμε λάθος με τον πατέρα του και βγήκε έτσι;».
Γράφει η Μίκα Πανάγου*
Μπορούμε όλοι να σκεφτούμε παρόμοιες φράσεις με ένα κοινό στοιχείο τους άλλους, πώς και πόσο αφήνουμε άλλους να αποφασίζουν για εμάς ή πόσο πολύ επιθυμούμε κάποιος άλλος να ‘δουλέψει’ δίκη μας προσωπική αλλαγή.
Λείπει εδώ και καιρό η προσωπική ευθύνη στην κοινωνία μας αλλά και η επιτρεπτικότητα στην παραβίαση των προσωπικών μας ορίων. Να αναλογιστούμε λοιπόν γιατί φτάσαμε σήμερα να έχουμε φτιάξει ένα κουβάρι που πάντα φταίει κάποιος άλλος για την εξέλιξη της ζωής μου, να πρέπει να σώσω την φίλη μου από τα προβλήματα της, να ρισκάρω την δίκη μου υγεία για την επιτυχία άλλου και να μην ξεμπλέκει ποτέ αυτό όλο. Επενδύουμε σε έναν σύντροφο, μια δουλειά, μια παρέα με προσδοκίες άλλοτε φανερές και άλλοτε στο υποσυνείδητο μας. Ψάχνουμε την ευτυχία και την ευημερία από το νοιάξιμο και την φροντίδα κάποιου.
Αν κοπεί κάποιος δεσμός παραλύουμε και δεν ξέρουμε πως να ξανά σηκωθούμε. Κάπως κάποτε μας έμαθαν να αναγνωριζόμαστε μέσα από τους άλλους, ίσως να μην έχουμε την ίδια αξία αν στεκόμαστε μόνοι, να είμαστε ελαττωματικοί ή να εμπιστευόμαστε άλλους για το δικό μας καλό. Αυτοί οι σπόροι της αυτοπεποίθησης μας καλλιεργούνται από μικρές ηλικίες καθόλου όμως απίθανο να τους ανατρέψουμε στην πραγματική μας ενηλικίωση και όχι την ηλικιακή. Νιώθουμε αδύναμοι όταν στηριζόμαστε σε εμάς και χρειαζόμαστε ένα δεκανίκι δίπλα μας με το όποιο κόστος χρειαστεί πολλές φορές. Κάτι που παρατηρείται συχνά είναι η επένδυση που μπορεί να κάνει κάποιος στο πρόσωπο κάποιου ειδικού π.χ ψυχολόγου, διατροφολόγου, λογοθεραπευτή και να περιμένει μια αλλαγή θαύμα. Σαν ένας σωτήρας που ήρθε να με λυτρώσει χωρίς πολύ κόπο και αν δεν έχουμε το αποτέλεσμα αυτό τότε θα φταίει εκείνος. Ισχύει όμως και για το οικογενειακό περιβάλλον του ενδιαφερόμενου που συχνά θα κρίνει μέσα από το αποτέλεσμα χωρίς να εξετάσει όλες τις παραμέτρους. Κάτι που ακυρώνει την ατομική ευθύνη ξανά και περιμένουμε από άλλα άτομα να κάνουν αυτό που εμείς οι ίδιοι δεν μπορούμε ή δεν αντέχουμε.
Επίσης άθελα τους μπορεί μέσα από την κριτική τους να επιβεβαιώσουν την αδυναμία του ενδιαφερόμενου να επιλέξει κάτι σωστά.
Μας είναι δυστυχώς αρκετά οικείο να σχολιάζουμε και να ξέρουμε το καλό του άλλου, χωρίς να σεβόμαστε την προσωπικότητα ή τις ανάγκες αυτού. Το να απευθυνθούμε σε έναν ειδικό δεν σημαίνει ότι θα λυθούν όσες δυσκολίες υπάρχουν, το να γαντζωθούμε σ έναν σύντροφο ή φίλο δεν θα μας φέρει την πληρότητα στη ζωή μας. Όλοι οι παραπάνω είναι απλά κομμάτια της ζωής μας και όχι η ίδια μας η ζωή. Το να λέμε χωρίς εσένα δεν μπορώ να αποφασίσω ή να είμαι καλά κρύβει κάτι εξαρτητικό. Η κουλτούρα της χώρας όπου μεγαλώσαμε μπλοκάρει συχνά την ενηλικίωση μας και βολεύει το να παραμένουμε παιδιά.
Το να επιλέγουμε αυτά που μας κάνουν να νιώθουμε ασφαλείς δεν θα τα φορτώσουμε στο σύστημα και στα κενά του. Μην ξεχνάτε το σύστημα αποτελείται από εμάς τους ίδιους και η ωρίμανση μας θα έρθει όταν μπορέσουμε να αξιολογούμε, να διεκδικούμε και να έχουμε την αυτονομία μας σαν δύναμη και όχι μοναξιά. Αν σου δώσουν έναν καμβά να ζωγραφίσεις ελεύθερα εσύ θα επιλέξεις τα χρώματα, το σχέδιο, μα το πιο σημαντικό εσύ θα αποφασίσεις αν θα τον ζωγραφίσεις.
* Η Μίκα Πανάγου είναι κοινωνική λειτουργός με εκπαίδευση στη συστημική οικογενειακή θεραπεία – Facebook – Instagram
