Ένα φαινόμενο σε αρκετά υψηλή θέση στις μέρες μας είναι η βία. Εκδηλώνεται πλέον σε ανήλικους και ενήλικες με κυρίαρχα μέρη τα σχολεία και τις οικογένειες. Η κάθε ιστορία που μαθαίνουμε είναι διαφορετική στο πρώτο άκουσμα όμως όσο το επεξεργάζεται κανείς ανακαλύπτει κοινά χαρακτηριστικά τόσο στους δράστες όσο και στα θύματα. Οι εμπλεκόμενοι κουβαλάνε ο καθένας μια δίκη του προσωπική ιστορία και βιώματα. Δεν θα ξεκινήσουμε αυτή τη φορά από τον ρόλο της οικογένειας αλλά από τον ρόλο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, τα διαφορά ηλεκτρονικά παιχνίδια, ακόμα και υλικό ταινιών.
Της Μίκας Πανάγου *
Τα περισσότερα παιδιά περνάνε αρκετές ώρες με τα παραπάνω όποτε στον εγκέφαλο τους καταγράφονται τέτοιες σκληρές σκηνές, μπορεί να ακούσουν ιστορίες με βία μέσα, να παίζουν σε κάποιο ηλεκτρονικό παιχνίδι πόλεμο ή ξύλο για ώρες. Είναι λοιπόν ερεθίσματα που τα επεξεργάζεται το μυαλό, όσα προλαβαίνει, γιατί είναι άπειρα ανάλογα τις ώρες χρήσης του Διαδικτύου και στη συνέχεια υποσυνείδητα εκδηλώνει παρόμοιες συμπεριφορές. Μπορεί να θέλει να μοιάσει σε κάποιον ήρωα ή σε αυτόν που είδε να χτυπάει έναν άλλον και να αποκτά δύναμη. Υπάρχει ο ρόλος του σχολείου για ανήλικους και της κοινωνίας για ενήλικες. Και στις δυο περιπτώσεις μιλάμε για αλληλεπίδραση ανθρώπων με όρια και κανόνες. Δεν υπάρχει το δικαίωμα θεωρητικά να μας χτυπήσει κάποιος ή να μας βρίσει ή να μας ασκήσει ψυχολογικό εκβιασμό, στην πράξη όμως;
Κλείστε τα μάτια σας για λίγο και σκεφτείτε ποτέ ήταν η τελευταία φορά που άσκησε κάποιος λεκτική ή σωματική βία σε εσάς; Στον δρόμο, την ώρα που οδηγούσαμε, στα μέσα μαζικής μεταφοράς, στη δουλειά σας, σε κάποια κοινωνική περίσταση. Υπάρχει λοιπόν παντού και τις περισσότερες φορές δεν έχει καμία συνέπεια. Το θύμα απλά θυμώνει και θα το εκδηλώσει σε κάποιον άλλον. Στο σχολείο ειδικά αν κάποιος κατέγραφε κάθε λεπτό οι εκδηλώσεις βίας θα ήταν αμέτρητες. Γιατί τα παιδιά εκπροσωπούν μια οικογένεια που βρίσκεται πίσω τους, παρουσιάζουν μέσα από τις συμπεριφορές τους τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας τους και δοκιμάζουν να εφαρμόσουν πρακτικές που έχουν διδαχτεί. Το ίδιο ισχύει και με τους ενήλικες απλά εκεί μπορεί να υπάρχουν βιώματα από δυο πλέον εμπλεκόμενες οικογένειες.
Ήρθε η στιγμή να μιλήσουμε για τον ρόλο της ανατροφής, των προτύπων, των αρχών και αξιών που εισπράττει κανείς από τους φροντιστές του. Κάτι που εγώ θεωρώ βία για κάποιον άλλον μπορεί να είναι ένα καθημερινό βίωμα του. Η υποτίμηση και ο παραγκωνισμός ενός ατόμου μέσα στην μικρή κοινωνία που ζει στο σπίτι του, θα του δώσει τροφή για να εκδηλωθεί και να επιβληθεί σε μια άλλη ομάδα. Κάποιος που είχε πάντα ότι ήθελε δεν θα δεχθεί να χάσει κάτι. Ένας γονιός που λειτουργεί σαν να είναι οικόπεδο του το παιδί του, όταν ενηλικιωθεί και το παιδί θα αντιδρά το ίδιο με τον περίγυρο του. Ο μπαμπάς χτυπάει την μαμά και την αγαπάει, άρα κι εγώ θα χτυπάω την γυναίκα μου και θα την αγαπάω. Όταν γεννιέται ένα μωρό περνάει από πολλά «σχολεία» μέχρι να ενηλικιωθεί.
Η πρόληψη σε όλα αυτά δεν είναι μόνο να καλούμε τον κόσμο να του μιλάμε για την βία, είναι από το ενός έτους να δουλεύουμε με ένα μωρό τα όρια, τον σεβασμό, τα δικαιώματα, αρχές και αξίες της ζωής. Το να παρεμβαίνουμε μόνο με θεωρίες δεν βοηθάει κανέναν, κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός και διαφορετικός. Θα πρέπει να εφαρμόζονται πρακτικές και βιωματικές σεμινάρια σε γονείς, εκπαιδευτικούς,μαθητές.
Η επιτρεπτικότητα επίσης ενισχύει την βία, το δεν πειράζει είναι μικρός, είναι ο μπαμπάς, είναι ο σύντροφος μου πειράζει και πειράζει πολύ. Κανείς δεν έχει δικαίωμα σε κανέναν. Κανείς δεν ανήκει σε κανέναν.
* Η Μίκα Πανάγου είναι κοινωνική λειτουργός με εκπαίδευση στη συστημική οικογενειακή θεραπεία – Facebook – Instagram
