Πολύ συχνά οι ειδικοί που ασχολούνται στο χώρο Ψυχικής Υγείας τονίζουν την σπουδαιότητα του εδώ και τώρα. Όλοι οι άνθρωποι έχουν παρελθόν, παρών και μέλλον. Πώς μπορεί το ένα να μπλοκάρει το άλλο; Αναπολώντας κάποιος το παρελθόν του θα εντοπίσει στιγμές, αναμνήσεις, επιλογές, ανθρώπους, πληγές και χαρές.
Της Μίκας Πανάγου *
Αυτόματα έρχεται η σύγκριση, τότε ήμουν καλύτερος, ήμουν πιο νέα, μετάνιωσα που δεν σπούδασα. Μπορεί λοιπόν να νιώσει στο εδώ και τώρα ασήμαντος, φτωχότερος ή να μετανιώσει για παλιές επιλογές του σε σχέση με το σήμερα και αν θεωρήσει ότι έχασε χρόνο. Είναι αρκετά επίπονο να μετανιώνει κανείς για κάτι που έχει κάνει. Επίσης με την αναδρομή στο παρελθόν θα αναβιώσει πληγές, συγκρούσεις, παιδικά χρόνια, θα αναγνωρίσει λάθη των γονιών του και συνήθως παγιδεύεται και μπλοκάρει στο να προχωρήσει παρακάτω. Ρίχνει ευθύνες στο τότε για αυτό που είναι σήμερα. Είναι σημαντική η συγχώρεση στο στάδιο αυτό του ίδιου και των ανθρώπων που τον πλήγωσαν. Αποδεχόμαστε αυτό που ήταν ο άλλος και συγχωρούμε τα λάθη για να πάμε παρακάτω.
Στην ψυχοθεραπεία η συγχώρεση αποτελεί μια σημαντική φάση της θεραπείας. Είναι πολύ εύκολο να κατηγορούμε τους άλλους για όσα συμβαίνουν και είναι μια τάση που την παρατηρούμε στην κοινωνία γενικότερα. Φταίει πάντα ο διπλανός, ο απέναντι και όλοι εκτός από εμένα τον ίδιο. Κανείς μας δεν επιλέγει σε τι οικογένεια θα μεγαλώσει, δεν έχει πάντα την κρίση να επιλέξει κατάλληλους συντρόφους, κάποιοι φίλοι μπορεί να αποδειχτούν ότι δεν ήταν για εμάς, ωστόσο αν τα κουβαλάω συνεχώς θα επηρεάζουν όλη την πορεία της ζωής μου. Όταν κάποιος ενηλικιωθεί παίρνει την ζωή στα χέρια του και αποφασίζει αν θα φροντίσει τον εαυτό του ή θα τον αφήσει να παραβιάζεται συνεχώς από τους άλλους. Τα πλάνα που έχουμε για το μέλλον συνήθως μας δημιουργούν τεράστιο άγχος να τα πετύχουμε.
Τρέχουμε, τρέχουμε για να καταφέρουμε να αγοράσουμε ένα αμάξι, να κάνουμε ένα ταξίδι. Σαφώς είναι σημαντικό εδώ να διαχωρίσουμε ό,τι είναι υγιές να έχουμε στόχους να πετύχουμε και η ικανοποίηση είναι ανταμοιβή, χωρίς όμως να επηρεάζεται το εδώ και τώρα.
Το αύριο είναι άγνωστο για όλους, μπορεί λοιπόν για παράδειγμα αν μια γυναίκα πει θέλω στα 30 μου παιδί να κάνει βιαστική επιλογή συντρόφου από το πάθος να πετύχει αυτό που έχει πει. Πρέπει μέχρι τα 40 μου να έχω γίνει πλούσιος, κάνω τα πάντα με οποίο κόστος ώστε να γίνω πλούσιος. Χρειάζεται όποτε μέτρο στο τι σχεδιάζουμε γιατί μπορεί να χάσουμε τον έλεγχο με το άγχος και να γίνουν εμμονή τα θέλω μας. Μην ξεχνάμε οι προτεραιότητες μας αλλάζουν συνεχώς. Επειδή το αύριο είναι άγνωστο μπορεί να προσαρμοστείς σε νέα δεδομένα.Να θυμηθούμε στο σημείο αυτό την εποχή του covid. Αρκετοί εμφάνισαν στο τώρα φόβους βασισμένους στο τότε και δυσκολίες μην συμβεί κάτι παρόμοιο στο αύριο.
Η ζωή είναι γεμάτη εκπλήξεις και ανατροπές και αυτό μπορεί να γίνει μαγικό για τον κάθε άνθρωπο. Αν δουλέψουμε με την αυτοπεποίθηση μας, ζούμε το εδώ και τώρα, την στιγμή εκείνη που κάνουμε κάτι, όταν είμαστε με κάποιον και το απολαμβάνουμε θα νιώσουμε μια σημαντική μετακίνηση μέσα μας. Η ευθύνη της δίκης μας ζωής και η διαχείριση της αφορά εμάς τους ίδιους και μόνο.
* Η Μίκα Πανάγου είναι κοινωνική λειτουργός με εκπαίδευση στη συστημική οικογενειακή θεραπεία
