Ο πόλεμος του Ισραήλ στην Λωρίδα της Γάζας είναι πλέον ο πιο μακροχρόνιος που έχει διεξάγει μετά από αυτόν του 1948. Οι στρατιωτικές επιχειρήσεις των Ισραηλινών Ενόπλων Δυνάμεων (ΙΕΔ) με μέχρι τώρα 225 νεκρούς, έχουν σημειώσει και συνεχίζουν να σημειώνουν αργή αλλά σταθερή πρόοδο, δείχνοντας όμως παντελή αδυναμία να απελευθερώσουν ομήρους κάτι που δημιουργεί σημαντική απογοήτευση σε μεγάλο μέρος της ισραηλινής κοινωνίας και σημαντικό πρόβλημα στην κυβέρνηση. Η κατάσταση στα σύνορα με τον Λίβανο και την Χιζμπολάχ συνεχίζει να είναι άκρως επικίνδυνη και δημιουργεί σοβαρά προβλήματα ασφαλείας στα βόρεια της χώρας χωρίς να μπορεί να αποκλειστεί μία στρατιωτική σύρραξη.
Του Κωνσταντίνου Λουκόπουλου*
Παράλληλα με τα παραπάνω, τα σημεία ανάφλεξης στην ευρύτερη περιφέρεια της Μέσης Ανατολής ενισχύονται και πληθαίνουν με την Αμερική αναπόφευκτα να εμπλέκεται και η ίδια ανησυχώντας σοβαρά για έναν ευρύτερο πόλεμο. Αυτό φαίνεται και από το σε εξέλιξη πέμπτο ταξίδι Μπλίνκεν στην περιοχή που άρχισε προχθές από μία κομβική χώρα, την Σαουδική Αραβία.
Το Ισραήλ βρίσκεται σε μία σύγχυση και αμηχανία αφ’ ενός μεν για το πως θα συνεχιστεί ο πόλεμος μέχρι την απόλυτη νίκη και τις προτεραιότητες αυτού δηλαδή την πλήρη καταστροφή των στρατιωτικών δυνατοτήτων και την εξάλειψη ηγεσίας της Χαμάς, σε συνδυασμό όμως με την επιδιωκόμενη συμφωνία προσωρινής εκεχειρίας προκειμένου να απελευθερωθούν οι όμηροι. Αφ’ ετέρου δε σχετικά με την διαμόρφωση «του αύριο» όχι μόνον για την μεταπολεμική Γάζα αλλά και για την στρατηγική πάνω στο Παλαιστινιακό πρόβλημα που θέλει δεν θέλει… υφίσταται και απαιτεί λύση!
Αυτή η σύγχυση και η αμηχανία επιτείνεται από την βαθειά πολιτική κρίση την οποία βιώνει το Ισραήλ και φυσικά από την διαφορετική προσέγγιση που έχει εκφράσει η Διοίκηση Μπάιντεν αλλά και άλλες χώρες που στέκονται δίπλα στο Ισραήλ όπως και η Ελλάδα, τόσο για την συνέχιση του πολέμου όσο και για την μεταπολεμική Γάζα και την επίλυση του Παλαιστινιακού. Μέλη του Πολεμικού Συμβουλίου όπως ο Μπένι Γκάντζ πρώην Αρχηγός των ΙΕΔ και πρόεδρος του κόμματος Εθνικής Ενότητας, βρίσκονται σε μια διαρκή αντιπαράθεση με τον πρωθυπουργό Μ. Νετανιάχου. Άλλοι πολιτικοί όπως ο Γιαίρ Λαπίντ που θεωρείται Αρχηγός της Αντιπολίτευσης τον κατηγορούν ότι εκμεταλλεύεται την κατάσταση μικροπολιτικά και δείχνει ότι η ηγεσία του θρέφεται και συντηρείται από τη συνέχιση του Πολέμου. Είναι πλέον εδραιωμένη πεποίθηση ότι χωρίς τη λήξη του Πολέμου στην Γάζα και χωρίς τη δρομολόγηση της διαδικασίας για ίδρυση Παλαιστινιακού κράτους, κάτι που υποστηρίζουν σημαντικό μέρος του πολιτικού κόσμου στην Ιερουσαλήμ, η ειρήνευση στην περιοχή θα είναι ουτοπία!
Για το βαριά από την 7η Οκτωβρίου τραυματισμένο Ισραήλ, την πλέον θανατηφόρα ήμερα για τους Εβραίους μετά το Ολοκαύτωμα, φαίνεται ότι η απελευθέρωση των 136 ομήρων μπαίνει σε πρώτη προτεραιότητα καθόσον ως πολεμικός στόχος δεν είναι συμβατός ταυτόχρονα με καταστροφή των στρατιωτικών δυνατοτήτων της Χαμάς. Για τον λόγο αυτό το Ισραήλ επιδιώκει μία συμφωνία με την ηγεσία ης Χαμάς η οποία θα περιλαμβάνει μια εκεχειρία 6-8 εβδομάδων, την είσοδο στην Λωρίδα της Γάζας σημαντικής ανθρωπιστικής βοήθειας, την σταδιακή απελευθέρωση όλων των ομήρων και επιστροφή των σωρών όσων είναι νεκροί αλλά και την απελευθέρωση μεγάλου αριθμού Παλαιστινίων κρατουμένων από τις φυλακές του Ισραήλ. Σε αυτούς περιλαμβάνεται Μαρουάν Μπαργκούτι ηγετικό στέλεχος ακραίας φράξιας της Φατάχ που βρίσκεται στην φυλακή από τον Απρίλιο 2002 και καταδικασμένος για τουλάχιστον 5 δολοφονίες και συμμετοχή σε τρομοκρατικές επιθέσεις.
Η προσωρινή ή ακόμα και μόνιμη εκεχειρία όπως ζητάει η Χαμάς μαζί με την πλήρη απόσυρση του Ισραήλ από το έδαφος της Γάζας είναι βέβαιο ότι θα επιτρέψει στις εναπομείνασες μονάδες της να ανασυνταχθούν και να αναδιοργανωθούν με αποτέλεσμα να χαθούν πολλά από αυτά που πέτυχε με βαρύ φόρο αίματος ο Ισραηλινός Στρατός. Για τον λόγο αυτό ο Νετανιάχου ξεκαθάρισε ότι δεν θα δεχθεί οποιαδήποτε συμφωνία με οποιοδήποτε τίμημα. Είναι δικαιολογημένος ο φόβος των Ισραηλινών ότι μία εκεχειρία θα μπορούσε να τερματίσει τον πόλεμο χωρίς να έχουν επιτευχθεί οι πολεμικοί στόχοι κάτι που αναμφίλεκτα θα αποτελεί νίκη για την Χαμάς.
Ο Νετανιάχου σημειωτέον μέχρι σήμερα δεν έχει αναλάβει την καθολική ευθύνη ως Πρωθυπουργός για τις κολοσσιαίες τραγικές αποτυχίες των υπηρεσιών πληροφοριών και ασφαλείας αλλά και την αρχική ολιγωρία του πανίσχυρου ισραηλινού στρατού να προστατέψει. Κάτι που έχουν ήδη κάνει ο Αρχηγός των ΙΕΔ, της Μοσσάντ, της Σιν Μπετ και της Υπηρεσίας Στρατιωτικών Πληροφοριών. Αντιμετωπίζει την αμφισβήτηση της πλειοψηφίας των Ισραηλινών οι οποίοι σύμφωνα με όλες τις δημοσκοπήσεις απαιτούν άμεσα πολιτική αλλαγή, ένδειξη του πολιτικού τέλους του Νετανιάχου.
Από την μία δέχεται την κριτική της αντιπολίτευσης ακόμα και του ΥΠΑΜ Γιοάβ Γκαλάντ για το ότι δεν έχει διαμορφώσει ως κυβέρνηση ένα σαφές και συνεκτικό σχέδιο για το εγγύς αλλά και μακροπρόθεσμο μέλλον για την Γάζα και για την λύση του Παλαιστινιακού. Από την άλλη προσπαθεί να ελέγξει τους ακραίους κυβερνητικούς εταίρους του όπως τον Ιταμάρ Μπεν Γκβιρ, τον Μπεζαλέλ Σμότριχ και άλλους που όχι μόνον επιμένουν σοβαρά στην εθελοντική μετεγκατάσταση των κατοίκων της Γάζας σε αραβικές χώρες για να …κυβερνηθεί αυτή ευχερώς αλλά και προτείνουν την δημιουργία νέων εβραϊκών οικισμών. Αυτό μάλιστα ζητήθηκε σε συνέδριο που έγινε πριν από δύο εβδομάδες με την συμμετοχή 11 Υπουργών της Κυβέρνησης και 17 βουλευτών του κυβερνητικού συνασπισμού.
Η διαφορετική προσέγγιση της Ιερουσαλήμ και της Ουάσιγκτον κάνουν την ήδη περίπλοκη σχέση Μπάιντεν – Νετανιάχου ακόμα πιο περίπλοκή δεδομένης και της προεκλογικής περιόδου στις ΗΠΑ. Οι πρόσφατες σφοδρές επικρίσεις του Υπουργού Εθνικής Ασφάλειας του Ισραήλ Μπεν Γκβιρ προς τον Αμερικανό Πρόεδρο και η έμμεση προτροπή στήριξης του Τραμπ, έφεραν σε ακόμα πιο δύσκολη θέση τον από κάθε πλευρά ισχυρά πιεζόμενο Ισραηλινό Πρωθυπουργό που θα βρίσκεται σε… συμπληγάδες. Στο χθεσινό μάλιστα κύριο άρθρο (editorial) της, η γνωστή Jerusalem Post (https://www.jpost.com/opinion/article-785292 )ζήτησε χωρίς καμία ευγένεια από τον εμπρηστικό και διχαστικό Μπεν Γκβιρ να κλείσει επιτέλους το στόμα του γιατί κάνει κακό.
Μία αραβική παροιμία λέει ότι «όταν πας να μπεις κάπου, δες αμέσως και πώς να βγεις» κάτι που συνιστά στρατηγική εξόδου. Όλα δείχνουν ότι Πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπέντζαμιν Νετανιάχου μπήκε στην Γάζα και πολύ σωστά έκανε μετά τις φρικαλεότητες της Χαμάς την 7η Οκτωβρίου, κάτι που εύκολα ξεχάστηκε από την διεθνή κοινότητα αλλά αν και έχουν παρέλθει 124 μέρες πολέμου δεν είναι σε θέση να παρουσιάσει ένα συνεκτικό σχέδιο για την μεταπολεμική Γάζα. Μία στρατιωτική νίκη όμως δεν φέρνει αυτόματα και την πολιτική. Δεν είναι πολιτική νίκη για το Ισραήλ να διατηρεί στο διηνεκές 90 χιλιάδες Στρατιώτες για τον έλεγχο της Λωρίδας.
Η πολιτική νίκη συνδέεται με την δημιουργία συνθηκών μίας καλύτερης πολιτικής πραγματικότητας για όλους! Η επιβαλλόμενη στρατιωτική καταστροφή της Χαμάς θα πρέπει να συνοδευτεί με την εξάλειψη των αιτιών και της φιλοσοφίας που καλλιέργησαν αυτό τον καταστροφικό ριζοσπαστισμό και με την δημιουργία «ορίζοντα» για την επίλυση του Παλαιστινιακού. Όπως δήλωσε ο πρώην Πρωθυπουργός τους Ισραήλ Έχουντ Ολμέρ η λύση «των δύο κρατών» είναι πραγματιστική προσέγγιση και η πραγματικότητα δημιουργείται μερικές φορές από την απόλυτη αποφασιστικότητα και τις δυναμικές αποφάσεις που παίρνουν οι ηγέτες». Καμία πραγματιστική εναλλακτική δεν βλέπει ούτε ο Γιαάκοβ Πέρι πρώην επικεφαλής της Υπηρεσίας Ασφαλείας Σιν Μπετ (Σαμπάκ) ο οποίος είναι υπέρμαχος της λύσης των δύο κρατών. Σε διαφορετική περίπτωση διαμορφώνεται το πλαίσιο για έναν πόλεμο με παύσεις αλλά χωρίς τέλος.
* Ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Λουκόπουλος είναι Γεωστρατηγικός Αναλυτής
