Με μεγάλη χαρά πραγματοποιήθηκε σήμερα στο Μουσείο Ακρόπολης η απόδοση των τριών θραυσμάτων από τις μετόπες, τη ζωφόρο και τα αετώματα του Παρθενώνα, που επιστράφηκαν από τα Μουσεία του Βατικανού, στο μνημείο στο οποίο ανήκουν, τον Παρθενώνα. Η επανένωση αυτή έγινε χάρη στη σοβαρή και ουσιαστική εργασία όλων όσων ασχολήθηκαν με αυτήν, τόσο από την Αγία Έδρα και τα Μουσεία του Βατικανού όσο και από την Ελληνική πλευρά, το Μουσείο Ακρόπολης και το Υπουργείο Πολιτισμού.
Το θραύσματα που αποδόθηκαν στο μνημείο τους, περιλαμβάνουν την κεφαλή ενός σκαφηφόρου (ιματιοφόρου) άνδρα που ανήκει στον λίθο V της βόρειας ζωφόρου του Παρθενώνα, την κεφαλή ενός γενειοφόρου άνδρα που αποδίδεται στη νότια μετόπη 16 της Κενταυρομαχίας και, τέλος, την κεφαλή ενός αλόγου που αποδίδεται σε αέτωμα του Παρθενώνα.
Πρόκειται για την δεύτερη οριστική επανένωση τμημάτων από τα αρχιτεκτονικά γλυπτά του Παρθενώνα, χωρίς όρους. Ο δρόμος που άνοιξε από πέρυσι η Κυβέρνηση της Περιφέρειας της Σικελίας με την οριστική επιστροφή του θραύσματος «Fagan» και σήμερα πραγματοποιεί η Αγία Έδρα με την επιστροφή των τριών θραυσμάτων από τα Μουσεία του Βατικανού, αποτελεί την οδό που μπορεί και οφείλει να ακολουθήσει η βρετανική πλευρά, ακολουθώντας και την πλειονότητα του βρετανικού λαού που επιθυμεί την οριστική επιστροφή και επανένωση των γλυπτών του Παρθενώνα, αποδεικνύοντας έτσι τον πρωταγωνιστικό ρόλο της Βρετανίας σε θέματα ηθικής και πολιτισμού.
«Η μοναδικής σημασίας και σπουδαιότητος πνευματική και φιλάδελφος χειρονομία της Αυτού Αγιότητος του Πάπα Φραγκίσκου προς τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερώνυμο, δείχνει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο πώς ο πολιτισμός μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στο διάλογο, στην ειρήνη, στη συμφιλίωση των κοινοτήτων, στην αδελφοσύνη των λαών» είπε στην ομιλία της η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη.
«Οπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο Καρδινάλιος Fernando Vérgez Alzaga, πρόεδρος του Κυβερνείου του Κράτους της πόλης του Βατικανού, ο άνθρωπος που ανέλαβε να διεκπεραιώσει την επιθυμία του Ποντίφικα, πριν 15 μέρες στην τελετή υπογραφής του πρωτοκόλλου της δωρεάς ‘η πιο σημαντική αξία αυτής της πράξης είναι, να δούμε για άλλη μια φορά, πώς οι συλλογές τέχνης του Πάπα, γίνονται προνομιακό σημείο φιλίας μεταξύ λαών, θρησκειών, Εκκλησιών, ξεπερνώντας όλα τα εμπόδια’.
Γνωρίζοντας τα όσα προηγήθηκαν της ιστορικής απόφασης του Πάπα Φραγκίσκου, επιτρέψτε μου να επισημάνω πόσο καθοριστική ήταν η συμβολή του Οικουμενικού Πατριάρχη κκ. Βαρθολομαίου. Οι ευχαριστίες μας στο πρόσωπό του είναι ευγνώμονες και διαρκείς.»
«Αυτήν την κλεμμένη και διηρημένη αρμονία του σώματος του Παρθενώνα που ενσωματώνει τις πανανθρώπινες αξίες και συμβολισμούς του ωραίου, του καλού και της ίδιας της αθηναϊκής, περίκλειας δημοκρατίας του 5ου αι. π.Χ. , ουσιαστικά της μητέρας των παγκόσμιων αξιών έως και σήμερα, ο Πάπας Φραγκίσκος θέλησε να την αποδώσει πίσω, συμβάλλοντας έτσι σημαντικά στην ολότητα του μνημείου» τόνισε στη δική του ομιλία ο γενικός διευθυντής του Μουσείου Ακρόπολης Νικόλαος Σταμπολίδης.
«Του είμεθα ευγνώμονες διπλά που δεν θέλησε να το πράξει μόνον ως αρχηγός της πόλεως- κράτους του Βατικανού, εκπροσωπώντας έτσι τον πληθυσμό του, αλλά κυρίως ως αρχηγός της εκκλησίας ενός δισεκατομμυρίου Καθολικών ανά την Υφήλιο εκφράζοντας και διατρανώνοντας έτσι την Οικουμενική αλήθεια που πρέπει να ακολουθηθεί για την ενότητα του Παρθενώνα, του παγκόσμιου συμβόλου του πολιτισμού.
Της Οικουμενικής πράξης του Πάπα Φραγκίσκου είχε προηγηθεί πυκνή προφορική και γραπτή επικοινωνία από το Μουσείο Ακρόπολης και το Υπουργείο Πολιτισμού με το Βατικανό ήδη από το Φθινόπωρο του 2021, αρχικά με τους Καρδινάλιους Υπουργούς Πολιτισμού και Εξωτερικών Σεβασμιότατους Ravassi και Gallagher καθώς και με τη Διευθύντρια των Musei Vaticani κα Barbara Jatta. Στην προσπάθεια αυτή συνέβαλε η παρέμβαση και συνηγορία του Πατριάρχη Βαρθολομαίου για το αίτημά μας για την επιστροφή και επανένωση των Παρθενώνειων γλυπτών και, τελικά, η όλη θετική στάση του Κυβερνήτη της πόλεως κράτους του Βατικανού Καρδινάλιου Verges Alzaga.»
Και οι δύο ομιλητές ευχαρίστησαν θερμά τον αρχιεπίσκοπο Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμο, ο οποίος είπε: «Με πολλή συγκίνηση και χαρά συμμετέχω στην σημερινή επίσημη τελετή επανένωσης των τριών θραυσμάτων από τα Μουσεία του Βατικανού στα αρχιτεκτονικά γλυπτά του Παρθενώνα στο Μουσείο της Ακροπόλεως.
Η συγκίνησή μου οφείλεται στο γεγονός ότι σήμερα, ενώπιόν μας, ολοκληρώνεται, ενσαρκώνεται στην πράξη, η πρωτοβουλία του αγαπητού αδελφού και Σεβάσμιου Προκαθημένου της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, Πάπα Φραγκίσκου, να δωρίσει στην Μετριότητά μου, τα τρία αυτά θραύσματα , και δι΄ εμού έπειτα, να επανεύρουν την θέση τους στον φυσικό τους χώρο, εδώ, στην Αίθουσα του Παρθενώνα του Μουσείου της Ακροπόλεως.
Η πράξη αυτή του Πάπα Φραγκίσκου είναι ιστορικής σημασίας και έχει θετικότατες προεκτάσεις σε πολλαπλά επίπεδα.
Πρώτον, αποτελεί απτή απόδειξη των καρπών που παράγονται από την καλλιέργεια των μεταξύ μας αδελφικών σχέσεων ως χριστιανών, με γνώμονα την αλήθεια, την αγάπη, τον αλληλοσεβασμό και την αλληλοκατανόηση. Δίδει δε μια μαρτυρία, ιδιαιτέρως σήμερα στον χειμαζόμενο από ταραχές και αδικία κόσμο, στους εγγύς και τους μακράν, ότι λύσεις στα όποια προβλήματα και διαφωνίες υπάρχουν, αρκεί να ενυπάρχει η καλή προαίρεση και η ειλικρινής επιθυμία συνεργασίας.
Δεύτερον, δι’ αυτής της πράξης αποκαθίσταται η αλήθεια των πραγμάτων, επουλώνονται πληγές και τραύματα που ανάγονται στο παρελθόν, καθώς επανενώνονται, στο μοναδικό αυτό μνημείο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, αναπόσπαστα από αυτό μέρη του.
Προσωπική μου ολοκάρδια ευχή είναι αυτή η πρωτοβουλία να βρει και άλλους μιμητές. Ο Πάπας Φραγκίσκος απέδειξε ότι αυτό είναι και εφικτό και ουσιαστικό.»
Μίλησε επίσης ο Γραμματέας του Ποντιφικού Συμβουλίου Επίσκοπος κ. Brian Farrell, ο οποίος σημείωσε πως με την επιστροφή, οι άνθρωποι καλής θέλησης μπορούν να δουν «την έκφραση μιας κοινής ελπίδας ότι οι διαφορετικοί πολιτισμοί μας, και η ίδια η τέχνη, θα είναι πάντα ένα προνομιακό μέσο διαλόγου και συνάντησης μεταξύ των λαών. Σε αυτή την ανταλλαγή, εμπλουτίζουμε ο ένας τον άλλον, με την υπέροχη ποικιλομορφία των ιστοριών μας, τα επιτεύγματά μας και την καθολική φιλοδοξία για ειρήνη και αδελφοσύνη. Η συνάντηση διαφορετικών πολιτισμών μπορεί να είναι το μέσο που επιτρέπει στην ανθρώπινη οικογένεια να ανθίσει με σεβασμό στις διαφορές και τις ευαισθησίες μας.
Πρέπει να ελπίζουμε ότι από τη συνάντηση μεταξύ των λαών και των πολιτισμών τους – των οποίων η επιστροφή των θραυσμάτων του Παρθενώνα είναι ένα εύγλωττο σημάδι – θα ξεπηδήσει η κατανόηση και η αλληλεγγύη που οδηγεί στην ειρήνη. Σήμερα, δυστυχώς, είμαστε μάρτυρες της έλλειψης ειρήνης στον κόσμο, ειδικά καθώς επηρεάζει τη δική μας ήπειρο, την Ευρώπη. Ας ελπίσουμε ότι, με τη βοήθεια του Θεού, η καλή θέληση που εμπνέει αυτό το γεγονός θα εξαπλωθεί και θα αυξηθεί έως ότου – στο όραμα του προφήτη Ησαΐα – τα ξίφη θα μετατραπούν σε άροτρα και οι λόγχες σε αγκίστρια κλαδέματος. έως ότου το έθνος δεν θα σηκώσει ρομφαία εναντίον έθνους, ούτε θα γίνει πια πόλεμος (βλ. Ησαΐας 2:4).»
Η επανένωση των θραυσμάτων πραγματοποιήθηκε στην εμβληματική Αίθουσα του Παρθενώνα, παρουσία του Προέδρου της Βουλής των Ελλήνων κυρίου Κωνσταντίνου Τασούλα, του Αν. Γραμματέα του Ποντιφικού Συμβουλίου κ. Andrea Palmieri, του Γενικού Γραμματέα Πολιτισμού κυρίου Γιώργου Διδασκάλου, της Καθ. Barbara Jatta Διευθύντριας των Μουσείων του Βατικανού κ.α.. Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν ο Πρόεδρος και τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του Μουσείου Ακρόπολης και εκπρόσωποι της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος και του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
