Σε προηγούμενο άρθρο επισημάναμε ποιες είναι οι συμπεριφορές που θα μας κάνουν να υποθέσουμε ότι το παιδί έχει ναρκισσιστικά στοιχεία προσωπικότητας. Δεν πρέπει να συμπεράνουμε πως το παιδί πάσχει από «Ναρκισσιστική Διαταραχή Προσωπικότητας» καθώς η εγωκεντρικότητα (που συχνά καλείται «ναρκισσισμός») είναι ένα φυσιολογικό και επιθυμητό φαινόμενο, απαραίτητο για τη συγκρότηση και σταθεροποίηση της αίσθησης του εαυτού του παιδιού.
Της Σύλιας Θεοδοσοπούλου *
Θα προχωρήσουμε κατευθείαν στην απαρίθμηση των πρακτικών που προτείνονται για αλαζονικές- ναρκισσιστικές συμπεριφορές. Θα εστιάσουμε στο ότι οι ναρκισσιστικές συμπεριφορές δεν είναι απαραίτητες για να υιοθετηθούν οι προτεινόμενες πρακτικές από τους γονείς. Στο άρθρο αυτό θα διατυπωθούν αρκετές τακτικές, με ισάριθμες να ακολουθούν στο επόμενο και τελευταίο της σειράς για τον ναρκισσισμό.
Ενσυναίσθηση (ικανότητα κατανόησης και συναίσθησης των συναισθημάτων ενός άλλου)
Για να το κάνετε αυτό, αναζητήστε ευκαιρίες για να ερμηνεύσετε πώς αισθάνονται άλλοι άνθρωποι. Κάντε ερωτήσεις όπως, «Πώς πιστεύεις ότι ένιωσε η δασκάλα σου όταν ο συμμαθητής σου φώναξε;» ή, «Πώς νομίζεις ότι ένιωσε ο φίλος σου όταν ακύρωσες τα σχέδιά σας τελευταία στιγμή;» Οι τακτικές συνομιλίες σχετικά με τα συναισθήματα άλλων ανθρώπων θα υπενθυμίσουν στο παιδί να ενδιαφέρεται για τα συναισθήματα των άλλων.
Προκαλέστε δέος
Μελέτες δείχνουν ότι όταν τα παιδιά νιώθουν δέος/ θαυμασμό, τους υπενθυμίζεται ότι ο κόσμος είναι πολύ μεγαλύτερος από αυτά. Είτε το παιδί βιώνει μια αίσθηση δέους κοιτάζοντας τα αστέρια είτε επισκεπτόμενο ένα μουσείο, ο θαυμασμός και το δέος παραμένουν. Δεν χρειάζεται απαραίτητα να επισκεφτείτε αυτά τα μέρη δια ζώσης (ειδικά αυτή την περίοδο!), η παρατήρηση φωτογραφιών μπορεί επίσης να είναι εκπληκτική για το παιδί.
Γίνετε σωστό πρότυπο
Δείξτε στο παιδί ότι έχετε επενδύσει στη βοήθεια άλλων ανθρώπων. Είτε με το να βοηθάτε τους ανθρώπους όταν τους βλέπετε σε μια ανάγκη είτε με το να παίρνετε γεύματα στον ηλικιωμένο γείτονα κάθε εβδομάδα, ενσωματώνετε την αλληλοβοήθεια στην καθημερινή σας ζωή. Η στάση σας απέναντι στους άλλους θα μειώσει αλαζονικές συμπεριφορές στο παιδί. Δείξτε λοιπόν τη σημασία του να είστε ευγενικοί, γενναιόδωροι και συμπονετικοί.
Ας διευρύνουμε τις σκέψεις μας
Ένα ναρκισσιστικό παιδί θα υποθέσει ότι οι συμπεριφορές άλλων ανθρώπων σχετίζονται κάπως με αυτό. Έτσι, όταν ένας φίλος δεν καλεί πίσω, μπορεί να υποθέσει ότι ο φίλος του είναι θυμωμένος. Ή μπορεί να επιμείνει ότι η δασκάλα που του έβαλε κακό βαθμό δεν το συμπαθεί. Τότε, κάντε ήρεμες ερωτήσεις όπως «Αυτός είναι ο μόνος πιθανός λόγος που ο φίλος σου δεν τηλεφώνησε;» Βοηθήστε το παιδί να δει ότι, ενώ το συμπέρασμά του είναι σίγουρα πιθανό, υπάρχουν και δεκάδες άλλες εναλλακτικές εξηγήσεις.
Και θα κλείσω αυτό το άρθρο με τον σημαντικό κανόνα:
Μην τιμωρείτε μόνο με συνέπεια τα υλικά αγαθά (!)
Εάν όλες οι συνέπειες του παιδιού σας επικεντρωθούν στα υπάρχοντά του, μπορεί να μεγαλώσει και να πιστεύει ότι τα υλικά αγαθά είναι το πιο σημαντικό πράγμα στη ζωή. Δεκτό το να περιορίζετε τα προνόμια της κινητής τηλεφωνίας ή να αφαιρείτε τα ηλεκτρονικά μερικές φορές (κινητά, tablet, laptop, υπολογιστές) , αλλά βεβαιωθείτε ότι χρησιμοποιείτε και άλλες συνέπειες. Σκεφτείτε να πειθαρχήσετε αφαιρώντας εμπειρίες (!) όπως να πάτε στο σπίτι ενός φίλου το Σαββατοκύριακο. Ή με το να εκχωρήστε επιπλέον δουλειές, όπως να κάνετε περισσότερη δουλειά στην αυλή, ως συνέπεια της κακής συμπεριφοράς.
Αν βρήκατε αυτές τις προτάσεις ενδιαφέρουσες, τότε να ξέρετε ότι το επόμενο μου άρθρο δεν αργεί.
* Η Σύλια Θεοδοσοπούλου είναι ψυχολόγος με ειδίκευση στα παιδιά
