Η μεγάλη επιδημία του κορωνοϊού φαίνεται να βρίσκεται επιτέλους υπό κάποιον έλεγχο στη χώρα μας και σε αυτό το πλαίσιο, τα παιδιά μας, μικρά και μεγάλα, επιστρέφουν και πάλι στα θρανία…. στον «φυσικό τους χώρο», όπως έχει ανακοινωθεί, αν και η 14χρονη κόρη μου, έχοντας ζήσει σε αποκλεισμό δυο σχολικές χρονιές, παρατήρησε πρόσφατα πως «ο φυσικός μου χώρος είναι το δωμάτιό μου». Πώς αλλάζουμε λοιπόν την άποψη των δεκάδων παιδιών που, σαν την κόρη μου, έχουν ξεχάσει τι σημαίνει να πηγαίνουν σχολείο (και όχι μόνο);
Της Κάτιας Πετροχείλου *
Το διαδίκτυο έχει γεμίσει συμβουλές και οδηγίες από οργανισμούς και οργανώσεις, που στόχο έχουν να υποστηρίξουν τον γονέα και το παιδί σε αυτή τη διαδικασία. Ας δούμε τις σημαντικότερες:
- Μπορούμε να συμφωνήσουμε να διαφωνούμε για τα πάντα: αν υπάρχει κορωνοϊός, αν τα μέτρα που λαμβάνονται είναι τα σωστά, αν τα self-tests παραβιάζουν τις συνταγματικές μας ελευθερίες – όμως αυτές τις μέρες, πρέπει να επιλέξουμε ανάμεσα στη σημασία που έχει για εμάς η άποψή μας και στη σημασία που έχει για εμάς το ίδιο μας το παιδί. Ποιο μετράει περισσότερο;
Το παιδί μας πρέπει να διατηρήσει θετική στάση για το σχολείο και για τους δασκάλους του, αλλιώς μπορεί να χάσει κάθε ενδιαφέρον για την εκπαιδευτική διαδικασία. Ας αναλογιστούμε πόσο δύσκολο είναι για το παιδί να διατηρήσει αυτήν τη θετική στάση, αν στο σπίτι εκτίθεται συνεχώς σε απόψεις που αμφισβητούν την εγκυρότητα και την αξιοπιστία αυτών που του λέει το σχολείο του.
- Δάσκαλος και γονιός πρέπει από κοινού να ενημερώσουν το παιδί για το τι πρέπει να κάνει όταν βρίσκεται στο σχολείο του. Παράλληλα, πρέπει να του δείξουν, ιδιαίτερα στο παιδί του Δημοτικού, ότι καταλαβαίνουν πως αυτό που του ζητείται δεν είναι εύκολο.
Είναι δύσκολο να κρατάς απόσταση από τους φίλους σου.
Είναι δύσκολο να μην αγκαλιάζεις την κολλητή σου.
Πράγματι δεν νιώθεις ότι αναπνέεις εξίσου εύκολα με τη μάσκα σου.
Είναι φασαρία να πρέπει να προσέχεις πού πάνε τα χέρια σου.
Είναι περίεργο να μην μπορείς να δεις το πρόσωπο του συμμαθητή/τριάς σου
Δείχνοντας στο παιδί ότι το καταλαβαίνουμε, κερδίζουμε τη συνεργασία του, ώστε να μπορέσει να ακολουθήσει τους κανόνες της νέας εποχής.
Ποικιλία δραστηριοτήτων έχει προταθεί για να βοηθήσει τα παιδιά στην τάξη να προσαρμοστούν και να ακολουθήσουν οδηγίες, ανάλογα με την ηλικία τους. Οι ιστότοποι της unicef (unicef.org) είναι γεμάτοι σχετικές συμβουλές και οδηγίες, για την ενημέρωση γονέων και δασκάλων.
Για το παιδί του Δημοτικού
Για το παιδί του Δημοτικού, χιούμορ και παιχνίδι είναι απαραίτητα για την ενσωμάτωση νέων δεξιοτήτων. Ακολουθούν ιδέες:
Pixabay Αυτοκόλλητα μπορούν να χρησιμοποιηθούν πάνω στις μάσκες για να δηλώσουν διάφορα συναισθήματα. Η κωδικοποίηση συναισθημάτων θα βοηθήσει πολύ το μικρό παιδί να νιώσει άνετα, καθώς η μάσκα το δυσκολεύει να κατανοήσει τις συναισθηματικές αντιδράσεις των ανθρώπων γύρω του.
Freepik Για να καταλάβουν τα μικρά παιδιά τι σημαίνει 1,5-2 μέτρα απόσταση, μπορούν να κάνουν τις σχετικές μετρήσεις στο μάθημα των μαθηματικών. Στα διαλείμματα, μπορούν να παίξουν «Είμαι μέσα σε μια φούσκα», όπου στέκονται, ανοίγουν διάπλατα τα χέρια τους και φαντάζονται ότι όλη η περίμετρος είναι μια τεράστια φούσκα. Στόχος, να κινηθούν χωρίς τα χέρια κάποιου συμμαθητή να σπάσουν τη φούσκα τους.
- Τα παιδιά μπορούν να δουν εύκολα πώς διαδίδεται η νόσος μέσα από παιχνίδια όπως «η μόλυνση του μήλου». Ο δάσκαλος/ γονέας παίρνει ένα μήλο που έχει αρχίσει να σαπίζει σε ένα μέρος, βάζει μέσα μια οδοντογλυφίδα και μετά χώνει την οδοντογλυφίδα σε άλλα σημεία του μήλου. Σε μερικές μέρες το παιδί μπορεί να παρατηρήσει ότι το μήλο έχει σαπίσει και σε άλλα σημεία. Αντίθετα, αν πλύνετε την οδοντογλυφίδα, θα δει ότι η μόλυνση δεν διαχέεται εύκολα.
Για το παιδί του Γυμνασίου
Τα παιδιά του Γυμνασίου μπορούν να μάθουν για τη διάδοση του ιού και τους τρόπους παρεμπόδισης της διάδοσης μέσα από ομαδικά παιχνίδια, αλλά και εκπαιδευτικές δραστηριότητες.
- Ο καθηγητής/τρια μπορεί να αναθέσει σε παιδιά να παρουσιάσουν τη δουλειά τους πάνω σε διάφορα θέματα, π.χ. πώς μεταδίδονται οι ιοί, πώς φοράμε σωστά μια μάσκα, πώς απολυμαίνουμε τα χέρια μας ή τι σημαίνει κοινωνική αποστασιοποίηση.
- Οι μαθητές/τριες μπορούν να δημιουργήσουν πόστερ ή ιστορίες στο instangram. Πολλοί νέοι/ες αρέσκονται να βιντεοσκοπούν, να διαμορφώνουν και να ανεβάζουν τις ιστορίες τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
- Μελέτες περιπτώσεων επίσης ενδιαφέρουν τους μαθητές/τριες αυτής της ηλικίας. Πώς διαδόθηκε ο ιός από τον Χ στον Ψ και τι θα μπορούσε να έχει εμποδίσει αυτήν τη μετάδοση;
Για το παιδί του Λυκείου
Το παιδί του Λυκείου μπορεί να αντιληφθεί και να συζητήσει θέματα κοινωνικού ενδιαφέροντος σε πολύ πιο προχωρημένο επίπεδο. Τα μαθήματα των θετικών επιστημών, της ιστορίας, της βιολογίας μπορούν εύκολα να ενσωματώσουν συζητήσεις, που θα βοηθήσουν τα παιδιά να κατανοήσουν θέματα σχετικά με την πανδημία και να ανακαλύψουν τρόπους να διατηρούν την κοινωνικότητά τους, χωρίς να θέτουν τους εαυτούς τους σε κίνδυνο.
Μαθητές/τριες που αντιδρούν και έχουν αντιρρήσεις πάνω στα μέτρα και τους κανονισμούς προστασίας θα χρειαστούν περισσότερο χρόνο για να ακουστούν και να εκφράσουν τις ανησυχίες τους. Κατάλληλος χώρος για την έκφραση αντιρρήσεων είναι το σπίτι, αλλά, όταν αυτές προέρχονται από το σπίτι, αναγκαστικά θα εκφραστούν στο χώρο του σχολείου. Θα χρειαστεί επιμονή και υπομονή από τους καθηγητές/τριες, για να μπορέσουν να πείσουν τους «αντιρρησίες» να συνεργαστούν.
Τόσο για τα παιδιά του Γυμνασίου όσο και για του Λυκείου, οι γονείς θα χρειαστεί συχνά να παρέμβουν, για να βεβαιώσουν ότι το παιδί επανέρχεται σιγά-σιγά στην πρότερη ζωή του. Ενθαρρύνουμε τα παιδιά μας να δούνε φίλους, να γυμναστούν, να συμμετέχουν σε πολιτιστικές και κοινωνικές δραστηριότητες. Εμβολιαζόμαστε εμείς οι ίδιοι, ιδιαίτερα αν έχουμε ευπάθειες, ώστε να σταματήσουμε να αναπηδούμε και να φοβόμαστε όταν μας πλησιάζουν τα (μη-εμβολιασμένα) παιδιά μας. Αν φοβηθούμε και δεν προχωρήσουμε με αυτόν τον τρόπο, θα είναι δύσκολο τόσο για εμάς, όσο και για τα παιδιά μας, να ανακτήσουμε μια κανονικότητα. Και τότε αυτά, όπως η κόρη μου, θα συνεχίσουν να θεωρούν πως ο «φυσικός τους χώρος» είναι απλά (και μόνο) το δωμάτιό τους. Με όλες τις πιθανές συνέπειες.
* Η κα Κάτια Πετροχείλου, Ph.D. είναι Κλινικός και Αναπτυξιακός Ψυχολόγος – www.restartlife.gr
