Η ανθρωπότητα διάγει τη δεύτερη ουσιαστικά εβδομάδα σοβαρών περιορισμών, έως και πλήρους παύσης της κοινωνικής ζωής. Μια κατάσταση πρωτόγνωρη, που επιβεβαιώνει ότι ακόμα και τα ακραία σενάρια, μέχρι πρότινος συγγραφικής και επιστημονικής φαντασίας, φτάνουν να υπολείπονται της πραγματικότητας.
Του Πολύκαρπου Αδαμίδη
Η δυσθυμία αρχίζει να εκδηλώνεται, μέσα από ‘καλοπροαίρετα ερωτηματικά’ για την αναγκαιότητα των μέτρων μέχρι και συνωμοσιολογικές και προβοκατόρικες παλαβομάρες. Η απάντηση στην κοινωνική αυτή ανησυχία, δεν μπορεί να είναι η επίκληση του φόβου και των τιμωρητικών αποτελεσμάτων. Είναι συνταγή, που όσο και αν ηθικά δικαιολογείται, δεν έχει προοπτική λειτουργικότητας.
Το σίγουρο είναι, συνεκτιμώντας και τις εξελίξεις σε όλο τον Δυτικό κόσμο, όπου η πανδημία σαρώνει, από πλευράς ευκολίας ως προς τη μεταδοτικότητα, αλλά και εκπλήσσει ως προς τη συμπεριφορά του ιού, ότι η κατάσταση αυτή θα διαρκέσει. Ο κορωνοιός ήρθε για να μείνει. Κι αν οι συνέπειές του, μετριαστούν και ελεγχθούν και η επιστήμη σύντομα νικήσει, ο προβληματισμός παραμένει ως προς τους όρους με τους οποίους πρέπει να αντιμετωπιστεί μια ενδεχόμενη επιθετική μετάλλαξή του, ή η εμφάνιση ενός αντίστοιχου θανατηφόρου ιού.
Η κοινωνία και η ζωή σαφώς, δεν μπορούν να πορευθούν με ένα διαρκές lockdown. Ούτε είναι αυτός και ο ρόλος των κυβερνήσεων. Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση των μέτρων δεν μπορούν να εξαντλούνται στην νέκρωση των πάντων. Είναι εξ ορισμού μια τυφλά αμυντική πολιτική. Που μοιραία θα αποδειχθεί και αδιέξοδη. Κατά την ποδοσφαιρική ορολογία και τα διδάγματά της, όταν αμύνεσαι διαρκώς στο τέλος θα δεχθείς το γκολ.
Είναι απαραίτητη η ανάληψη πρωτοβουλιών. Αλλά και η γνωστοποίηση των σκέψεων αυτών, είτε με μετρημένες τοποθετήσεις, είτε με ελεγχόμενες διαρροές. Το πρώτον δείχνουν στο κοινωνικό σύνολο, ότι τα πράγματα δεν έχουν αφεθεί σε μια μοιρολατρική αναμονή. Ότι αντίθετα υπάρχει επεξεργασία δεδομένων και εναλλακτικές, που εγγυώνται μια σταδιακή επαναφορά στην κανονικότητα και μια ενδιάμεση λειτουργικότητα.
Η πραγματοποίηση συστηματικών ελέγχων, η αξιοποίηση μοντέλων που εφαρμόσθηκαν επιτυχώς μέχρι σήμερα από άλλες χώρες, ο απρόσκοπτος εφοδιασμός σε κιτς για την πραγματοποίηση των τεστ, ειδικά εφόσον βοηθά στην επιδημιολογική καταγραφή και αποδοτική διαχείριση, η καταγραφή των ευπαθών συμπολιτών μας και η δημιουργία ενός ασφαλούς περιβάλλοντος για τους ίδιους την ίδια στιγμή που θα επανέρχονται οι συνήθεις ρυθμοί στην κοινωνική ζωή και την οικονομία, το ‘σφράγισμα’ με τις αναγκαίες προσαρμογές για ένα ικανό διάστημα των συνόρων μέχρι να θωρακισθεί η χώρα και να καταλαγιάσει η πίεση, είναι κινήσεις, που μερικώς ή και συνδυαστικά, θα καταδείξουν ότι υπάρχει εναλλακτική και ότι υπάρχει ελπίδα. Το σημαντικότερο θα επιβεβαιώσουν ότι οι θυσίες δεν γίνονται εις μάτην και επ’ αόριστο.
Την ίδια στιγμή πρέπει η Πολιτεία να απλώσει ένα κοινωνικό δίκτυ πρόνοιας, πάνω σε αυτούς που το έχουν πρώτιστα ανάγκη. Υπάρχει εξάλλου και αρμόδιο Υπουργείο, με βαρύτατη ευθύνη και αποστολή ειδικά στην παρούσα συγκυρία. Στην κατεύθυνση αυτή πρέπει μέσα από τις υπάρχουσες υποδομές και με έκκληση στο εθελοντικό κίνημα, να υπάρξει μέριμνα για την εξυπηρέτηση των ευπαθών συμπολιτών μας που δεν πρέπει να βγαίνουν από το σπίτι τους αλλά και μέριμνα για την ψυχολογική τους υποστήριξη. Στην Ισπανία έχουν σπεύσει μετά από πρόσκληση των Αρχών χιλιάδες πολίτες να συγγράψουν ανώνυμα, επιστολές υποστήριξης σε όσους δοκιμάζονται. Και είναι σε κάθε περίπτωση απόλυτη κοινωνική τραγωδία και ταπείνωση της Πολιτείας περιστατικά, όπου οι συγγενείς δεν μπορούν να παρακολουθήσουν την εκδημία των αγαπημένων τους, γιατί βρίσκονται σε καραντίνα. Είναι ανεπίτρεπτο και βάναυσο ως αιτιολογία και μας γυρίζει αιώνες πίσω. Συμβολικά αποτελεί αποδοχή ήττας και απόλυτης απαξίωσης των κρατικών υπηρεσιών και της ηγεσίας τους.
Στις δύσκολες συνθήκες που βιώνουμε κανείς δεν υποχρεώνεται στα αδύνατα. Αλλά και ούτε απαλλάσσεται με την επίκλησης της γενικής παράλυσης. Στο τέλος της ημέρας κρινόμαστε για τις λύσεις που δίνουμε και όχι για την περιγραφή του προβλήματος που αφορούν.
*Ο Πολύκαρπος Αδαμίδης είναι Δικηγόρος, LL.M (Harvard’ 95), ΔΝ, αν. Καθηγητής Κοινοτικού Δικαίου, Προμηθειών και Διεθνών Σχέσεων στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων
