H μεγάλη μέρα πλησιάζει. Σε λιγότερο από 7 εβδομάδες στήνονται κάλπες ξανά μετά από αρκετά χρόνια (αλήθεια, πώς αντέξαμε τόσο καιρό χωρίς εκλογές;) και, όπως είναι φυσικό, τα επιτελεία των κομμάτων και των αυτοδιοικητικών συνδυασμών βρίσκονται ήδη σε παράταξη μάχης.
Γράφει ο Απόστολος Σειρηνίδης*
Η παρουσία των υποψηφίων στα social media γίνεται κάθε μέρα εντονότερη και όλα δείχνουν ότι η «μάχη του πληκτρολογίου» θα φουντώνει όσο πλησιάζουμε το μήνα των εκλογών. Οι χρήστες είναι σαφώς πιο ώριμοι, εκπαιδευμένοι και υποψιασμένοι σε σχέση με το 2015, χωρίς ωστόσο να μπορούμε να πούμε το ίδιο και για τους υποψηφίους. Τα μάτια μας (και τα μυαλά μας) έχουν ήδη αρχίσει να πονάνε βλέποντας τα πρώτα δείγματα προεκλογικών καμπανιών -ειδικά νέων, μη επαγγελματιών πολιτικών- στο διαδίκτυο.
Ας αναπτύξουμε λοιπόν με ψυχραιμία, αγαπητέ υποψήφιε, 10 βασικά σημεία που δεν επιτρέπεται να αγνοείς, εφόσον επέλεξες να μπεις στο προεκλογικό παιχνίδι της προβολής και επικοινωνίας μέσα από τα social media. Πάμε!
1. Των φρονίμων τα παιδιά
Ξεκίνα νωρίς. Μην «ανακαλύπτεις» τα social media λίγο πριν τις εκλογές. Η σελίδα του Facebook που είχες φτιάξει για τις εκλογές του 2014 και παρέμενε ανενεργή από τότε μέχρι και χτες που της άλλαξες φωτογραφία προφίλ (και έτσι μας τη θύμησες), μόνο δυσφορία και ειρωνικά χαμόγελα μπορεί να προκαλέσει στους χρήστες. Στόχος σου πρέπει να είναι μια σταθερή online παρουσία, καθώς και η δημιουργία μιας κοινότητας που θα αλληλεπιδρά και θα συμμετέχει στο διάλογο που θα προκαλείς μέσα από τις θέσεις σου. Για να το πετύχεις απαιτείται χρόνος, συστηματική δουλειά και επιμονή. Το γνωστό διαδικτυακό «γιουρούσι» λίγες μέρες πριν από τις εκλογές δεν αρκεί και, προπαντός, δεν συνιστάται.
2. Σκούπα, φαράσι, σφουγγαρίστρα
Η καλύτερη ίσως ευκαιρία για να κάνεις μια προσεκτική ανασκόπηση σε παλαιότερες αναρτήσεις σου και να αφαιρέσεις ό,τι σε κάνει να μετανιώνεις ή μπορεί να χρησιμοποιηθεί αρνητικά από πολιτικούς αντιπάλους. Χιουμοριστικές φωτογραφίες από ανέμελες στιγμές, άστοχες κοινοποιήσεις ψευδών ειδήσεων και απρόσεκτα σχόλια του παρελθόντος μπορούν να «κάψουν» έναν υποψήφιο πριν καλά-καλά το καταλάβει. Τα παραδείγματα είναι πολλά και πρόσφατα. Δεν σου προτείνουμε να απαρνηθείς τον εαυτό σου «κατεβάζοντας» το μισό σου προφίλ, αλλά σίγουρα ένα καλό ξεκαθάρισμα είναι απαραίτητο. Επιπλέον, μπορείς να ελέγξεις και να φιλτράρεις τί μοιράζεσαι και με ποιον μέσα από τις ρυθμίσεις απορρήτου των αναρτήσεων, χωρίς να χρειαστεί να αφαιρέσεις το «προβληματικό» περιεχόμενο για πάντα. Άρχισες να πανικοβάλλεσαι λίγο; Ξεκίνα αμέσως!
3. Νόμος περί αφισοκόλλησης
Καλές οι προεκλογικές αφίσες και τα φυλλάδια που έφτιαξες στο τυπογραφείο της γειτονιάς σου, αλλά τα social media δεν είναι κολώνα της ΔΕΗ, ούτε γραμματοκιβώτιο. Κάθε πλατφόρμα έχει τα δικά της χαρακτηριστικά και τους δικούς της κανόνες. Προτίμησε minimal γραφικά, αληθινές/φυσικές φωτογραφίες (όχι στημένες, τύπου αφίσας από πανηγύρι) και προσεγμένα βίντεο. Απόφευγε τα «δελτία τύπου» και τα «σεντόνια» που κανείς δεν πρόκειται να διαβάσει. Τα σύντομα και περιεκτικά μηνύματα είναι που κερδίζουν την προσοχή και μένουν στο μυαλό των ψηφοφόρων. Αν δεν έχεις τη δυνατότητα να αναθέσεις σε επαγγελματίες τη δημιουργία περιεχομένου, τότε αξιοποίησε έξυπνα το επίσημο υλικό του συνδυασμού ή του κόμματος στο οποίο συμμετέχεις. Κάνε το υλικό «δικό σου» συνοδεύοντάς το με το προσωπικό σου προεκλογικό μήνυμα.
4. Συγνώμη κύριε, ποιος είστε;
Μέχρι προχθές έμπαινες στο Facebook μόνο για να κάνεις ανελέητη ποδοσφαιρική καζούρα στους φίλους σου. Ο τοίχος σου είναι γεμάτος από κοινοποιήσεις αποτελεσμάτων κουΐζ του τύπου «Δες ποιος Φαραώ ήσουν στην προηγούμενη ζωή σου». Μια μέρα αποφασίζεις να είσαι υποψήφιος και ξαφνικά…δεν σε αναγνωρίζουμε. Σοβαρό ύφος, ξύλινος λόγος, όψιμες κοινωνικές ανησυχίες και υψηλά οράματα. Όσο ειλικρινή και να είναι όλα αυτά από την πλευρά σου, η εντύπωση που θα προκαλέσει η απότομη αλλαγή σου στους χρήστες που σε γνωρίζουν θα είναι τουλάχιστον αρνητική. Δεν είναι απαραίτητο λοιπόν να γίνεις…αγνώριστος λόγω εκλογών. Επικοινώνησε αυτά που θέλεις με τρόπο ανθρώπινο και οικείο. Στα social media δεν μπορείς να προσποιηθείς κάτι άλλο από αυτό που πραγματικά είσαι, χωρίς να γίνεις γρήγορα αντιληπτός. Αναλογίσου, επίσης, ότι η online ζωή σου συνεχίζεται και μετά τις εκλογές.
5. Που κολλάει το Brexit;
Φιλική υπενθύμιση. Δεν είσαι ούτε πρόεδρος κόμματος, ούτε υποψήφιος Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ. Δεν οφείλεις λοιπόν να έχεις άποψη για όλα τα θέματα, πόσο μάλλον να αναλώνεσαι σε διαδικτυακές αναλύσεις ζητημάτων της κεντρικής πολιτικής σκηνής. Ειδικά αν είσαι υποψήφιος σε δήμο ή περιφέρεια, καλό είναι να επικεντρώνεται στα θέματα της εκλογικής σου περιφέρειας. Οι ψηφοφόροι θέλουν να γνωρίζουν τις απόψεις σου για τα προβλήματα της καθημερινότητας και τις λύσεις που έχεις να προτείνεις. Ξεκαθάρισε την επικοινωνιακή σου στρατηγική γρήγορα βάζοντας προτεραιότητες και εστίασε σε λίγα θέματα τα οποία γνωρίζεις καλά και για τα οποία έχεις να πεις κάτι καινούργιο και ουσιαστικό. O προεκλογικός χρόνος είναι περιορισμένος. Άφησε τα θέματα του Brexit για τη Βουλή των Λόρδων.
6. Οι φίλοι είναι για πάντα
Αν είσαι νέος στην πολιτική είναι απολύτως φυσιολογικό να μην διαθέτεις social λογαριασμούς με χιλιάδες followers και μια online κοινότητα που σε γνωρίζει, σε ακολουθεί και αλληλεπιδρά ζωηρά σε κάθε σου ανάρτηση. Η πιθανότητα να προλάβεις να χτίσεις μια τέτοια κοινότητα σε σύντομο χρονικό διάστημα είναι σχεδόν ανύπαρκτη. Σε αυτή την περίπτωση είναι προτιμότερο να αξιοποιήσεις το προσωπικό σου προφίλ. Εκεί βρίσκονται οι πραγματικοί σου φίλοι. Αυτοί θα σε ακούσουν, αυτοί θα σε στηρίξουν, αυτοί θα μεταφέρουν το προεκλογικό σου μήνυμα σε πιθανούς ψηφοφόρους σου. Εκμεταλλεύσου, λοιπόν, το δικό σου πραγματικό δίκτυο φίλων για να τους κινητοποιήσεις και να μεταδώσουν σε πολλαπλάσιους χρήστες το μήνυμα της υποψηφιότητας σου. Αυτή άλλωστε είναι και η πεμπτουσία της δύναμης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
7. Θα σας…εξαφανίσομεν!
Το περιβάλλον των social media είναι σκληρό. Αντέχεις την άδικη κριτική; Έχεις το «στομάχι» να δέχεσαι -αλλά και να απαντάς- σε αρνητικά σχόλια και επιθέσεις; Αν όχι, τότε καλύτερα να αναθεωρήσεις την ενασχόλησή σου με τα κοινά. Σε καμία περίπτωση όμως μην αρχίσεις να εξαφανίζεις χρήστες που απλώς διαφωνούν μαζί σου, διαγράφοντας τα σχόλιά τους ή μπλοκάροντας τους. Φυσικά, η ανοχή έχει τα όριά της. Κακοπροαίρετοι χρήστες που συστηματικά επιτίθενται, βρίζουν ή προσβάλουν θα πρέπει να αποκλείονται. Αν δεν διαθέτεις το χρόνο να απαντάς σε όλα τα σχόλια/μηνύματα, φρόντισε τουλάχιστον να απαντάς συνολικά σε μια ανάρτηση ομαδοποιώντας τις ερωτήσεις που έχουν τεθεί. Αφιέρωνε χρόνο για να παρακολουθείς τι λένε για σένα. Άκου τι σε ρωτούν. Απάντα.
8. Θα τα κάψεις (;) τα λεφτά σου
Όσο τα χρονικά περιθώρια στενεύουν και οι κάλπες πλησιάζουν θεωρούμε βέβαιο ότι θα υποκύψεις στον πειρασμό να χρησιμοποιήσεις τα διάφορα εργαλεία διαφήμισης που προσφέρουν τα social media. Τουλάχιστον προσπάθησε να χρησιμοποιήσεις σωστά τις διαθέσιμες δυνατότητες, στοχεύοντας το σωστό κοινό με το κατάλληλο μήνυμα. Αν το περιεχόμενο που σκοπεύεις να «βροντοφωνάξεις» μέσω διαφήμισης είναι ποιοτικά μέτριο, τότε καλύτερα να το ξανασκεφτείς, καθώς μπορεί να φέρει το αντίθετο αποτέλεσμα από αυτό που επιδιώκεις. Προτίμησε να αναθέσεις την διαφήμιση σε κάποιον επαγγελματία. Θα έχεις καλύτερο αποτέλεσμα, ξοδεύοντας τα ίδια ή λιγότερα χρήματα και, κυρίως, θα προστατεύσεις την εικόνα σου.
9. Ο εξάδελφος σου ο «χάκερ»
Η διαχείριση της ψηφιακής εικόνας και επικοινωνίας των δημοσίων προσώπων είναι μια εξαιρετικά απαιτητική επαγγελματική ενασχόληση. Τα social media, που (καλώς ή κακώς) βρίσκονται πλέον στο επίκεντρο κάθε εκλογικής μάχης και η διαχείρισή τους δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζονται σαν μια υπόθεση καταχώρησης στο Χρυσό Οδηγό. Αν λοιπόν επιθυμείς μια ποιοτική παρουσία και ζητάς την μέγιστη δυνατή αξιοποίηση των δυνατοτήτων του digital marketing στον προεκλογικό σου αγώνα, αναζήτησε τεχνική υποστήριξη από κάποιον εξειδικευμένο επαγγελματία. Ο εξάδελφος που «παίζει στα δάχτυλα» τα κομπιούτερ ή ο ανιψιός που σου έμαθε τι σημαίνει Facebook είναι ακατάλληλες επιλογές προσώπων για τις απαιτήσεις αυτού του σπορ. Διότι, ακόμα και αν δεν σου κάνουν ζημιά (που είναι το πιθανότερο) σίγουρα δεν θα σε ωφελήσουν. Οι πονεμένες ιστορίες -και εδώ- είναι πολλές…
10. Αν μου τηλεφωνούσες
Η μάχη του πληκτρολογίου πρέπει να δοθεί μεθοδικά και δυνατά. Δεν είναι, όμως, η μόνη μάχη που χρειάζεται να δώσεις. Επειδή τα likes δεν ισοδυναμούν με ψήφους, ούτε και όσοι σε ακολουθούν έγιναν ξαφνικά πολιτικοί οπαδοί σου, θα πρέπει να χρησιμοποιήσεις και παραδοσιακούς τρόπους επικοινωνίας (τηλέφωνο, διοργάνωση συναντήσεων, ομιλίες, προσωπική επαφή). Εκμεταλλεύσου τη δύναμη των social media για να μετατρέψεις την ψηφιακή/εικονική επικοινωνία σε πραγματική. Προσκάλεσε κόσμο μέσα από τα social σε εκδηλώσεις σου, προσέγγισε φορείς ή συλλόγους που έχουν ψηφιακή παρουσία και οργάνωσε μαζί τους συναντήσεις, ζήτα να γνωρίσεις από κοντά ανθρώπους που έχουν διαδικτυακή επιρροή και ίσως θέλουν να σε βοηθήσουν. Η προσωπική επαφή με τους ψηφοφόρους είναι καταλυτικής σημασίας. Κανείς δεν εξελέγη καθήμενος πίσω από μια οθόνη υπολογιστή. Μην ακούς τι λένε κάποιοι…
Η λίστα δεν εξαντλείται εδώ. Οι παραπάνω συμβουλές (που γράφτηκαν με μια δόση χιούμορ και υπερβολής) δίνουν ένα βασικό μόνο περίγραμμα των όσων ο υποψήφιος πρέπει να λάβει υπόψη του ξεκινώντας τον προεκλογικό του αγώνα. Κανείς δεν είναι υποχρεωμένος να γνωρίζει σε βάθος τη φύση και τις τεχνικές πτυχές των social media. Στόχος μας δεν είναι να επικρίνουμε την όποια προσπάθεια των υποψηφίων, αλλά να τους συμβουλεύσουμε -στο βαθμό που μπορούμε- προκειμένου να αξιοποιήσουν σωστά και με μέτρο τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Έτσι, και το μήνυμά τους θα επικοινωνήσουν πιο αποτελεσματικά, και θα προστατέψουν τους χρήστες από τα καθημερινά κωμικοτραγικά φαινόμενα της κατάχρησης των μέσων.
Δεσμευόμαστε να επανέλθουμε πολύ σύντομα με μια νέα δέσμη πιο εξειδικευμένων συμβουλών.
Καλό προεκλογικό αγώνα!
*Ο Απόστολος Σειρηνίδης είναι Digital Marketing Specialist
