Η χάραξη και η υλοποίηση της εξωτερικής πολιτικής, είναι ένα ιδιαίτερα απαιτητικό καθήκον. Προυποθέτει βαθιά γνώση της Ιστορίας, συστηματική μελέτη της, παρακολούθηση και ανάλυση των διεθνών γεωπολιτικών δεδομένων και συσχετισμών, εκτίμηση των οικονομικών αναγκών και στοχεύσεων, προσαρμογή στα προτάγματα των συμμαχιών και συμβατότητα με τις εθνικές προτεραιότητες και επιδιώξεις. Που με τη σειρά τους καθορίζονται και επικαιροποιούνται με βάση τα αποτελέσματα και τις δυνατότητες της εξωτερικής πολιτικής. Μια σχέση ετεροκαθορισμού και αλληλοσυμπλήρωσης.
*Του Πολύκαρπου Αδαμίδη
Η επίζηλη τιμή και ευθύνη για τους θιασώτες της, συνεπάγεται και την τήρηση μιας σειράς αρχών και κανόνων. Που σε κάθε περίπτωση πρέπει να υπερβαίνει, ιδεοληψίες, εμμονές, αφέλεια και ‘εύκολα’ στερεότυπα. Χωρίς φυσικά να οδηγεί και σε σοφιστείες. Εξ ου και η ανάγκη για πραγματισμό. Που ‘υποτάσσει’ τις επιλογές στο εθνικό συμφέρον. Ταυτόχρονα επιτάσσει για τον σκοπό αυτό συνεκτίμηση όλων των δεδομένων. Σε διαρκή βάση.
Μια τέτοια ουσιώδης παράμετρο για τη χάραξη της εξωτερικής μας πολιτικής, αποτελεί η Αλβανία, ο ρόλος της και οι προοπτικές της, στην άμεση και ευρύτερη ‘γεωπολιτική’ γειτονιά μας. Ιδιαίτερα μετά την πτώση των κομμουνιστικών καθεστώτων και της έσχατης εκδοχής τους, όπως ήταν αυτό της Αλβανίας του Χότζα και των επιγόνων του. Που χαρακτηρίστηκε μεταξύ άλλων από τη βάναυση κακοποίηση των δικαιωμάτων της Ελληνικής μειονότητας εν γένει και της Βορείου Ηπείρου ειδικότερα.
Η Αλβανία ωστόσο παρουσίασε, μετά τα πρώτα τραγιά χρόνια ‘πολιτειακής εκμηδένισής της’ ουσιώδη πρόοδο. Έτσι μετά την κατάρρευση των ‘πυραμίδων’, πέτυχε την ανάταξή της και βοηθούμενη από τα ‘εμβάσματα’ των αποδήμων της μετεξελίχθηκε σε κράτος με ρόλο και επιρροή. Σημαντικά στην κατεύθυνση αυτή συντέλεσε το γεγονός, ότι αποτελούσε την εξαίρεση στη ‘σλαβική πλημμυρίδα’ των Βαλκανίων. Ενδεχόμενα αυτό να συνετέλεσε στην επιλογή της, ως προνομιακού συνομιλητή των ΗΠΑ. Μαζί βέβαια και το γεγονός ότι οι Αλβανοί έχουν διακριθεί στη διάρκεια της ιστορικής τους διαδρομής, ως ‘χωροφύλακες’ και μισθοφόροι μεγάλων δυνάμεων, με χαρακτηριστική την περίπτωση της Οθωμανικής Πύλης.
Στη σύγχρονη εποχή οι Αλβανοί τείνουν να ‘αποκτήσουν’ δύο κράτη στα Βαλκάνια. Το Κόσοβο σε μεγάλο βαθμό έχει κερδίσει, για σειρά λόγων και συγκυριών που χρήζουν ξεχωριστής ανάλυσης, τη διεθνή του αναγνώριση. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι τα δύο αυτά κράτη είναι ίδια. Ή ότι αναπόδραστα θα ενωθούν.
Η διαμορφούμενη δυναμική θα πρέπει να συναξιολογηθεί και σε σχέση με τα Σκόπια. Όπου ανάλογες εξελίξεις πριν μερικά μόλις χρόνια είχαν αποτραπεί με την ουσιώδη παρέμβαση και στήριξη του γειτονικού μας κράτους από την Ελλάδα. Συνδρομή που κάθε άλλο αναγνωρίστηκε. Και η οποία σε μεγάλο βαθμό έγινε προ της επικαλούμενης ανάγκης να αποτραπεί η δημιουργία ‘της Μεγάλης Αλβανίας’. Χωρίς ωστόσο επαρκώς να εξηγηθεί και να αξιολογηθεί το γιατί ένα τέτοιο ενδεχόμενο, σε σχέση ιδίως με την όποια ενδεχόμενη μορφή υλοποίησής του, είναι εξ ορισμού αρνητικό και απευκταίο για τα εθνικά συμφέροντα. Ιδίως σε σχέση με τον ρόλο και τη συμπεριφορά των Σκοπίων έναντι της χώρας μας και των εθνικών μας συμφερόντων. Ένα επιχείρημα που ακόμα και σήμερα προβάλλεται. Και αποτελεί τον ορισμό του στερεοτύπου. Παραδοχή το δίχως άλλο αρνητική. Που φαλκιδεύει τις επιλογές μας. Ενδείκνυται η αναθεώρησή της προκειμένου να μην καταστεί ανήκεστα επιζήμια. Το προνόμιο και η ευθύνη της εξωτερικής πολιτικής έχουν και τις απαιτήσεις τους.
*Ο Πολύκαρπος Αδαμίδης είναι Δικηγόρος, ΔΝ, αν. Καθηγητής Κοινοτικού Δικαίου και Διεθνών Σχέσεων στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων
