Αν και τελείωσαν -επισήμως φυσικά- οι μνημονιακές υποχρεώσεις της χώρας, οι συζητήσεις του τέλους των διακοπών επιμένουν ν’ αφορούν αντιξοότητες, που για τους περισσότερους ήταν άνετα αντιμετωπίσιμες πριν το 2010.Η εκατομβη στο Μάτι, το νεκρό παλικάρι στου Φιλοπάππου, η ξαφνική επιδείνωση της ανεργίας, τα ανώνυμα καθημερινά λουκέτα, το επίμονα υψηλό σπρεντ, ακόμη και η αβεβαιότητα στις σχέσεις μας με τους γείτονες προστέθηκαν στον άστατο καιρό, χαλώντας την ετήσια απόπειρα μας να ξεφύγουμε.
*Του Φάνη Ουγγρίνη
Αγωνία για μια θέση εργασίας, αγωνία για την ασθμαίνουσα επιχείρηση, αγωνία για την εγκληματικότητα στη γειτονιά, αγωνία για το αύριο των παιδιών, αγωνία για κάποιες οφειλές σε Δημόσιο και τράπεζες, αγωνία μπροστά σε ένα ξαφνικό πρόβλημα υγείας, αγωνία για την εθνική ασφάλεια, αγωνία ακόμη και για το ύψος των κοινοχρήστων στο σπίτι και στο εξοχικό. Αυτά τα τελευταία καλοκαίρια, η μόνη κανονικότητα είναι η αγωνία. Και όπως κάθε κανονικότητα, κάποτε μοιάζει διαχειρίσιμη, μέχρι που έρχεται μια βροχή γεγονότων σα τα τελευταία, για να μας θυμίσει βίαια την κινούμενη άμμο όπου βαδίζουμε μετά το 2008.
Ναι, αναμφίβολα οι Έλληνες έμαθαν να τα φέρνουν βόλτα μετά τόσα χρόνια κρίσης, που πλέον έχουν αγγίξει σε διάρκεια την Κατοχή και τον Εμφύλιο μαζί. Λίγο τα στρώματα, λίγο οι παππούδες, λίγο μερικά “μαύρα”, λίγο τα πολύτιμα δίκτυα φίλων, λίγο και τα αντικαταθλιπτικά, και κουτσά στραβά έχουμε μάλλον φτάσει στο τέρμα της καθόδου, με την επίμονη απορία όμως τι θα την ακολουθήσει. Κι εδώ χονδρικά έχουμε μπροστά μας δύο προτάσεις, μία από τις οποίες φυσιολογικά θα κληθούμε να επιλέξουμε μέσα στους επόμενους μήνες. Η πρώτη, των νυν κυβερνώντων, ουσιαστικά σκιαγραφεί έναν αέναο…λιτό και ανασφαλή βίο, ίσως υποφερτό χάρη σε πενιχρά κρατικά επιδόματα. Οι μεγάλες επιχειρήσεις θα ανήκουν σε ανώνυμους επενδυτές, κυρίως ριψοκίνδυνους ξένους, με προϊόντα και υπηρεσίες μικρής προστιθέμενης αξίας. Οι μισθοί εκεί θα είναι χαμηλοί, χωρίς δυνατότητα σοβαρής ανόδου επειδή απλούστατα το εκπαιδευτικό σύστημα δεν θα προσφέρει διεθνώς αναζητούμενες δεξιότητες. Ευχέρεια ουσιαστικής αποταμίευσης δεν θα μπορεί να υπάρξει, ούτε και σχηματισμού επαγγελματικού αποθεματικού, με αποτέλεσμα το μονίμως αντίξοο περιβάλλον να θέσει αυτοαπασχολούμενους και μικροεπιχειρηματίες σε έναν διαρκή μαραθώνιο επιβίωσης. Τα καλύτερα ακίνητα βαθμιαία θα περιέλθουν στην κατοχή funds και πολυεθνικών εταιρειών, ενώ τα αμέτρητα διαμερίσματα των μεγάλων πόλεων θα αφεθούν στη μοίρα τους, δεδομένου πως το κόστος συντήρησης και διατήρησης τους θα γίνεται απαγορευτικό. Σχετική ευμάρεια θα προσφέρει μόνο η σταδιοδρομία ως ΔΥ, εξαρτημένη από την υποταγή στο καθεστώς (μια γεύση αυτής της προϋπόθεσης ήταν η πληροφορία πως η πρόσληψη στο Δημόσιο για τους συγγενείς θυμάτων στο Μάτι θα εξαρτάται από την παραίτηση οικονομικών διεκδικήσεων μέσω της Δικαιοσύνης). Σε μια τέτοια Ελλάδα, ο αφρός θα συνεχίσει να ξενικεύεται , η εγκληματικότητα θα συνεχίσει να επιβάλλεται, οι ανθρώπινοι δεσμοί θα συνεχίσουν να αποδυναμώνονται, οι ακραίες αντιλήψεις θα συνεχίσουν να εξαπλώνονται.
Φυσικά θα σκεφτείτε ότι η παραπάνω περιγραφή ταιριάζει περισσότερο σε νοτιοαμερικάνικη δυστοπία παρά σε ευρωπαϊκή δημοκρατία, ωστόσο αυτή είναι η αναπόδραστη μοίρα κάθε κράτους χωρίς δυναμική μεσαία τάξη, και δυναμική μεσαία τάξη δε μπορεί να υφίσταται δίχως δυνατότητα καθημερινής δημιουργίας και σχηματισμού περιουσίας, ειδικά σε μια ιστορική στιγμή όταν η επιβίωση της ΕΕ τίθεται υπό αμφισβήτηση. Εδώ λοιπόν έρχεται η δεύτερη πρόταση. Η μεσαία τάξη για να ξανασταθεί στα πόδια της χρειάζεται διεθνώς ανταγωνιστικά παραγωγικά προσόντα, χρειάζεται συνεχόμενη καλή κατάρτιση, χρειάζεται καλοπληρωμένες δουλειές σε εξωστρεφείς επενδύσεις, χρειάζεται συνετούς και ανταποδοτικός φόρους, χρειάζεται σταθερότητα και ασφάλεια, χρειάζεται έναν στιβαρό δημόσιο τομέα που να σέβεται τις ανάγκες και τις προσπάθειες της, χρειάζεται να εκπροσωπηθεί από πολιτικές δυνάμεις αλληλέγγυες προς τους απόμαχους, όμως εστιάζουν κυρίως σε όσους θα εξασφαλίσουν το κοινό μας μέλλον, στους τωρινούς ανθρώπους της εργασίας.
Το επόμενο καλοκαίρι θέλω επιτέλους να απολαύσω τις θάλασσες μας σχεδιάζοντας το αύριο κι όχι αγωνιώντας για το σήμερα. Κι αυτό δε βλέπω πώς μπορεί να γίνει με προσδοκίες επιδομάτων, με εγκληματική ανικανότητα διαχείρισης οποιασδήποτε κρίσης, με νεποτισμό και αναξιοκρατία, με θράσος, λάσπη και ακατάσχετα ψέματα, και με βαρετές διχαστικές κατηγορίες εναντίον κάποιων “παλιών”, οι οποίοι στο κάτω κάτω της γραφής είχαν ανεβάσει την Ελλάδα ανάμεσα στις πιο προηγμένες χώρες του πλανήτη. Το ρωμέικο πολιτικαντιλίκι και τα…προγράμματα Θεσσαλονίκης έχουν καταντήσει αφόρητα, σήμερα ζητούνται άμεσα εφαρμόσιμες λύσεις από μια αποφασισμένη ομάδα μεταρρυθμιστών.
*Ο Φάνης Ουγγρίνης είναι επιχειρηματίας
