Tου Γιάννη Τριανταφύλλου
«Καλωσήλθατε στη Ρωσία». Ατάκα που, στο παρελθόν, θα μπορούσε να είχε ειπωθεί με κάπως διαφορετικό νόημα στον Ναπολέοντα και τον Χίτλερ. Οι οποίοι, ηγούμενοι υπερδυνάμεων, αποφάσισαν κάποια στιγμή, να “μπουκάρουν” στην τεράστια ευρασιατική αυτοκρατορία προκειμένου να την κατακτήσουν. Αλλά το «καλωσήλθατε» των Ρώσων έδειξε στους δύο στρατάρχες ότι τελικά η εισβολή τους ήταν μια λάθος κίνηση.
Ποδόσφαιρο και πολιτική. Δύο έννοιες άρρηκτα δεμένες. Ενα σπορ που συγκεντρώνει τεράστιους αριθμούς φίλων που το παρακολουθούν φανατικά. Οι επιτυχίες των ομάδων δημιουργούν ήρωες, κάποιοι από τους οποίους, εάν στη συνέχεια αποφασίσουν να ασχοληθούν με την πολιτική, έχουν σχεδόν εξασφαλισμένη, λόγω της υψηλής δημοφιλίας τους, την εκλογή τους. Η πολιτική χρησιμοποιεί το σπορ του ποδοσφαίρου σαν μια ιδανική βιτρίνα της προόδου της χώρας, του υψηλού φρονήματος των πολιτών της, της δημοφιλίας της αφού είναι κοντά στον απλό λαό κ.ο.κ. Ενώ εάν η ίδια έχει αναλάβει μια μεγάλη αθλητική διοργάνωση, το να πάνε όλα καλά σε αυτήν, αναμφίβολα προσθέτει πόντους στην διεθνή εικόνα της.
Και μεγαλύτερη ποδοσφαιρική διοργάνωση από το Παγκόσμιο Κύπελλο, δεν υπάρχει. Το διοργανώνει αυτό το καλοκαίρι η Ρωσία, η οποία την τελευταία 20ετία είναι ουσιαστικά η χώρα του Βλαντιμίρ Πούτιν. Του ανθρώπου που με ένα πανθομολογουμένως σταθερό χέρι οδήγησε την άλλοτε υπερδύναμη από την άθλια εικόνα της επί Γέλτσιν στο να την υπολογίζουν όλοι ξανά ως σημαντικό γεωπολιτικό παίκτη.
Η πρεμιέρα του Παγκοσμίου Κυπέλλου της Ρωσίας έγινε την Πέμπτη και συνοδεύτηκε από μια πολύ εντυπωσιακή εμφάνιση της ρωσικής ομάδας που κατατρόπωσε με 5-0 την αντίστοιχη της Σαουδικής Αραβίας. Η κάμερα, συχνά πυκνά ζούμαρε στον Πούτιν, ο οποίος μάλιστα, προς το τέλος, έκανε μια κίνηση ιπποτική προς τον σαουδάραβα ομόλογό του, κάπως σαν να του ζητούσε συγγνώμην για τα πολλά γκολ με τα οποία η εθνική της χώρας του φιλοδώρησε τη σαουδαραβική.
Και η κάμερα ζούμαρε στον Πούτιν, επειδή, απλούστατα, αυτό είναι «το μουντιάλ του Πούτιν»/ Μια χρυσή ευκαιρία για τον ρώσο ηγέτη να “βγάλει” προς τα έξω, την εικόνα της υπερδύναμης που “επιστρέφει”. Χρησιμοποιώντας, με όρους γεωστρατηγικής, την “ήπια ισχύ” του ( soft power ). Και φυσικά, αυτό, με δύο τρόπους μπορεί να γίνει. Ο πρώτος είναι να κυλήσουν όλα ομαλά, να είναι άψογη η διοργάνωση σε όλα τα επίπεδα. Και ο δεύτερος, η διάκριση της Ρωσίας;, της οικοδέσποινας των υπολοίπων εθνικών ομάδων.
Είναι αρχή της αμόλυντης και άσπιλης FIFA, η διοργανώτρια χώρα πάντοτε να ευνοείται. Στόχος, να διατηρείται το ενδιαφέρον στην χώρα, να πωλούνται εισιτήρια, να γεμίζουν τα γήπεδα στους αγώνες της, γενικώς να μη σταματά το τζέρτζελο, η “γιορτή”. Ενα Μουντιάλ πήρε η έρμη -κατά τα λοιπά- Αγγλία, στην έδρα της το πήρε ( ασφαλώς με το γκολ-φάντασμα του Χαρστ…). Δύο Μουντιάλ μετά, η διοργανώτρια Δυτική Γερμανία κατακτούσε το τρόπο κόντρα στους δαντελένιους Ολλανδούς. Τέσσερα χρόνια αργότερα, είχαμε το…sequel. Η διοργανώτρια Αργεντινή κατακτούσε το τρόπαιο κόντρα πάλι στους Ολλανδούς. Το 1998 οι χαροκαμένοι από τους Γερμανούς. Γάλλοι, σήκωναν το κύπελλο στον παριζιάνικο ουρανό κόντρα στη Βραζιλία.
Οσο για το 2002, το “σπρώξιμο” που έπεσε στις μία από τις δύο διοργανώτριες χώρες ( Ιαπωνία-Ν.Κορέα ) ήταν για γέλια και για κλάματα μαζί. Ανύπαρκτες αποβολές, γκολ που ακυρώνονταν σωρηδόν και το αποτέλεσμα; Η Νότια Κορέα στα…ημιτελικά (!), έχοντας προηγουμένως αποκλείσει Ιταλία και Ισπανία! Γιατί χαίρεται ο κόσμος και χαμογελάει πατέρα; Ο διαβολικός Μπλάτερ παρακολουθούσε με ικανοποίηση από την κερκίδα, ως άλλος τρελός δρ.Φρανκενστάιν, το ανοσιούργημα του..
Η μόνη διοργανώτρια χώρα που τα έκανε…μαντάρα, ήταν το 2010. η Νότια Αφρική που δεν κατάφερε ούτε καν να προκριθεί στον δεύτερο γύρο. Αλλά Αφρική είναι η κακομοίρα, δεν είναι και τόσο εύκολο να σηκώσει κεφάλι…
Υπάρχει περίπτωση να έχει αφήσει ο Πούτιν κάτι στην τύχη και η εθνική ομάδα της χώρας του να φύγει από τη διοργάνωση, νωρίς-νωρίς, ντροπιασμένη; Καμία απολύτως, πιστέψτε με. Ας μην
παριστάνουμε τους αδαείς. Και συνενοήσεις έχουν γίνει, και νταραβέρια, και διαφόρων ειδών συμφωνίες σε ατομικό, ενδεχομένως δε και κρατικό επίπεδο, προκειμένου η εθνική Ρωσιας να φτάσει ψηλά και ο “τσάρος της” να χαμογελά αυτάρεσκα από τον γηπεδικό του θρόνο. Να δέχεται συγχαρητήρια άλλων ηγετών. Και, πού ξέρεις, να σηκώνει, στο τέλος, στον ρωσικό ουρανό το κύπελλο, που, έτσι, κατά τύχη, θα έχει προηγουμένως απονείμει στον αρχηγό της δικής του ομάδας…
Τέλος, ένας άλλος παράγοντας που οφείλει να ληφθεί υπόψιν, είναι και η…Μαφία. Μουντιάλ είναι αυτό, τεράστια ποσά παίζονται σε στοιχήματα ( μην ξεχνάμε το αυτογκολ του κολομβιανού Εσκοπμπαρ που του στοίχισε τη ζωή αφού Κολομβιανοί μαφιόζοι έχασαν τεράστια ποσά από την αναπάντεχη ήττα της Κολομβίας από τις ΗΠΑ, το 1994 ), σε ό,τι έχει σχέση με Μαφία οι Ρώσοι, λόγω οργάνωσης και λειτουργίας της -ελεγχόμενης από το κράτος – παραοικονομίας τους είναι “μανούλα”, ε, δεν μπορεί, θα βάλουν και οι μαφιόζοι λίγο το χεράκι τους για τη μεγάλη πορεία της ρωσικής εθνικής.
Τα αθλήματα είναι ανταγωνισμός όχι μόνο των αθλητών αλλά και των κρατών που αυτοί εκπροσωπούν. Σημαίες ανεμίζουν σε ιστούς, τα χρώματα των θριαμβευτών κυριαρχούν παντού και εκατομμύρια άνθρωποι από όλον τον κόσμο γοητεύονται από την επιτυχία και θέλουν να επισκεφθουν για να γνωρίσουν καλύτερα την χώρα του νικητή, ο οποίος επί 4 χρόνια, είναι “πρώτη μούρη” στο διεθνές στερέωμα. Υπάρχει περίπτωση ο Πούτιν να ρισκάρει μια παταγώδη -εντός Ρωσίας- αποτυχία εθνικής που εκπροσωπεί την νέα, μεγάλη Ρωσία που ονειρεύεται; (και που, σε μεγάλο βαθμό, φτιάχνει;). Χλωμό, εξαιρετικά χλωμό…
Γι’αυτό, λοιπόν, ραντεβού με τους “Ρούτσκι” -τουλάχιστον-στα ημιτελικά. Τέτοιες -αθλητικές- ευκαιρίες δεν πηγαίνουν, για τους πολιτικούς, χαμένες..
