today-is-a-good-day
19 C
Athens

Τι δεν μάθαμε από την κρίση

*Γράφει ο Θάνος Τζήμερος

Το Μάρτιο του 2018 πληρώθηκαν συνολικά 4.492.712 συντάξεις, από τις οποίες 2.850.957 κύριες, 1.234.686 επικουρικές και 407.069 μερίσματα. Η μηνιαία δαπάνη που κατέβαλαν τα Ταμεία ξεπέρασε τα 2,3 δισ. ευρώ (2.313.932.987,78 €).

Τα στοιχεία, εδώ,  είναι από την τελευταία αναρτημένη έκθεση του Υπουργείου Εργασίας. Δείτε μερικά ανατριχιαστικά ντοκουμέντα.

Συνταξιούχοι ΓΗΡΑΤΟΣ
(26-50 ετών): 10.220 άτομα
(51-55 ετών): 37.818 άτομα
(55-60 ετών): 105.523 άτομα
(60-65 ετών): 237.660 άτομα

Δηλαδή, 391.221 άτομα παίρνουν σύνταξη ΓΗΡΑΤΟΣ, με τους μεγαλύτερους από αυτούς να είναι δύο χρόνια μικρότεροι από την ηλικία στην οποία συνταξιοδοτούνται οι δανειστές «κουτόφραγκοι»! Προσθέστε τις 93.207 συντάξεις θανάτου που δίδονται σε δικαιούχους κάτω των 65 ετών, και φτάνουμε στον αριθμό των 484.428 συντάξεων που απλώς ΔΕΝ ΘΑ ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΔΙΔΟΝΤΑΙ!  Στον αριθμό ΔΕΝ ΣΥΜΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΙ οι συντάξεις αναπηρίας (218.458 συνολικά) ούτε οι 7.414 συντάξεις που δίδονται για άλλους λόγους (τιμητικές, τέκνα στρατιωτικών και αστυνομικών πεσόντων κατά την τέλεση του καθήκοντός τους κ.λπ.). Μιλάμε μόνο για συντάξεις που δόθηκαν σε υγιέστατους και παραγωγικούς ηλικιακά πολίτες, απλώς και μόνο επειδή υπήρξαν τα χαϊδεμένα παιδιά του συστήματος – όλοι πρώην εργαζόμενοι του Δημοσίου, των ΟΤΑ, των ΔΕΚΟ και μερικών ευνοημένων ψηφοπαραγωγικών συντεχνιών.

Πόσο κοστίζουν στον φορολογούμενο οι νεότατοι «γέροντες» του ασφαλιστικού συστήματος; Η έκθεση του Υπ. Εργασίας αποφεύγει να το πει ευθέως. Μπορούμε όμως να το υπολογίσουμε πολλαπλασιάζοντας τον μέσο όρο κάθε κατηγορίας επί τον αριθμό των δικαιούχων και προσθέτοντας τα γινόμενα. Είναι λίγο μπελαλίδικο, αλλά το έκανα ένα αυγουστιάτικο μεσημέρι των διακοπών εν μέσω εορτάζουσας φύσης και πενθούντων ανθρώπων: 550 εκατομμύρια ευρώ  τον μήνα χονδρικώς. 549.020.388,08 ευρώ για την ακρίβεια δόθηκαν τον μήνα Μάρτιο σε συντάξεις που ΔΕΝ ΘΑ ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΥΠΑΡΧΟΥΝ καν! Σχεδόν 6,6 δισ. τον χρόνο!

Περισσότερα απ’ όσα φέρνουν στα ταμεία του κράτους ο ΕΝΦΙΑ και ο φόρος νομικών προσώπων μαζί! Για όποιον δεν το κατάλαβε, θα μπορούσαμε να καταργήσουμε εντελώς και τον ΕΝΦΙΑ και τον φόρο νομικών προσώπων και να μας περισσεύει 1,4 δισ. ευρώ περίπου κάθε χρόνο, αν το πελατειακό σύστημα δεν ανακάλυπτε την έννοια της πρόωρης συνταξιοδότησης. Για να μην σκεφτούμε πόσα πυροσβεστικά αεροπλάνα αγοράζαμε με αυτά τα λεφτά, πόσα νοσοκομεία, πόσους δρόμους και πόσα έργα υποδομής θα μπορούσαμε να είχαμε φτιάξει.

Μερικά άλλα στοιχεία του συνταξιοδοτικού είναι πολύ ενδιαφέροντα. Παρά τις μειώσεις, υπάρχουν ακόμα 87 άντρες και 127 γυναίκες που παίρνουν ΜΗΝΙΑΙΑ σύνταξη πάνω από 4.000 ευρώ (4.300 περίπου κατά μέσο όρο). Υπάρχουν 900 άτομα που παίρνουν από 3.500 έως 4.000 ευρώ, 5.398 άτομα που παίρνουν από 3.000 έως 3.500 ευρώ, 10.626 άτομα που παίρνουν από 2.500 έως 3000 ευρώ, 64.381 άτομα που παίρνουν από 2.000 έως 2.500 ευρώ και 273.407 άτομα που παίρνουν από 1500 έως 2000 ευρώ τον μήνα. 3 συνταξιούχοι παίρνουν από 10 συντάξεις ο καθένας, 11 συνταξιούχοι από 9, 61 συνταξιούχοι από 8, 426 από 7, 5.163 από 6, 14.806 από 5, 64.367 από 4 και 349.956 συνταξιούχοι παίρνουν από 3 συντάξεις ο καθένας. Δεν το περιμένατε, ακούγοντας τους πολιτικούς όλων των κομμάτων να επιμένουν πώς δεν υπάρχουν πια μεγάλες συντάξεις, έτσι δεν είναι;

Τι είδους σύστημα είναι αυτό που χορηγεί 10 συντάξεις σε ένα πρόσωπο; Πόσες ζωές έζησε; Σε πόσα ταμεία κατέβαλε εισφορές; Γιατί κανένας βουλευτής δεν κατέθεσε σχετική επερώτηση; Γιατί κανένας πολιτικός – και δημοσιογράφος – δεν τολμάει να πει την αλήθεια; Διότι οι υψηλοσυνταξιούχοι είναι ο σκληρός πυρήνας του κράτους και του πελατειακού μηχανισμού: πρώην πρόεδροι, πρωθυπουργοί, βουλευτές, δικαστικοί, διοικητές οργανισμών και τραπεζών, ανώτεροι δημόσιοι υπάλληλοι, συνδικαλιστές. Πιστεύει κανένας πως παίρνεις σύνταξη 4.300 ευρώ από τα 50 ως ελεύθερος επαγγελματίας ή ως, υψηλόμισθος έστω, εργαζόμενος στον ιδιωτικό τομέα; Ούτε σε σενάριο επιστημονικής φαντασίας.

Μαθαίνουμε επίσης ότι η χρεοκοπημένη Ελλάδα είναι ένας μικρός ΟΗΕ αφού δίνει 18.854 συντάξεις σε υπηκόους άλλων 116 χωρών! Για παράδειγμα δίνουμε σύνταξη σε 5.266 άτομα αλβανικής υποκοότητας, σε 4.059 βουλγαρικής, σε 562 ρωσικής, σε 398 ουκρανικής, σε 463 ρουμανικής, σε 1.046 τουρκικής, σε 410 πολωνικής, σε 370 αιγυπτιακής. Και το κερασάκι στην τούρτα: 594 συνταξιούχοι (364 άντρες και 230 γυναίκες) είναι αγνώστου ηλικίας. Θα ήταν «χαριτωμένη» λεπτομέρεια αν δεν αποκάλυπτε την δομική αναπηρία της ελληνικής δημόσιας διοίκησης: δίνει συντάξεις χωρίς να γνωρίζει τη βασική πληροφορία για έναν συνταξιούχο, την ηλικία του!

Ούτε ένας από τους πρόωρους συνταξιούχους δεν έχει πληρώσει αντίστοιχες εισφορές. Οι «εισφορές» του Δημοσίου και των ΔΕΚΟ ήταν λογιστικές εγγραφές βασισμένες σε μισθούς που δεν είχαν καμμία σχέση με την παραγωγικότητα του εργαζόμενου ή της «υπηρεσίας» του, αλλά ούτε και με το γενικό επίπεδο μισθών της αγοράς. Όμως, ακόμα κι αν είχαν πληρωθεί αυτές οι εισφορές, πάλι δεν φτάνουν. Επιπλέον, το σύστημά μας δεν είναι ανταποδοτικό, αλλά «αναδιανεμητικό». Δεν έχεις, δηλαδή, έναν προσωπικό ασφαλιστικό κουμπαρά, που θα σου πληρώσει τη σύνταξη από εισφορές που κατέβαλες εσύ ή ο εργοδότης σου, αλλά η μία γενιά πληρώνει την προηγούμενη. Κι αυτό θεωρητικώς, διότι στην πράξη ο 65άρης του πρώην ΤΕΒΕ ή του ΙΚΑ πληρώνει τον 45άρη απόστρατο, την 35άρα μητέρα ανηλίκου και την ενδεχομένως 65άρα άγαμη «κορασίδα» η οποία ουδέποτε εργάσθηκε και ουδέποτε κατέβαλε ασφαλιστικές εισφορές. Τέλος, το ύψος κάθε σύνταξης δεν προσδιορίστηκε αναλογιστικώς αλλά αυθαιρέτως, μετά από πολιτική απόφαση.

Από που πληρώνονται όλες αυτές οι συντάξεις; Από την τσέπη του φορολογούμενου. Τα αποθεματικά των Ταμείων δεν είναι, όπως νομίζουν πολλοί, το σεντούκι από το οποίο βγαίνουν οι συντάξεις, αλλά ένας, μικρός σχετικά, λογαριασμός κίνησης, που, μάλιστα, υπάρχει όχι λόγω των ασφαλιστικών εισφορών, αλλά λόγω της γενναίας – με το ζόρι – επιχορήγησης του φορολογούμενου, καθώς, από το 1980 ήδη, το ασφαλιστικό μας σύστημα είναι ελλειμματικό. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2010, πριν το «κούρεμα», το ΣΥΝΟΛΟ της αξίας των ομολόγων όλων των Ταμείων, ήταν 22 δισ. ευρώ, ενώ για συντάξεις πληρώναμε περίπου 30 δισ. τον χρόνο. Δηλαδή, τα «ακούρευτα» ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου, ακόμα κι αν υπήρχε μαγικός τρόπος να ρευστοποιηθούν στο 100% της αξίας τους δεν θα έφταναν ούτε για τις συντάξεις ενός 9μήνου.

Υπάρχει έστω και ένας, έχων σώας τα φρένας, που να πιστεύει ότι βγαίνει ο λογαριασμός; Υπάρχει έστω και μία πιθανότητα να ξεφύγουμε από την κρίση επιμένοντας να είμαστε έθνος πρόωρων χρυσοπληρωμένων (με ποιανού λεφτά;) συνταξιούχων; Όμως το πολιτικό σύστημα, στο σύνολό του, συνεχίζει να εθελοτυφλεί και να εξαπατά τον πολίτη, καθησυχάζοντάς τον πως με κάποιον μεταφυσικό τρόπο και λεφτά θα υπάρξουν για συντάξεις και οι φόροι θα μειωθούν. Ψάξτε στα προγράμματα όλων των κομμάτων. Δεν θα βρείτε ούτε μια αράδα προτάσεων για το ασφαλιστικό, που είναι το μεγαλύτερο, τεκτονικών ήδη διαστάσεων, πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας. Μόνο ευχές και περιγράμματα προθέσεων για μία μαύρη τρύπα που, κάθε χρόνο, παρά τις περικοπές, εξακολουθεί να απορροφά το 16% του ΑΕΠ της χώρας, το μεγαλύτερο στην Ε.Ε., πολύ πάνω από τον μέσο όρο της, που είναι 10,2%. (Συγκριτικά, η Κύπρος δίνει για συντάξεις το 6,2% του ΑΕΠ της και οι Κάτω Χώρες το 6,7%.)

Παρ’ όλα αυτά, ακόμα και σήμερα, κυκλοφορούν εφημερίδες με πρωτοσέλιδα για το «πώς θα εκμεταλλευτείτε τα παράθυρα του νόμου και θα βγείτε στη σύνταξη στα 50 ή στα 52, με 25ετία.» Για το πώς θα πληρωθούν συντάξεις και παροχές υγείας σε μια σημερινή 52άρα για τα επόμενα 30 χρόνια προσδόκιμου ζωής της, όταν οι παραγωγικοί νέοι Έλληνες θα συνεχίσουν να μεταναστεύουν μαζικά, καμμιά εφημερίδα και κανένας πολιτικός δεν ενδιαφέρεται. Συνεχίζουμε το πάρτυ στο σαλόνι του Τιτανικού όταν τα νερά έχουν ήδη φτάσει στις σκάλες.

Τι δεν μάθαμε, λοιπόν, από την κρίση;

Πρώτον, να μετράμε. Αριθμούς σπάνια βλέπετε σε πολιτικά κείμενα. Μόνο καλές προθέσεις και μαγικές εικόνες.

Δεύτερον, να μιλάμε με ειλικρίνεια. Πολιτικό κόστος, γαρ. Φυσικά, παραβλέποντας το εθνικό κόστος, το οποίο εξελίσσεται σε εθνική τραγωδία.

Τρίτον, να προβλέπουμε και να σχεδιάζουμε. Διότι και τα δύο είναι διαχείριση αγαθών εν ανεπαρκεία. Κανένα κράτος, δεν είχε ούτε πρόκειται ποτέ να έχει τα μέσα για να ικανοποιήσει όλες τις επιθυμίες όλων των κοινωνικών του ομάδων. Άρα, η παρουσίαση ενός σοβαρού σχεδίου θα αφήσει κάποιους ή και όλους, ως έναν βαθμό δυσαρεστημένους. Όμως, ο σοβαρός πολιτικός αναλαμβάνει εκπαιδευτικό ρόλο εξηγώντας στο κοινό του, γιατί, για παράδειγμα, η μείωση των συντάξεων το πολύ στο 8% του ΑΕΠ είναι απαραίτητο βήμα για τη διατήρησή τους. Διότι με τέτοιο ασήκωτο βάρος, η οικονομία μας θα συνεχίσει το σπιράλ θανάτου, με αποτέλεσμα οι συντάξεις να φτάσουν σύντομα στα επίπεδα της Βενεζουέλας – με ένα μηνιάτικο να αγοράζεις 3 ντομάτες. Ο σοβαρός πολιτικός σχεδιάζει βλέποντας τη μεγάλη εικόνα με ορίζοντα τις επόμενες γενιές. Ο έλληνας πολιτικός φλυαρεί μετρώντας ψηφαλάκια για τις επόμενες εκλογές. Ακόμα κι αν δεν επανεκλεγεί, θα έχει εξασφαλίσει μια παχυλή – με τα λεφτά του φορολογούμενου – σύνταξη.

Θα μου πεις, βέβαια, πως για να ψηφιστούν σοβαροί πολιτικοί, απαιτούνται σοβαροί ψηφοφόροι. Υπάρχουν; Δεν ξέρω. Ο καθένας ας δώσει την απάντηση για τον εαυτό του.

Υ.Γ. Ο γράφων έχει παρουσιάσει πολλές φορές σχέδιο για την αναμόρφωση του ασφαλιστικού, το οποίο δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση. Στόχος είναι η μετατροπή ενός φαύλου, με χιλιάδες στρεβλώσεις, αναδιανεμητικού συστήματος σε κεφαλαιοποιητικό-επενδυτικό, με ελεύθερη επιλογή ασφαλιστικού φορέα (δημόσιου ή ιδιωτικού),  και διαχωρισμό της συνταξιοδοτικής ασφάλισης από την ασφάλεια υγείας. Η μετάβαση θα χρειαστεί αρκετά χρόνια. Ως πρώτο βήμα, όμως, είναι απαραίτητος ο αναλογιστικός προσδιορισμός των καταβαλλόμενων συντάξεων ώστε η μείωσή τους να γίνει αναλογικά με βάση τις εισφορές του καθενός και όχι οριζόντια. Για τις τερατογενέσεις του υπάρχοντος ασφαλιστικού μπορείτε να ενημερωθείτε εδώ

ενώ τα τεχνικά χαρακτηριστικά της διαδικασίας μετατροπής του αναδιανεμητικού συστήματος σε κεφαλαιοποιητικό μπορείτε να τα μελετήσετε εδώ. 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ