Το 494 π.Χ. πολύ κοντά στους περσικούς πολέμους δηλαδή, οι Πέρσες που είχαν αρχίσει να κατακτούν τις ελληνικές και μη πόλεις στην Ιωνία (Μικρά Ασία), άλωσαν την Μίλητο. Η ελληνική πόλη, στην σημερινή επαρχία Αϊδινίου, κατοικημένη ήδη από τον καιρό των Μινωιτών και των Μυκηναίων, είχε κατακτηθεί από την περσική δυναστεία των Αχεμενιδών από τον 6ο αιώνα π.Χ. Αποφάσισε όμως να επαναστατήσει και έτσι ξεκίνησε μια πολιορκία με τεράστιες δυσκολίες για τους πολιορκούμενους.
Μετά την ήττα του στόλου των Ιώνων επαναστατών στη Λάδη το 494 π.Χ., η Μίλητος πολιορκήθηκε από ξηρά και θάλασσα. Η ποδυναμωμένη πόλη υπέκυψε στους Πέρσες προς τα τέλη του ίδιου χρόνου και ακολούθησε λεηλασία και καταστροφή.
Το χειρότερο συνέβη μετά την άλωση, όταν ο πληθυσμός εξανδραποδίσθηκε. Κάποιοι και κάποιες πωλήθηκαν ως σκλάβοι, κάποιοι πήγαν στα χαρέμια του κατακτητή, άλλοι,, κυρίως άνδρες, εξοντώθηκαν, και λίγοι παρέμειναν στην πόλη, που είχε καταστραφεί. Ετσι, έπαυσε να αποτελεί μεγάλη δύναμη της εποχής.
Οι περσικοί πόλεμοι πλησιάζουν και στην Ελληνική γη και οι Αθηναίοι, οι οποίοι είχαν στηρίξει τη Μίλητο, καθώς ανήκε στις ιωνικές πόλεις, προφανώς καταλαβαίνουν πως έρχονται. Οι ποιητές τους, προφήτες σε κάθε καιρό, το έχουν πάντως καταλάβει. Ετσι λοιπόν, ο Φρύνιχος, ένας σπουδαίος τραγικός ποιητής και ανανεωτής, μαζί με τον Αισχύλο, του αρχαίου δράματος, γράφει το «Μιλήτου άλωσις».
Η τραγωδία αυτή, που παρουσιάστηκε ένα ή δύο χρόνια μετά το γεγονός, θυμίζοντας στους Αθηναίους τα “οικεία κακά” της νέας υποδούλωσης και καταστροφής της Μιλήτου, προκάλεσε έντονη συναισθηματική φόρτιση στο κοινό, το οποίο ξέσπασε σε κλάματα (τότε παρακολουθούσαν τις παραστάσεις στο αρχαίο διονυσιακό θέατρο, μόνο άνδρες). Αυτά παραδίδει ένας σπουδαίος ιστορικός της αρχαιότητας, ο Ηρόδοτος.
Η τιμωρία του Φρύνιχου από τους Αθηναίους με πρόστιμο χιλίων δραχμών και η απαγόρευση του έργου υπογραμμίζουν τη σημασία που αποδίδονταν στην πολιτική ορθότητα και στην αποφυγή αναπαράστασης δυσάρεστων ιστορικών γεγονότων που θα μπορούσαν να προκαλέσουν αναστάτωση στην πόλη.
Ο Φρύνιχος ο Αθηναίος δεν ήταν όποιος κι όποιος. Μαθητής του Θέσπιδος, εισήγαγε μαζί με τον Αισχύλο το δράμα στις αρχαίες γιορτές και ήταν ο πρώτος που έγραψε γυναικείους ρόλους (τους έπαιζαν, όμως, άνδρες). Παρόλα ταύτα, και πλήρωσε το πρόστιμο, επειδή θύμισε στους θεατές «οικεία κακά» και η τραγωδία δεν ανέβηκε ποτέ ξανά. Σήμερα το κείμενο είναι χαμένο. Χορηγός της παράστασης ήταν ο Θεμιστοκλής ο οποίος θεώρησε το έργο ως προειδοποίηση προς τους Αθηναίους. Μη και βρεθούν απροετοίμαστοι αν τυχόν οι Πέρσες έφταναν στην Ελλάδα. Ευτυχώς, δεν βρέθηκαν.
Παρένθεση: τύχη αγαθή το έφερε και στην οδό Φρυνίχου στην Πλάκα στεγάστηκε και στεγάζεται εδώ και πολλά χρόνια μια σκηνή του Θεάτρου Τέχνης. Από όταν ζούσε ο Δάσκαλος. Οι συμπτώσεις…
Ο αρχαίος ποιητής δεν ήρθε τυχαία στον νου μου. Τον θυμήθηκα λόγω του Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος επιμένει να βγουν στη δημοσιότητα τα πρακτικά της συζήτησης που διεξήχθη μεταξύ των πολιτικών αρχηγών στην προεδρία της Δημοκρατίας την επαύριο του δημοψηφίσματος, το 2015. Δεν χρειάζεται να σας εξηγήσω τα περί του δημοψηφίσματος, τα θυμόμαστε όλοι μια χαρά. Όπως θυμόμαστε και την kolotoumba που έκανε ο Αλέξης στη συνάντηση με τους «θεσμούς», εξαιτίας της οποίας φορτωθήκαμε ένα ακόμα μνημόνιο.
Τι θέλει ο κύριος σήμερα και δεν ακούει την κυρία του, η οποία κλαίει κάθε 5 του Ιουλίου; Να αποκαθαρθεί θέλει, όπως οι παλιές ντίβες αναζητούσαν το Ηρώδειο και την Επίδαυρο για να δικαιωθούν και ας είχαν παίξει ρολάκια εύκολα ή ανόητα, ας είχαν τραγουδήσει ελαφρολαϊκό ρεπερτόριο σε όλη τους την καριέρα. Να καθαρίσει το όνομά του και να δείξει πως πήγε και είπε όσα είχαν συμφωνηθεί στο συμβούλιο πολιτικών αρχηγών.
Ποσώς μας ενδιαφέρει, βεβαίως και δεν θα έπρεπε να ανακινείται, δέκα χρόνια μετά, το θέμα. Ημάρτανε τότε, γιατί θέλει να αμαρτήσει και σήμερα; Δεν του έχουν εξηγήσει πως δεν προσιδιάζει σε σοφό άνδρα να πολιτεύεται κατά το δοκούν; Πως οι παλιές αμαρτίες κάποτε πρέπει να ξεπεραστούν, όχι να τις αναγάγουμε σε κεφάλαιο σήμερα;
Ωραία, αυτά είχε συμφωνήσει το συμβούλιο πολιτικών αρχηγών. Σε καιρούς που ο κόσμος είχε διχαστεί τρελά, με ευθύνη του ΣΥΡΙΖΑ. Πρέπει να ανοίξουμε πάλι τον κύκλο των συζητήσεων και να διχαστούμε ξανά για το πείσμα του Αλέξη; Σοβαρά τώρα; Επειδή θέλει να ξανακατέβει στην πολιτική;
Γιατί; Μας υποχρέωσε και μας χρέωσε την πρώτη φορά πρέπει να το ξανακάνει;
Όχι, λέει το κοινό στις δημοσκοπήσεις. Σιγά που θα το ακούσει. Αλλα θέλει να κάνει. Του είναι αδιάφορο τι λένε οι Ελληνες. Αδιάφοροι και οι στίχοι του Καβάφη:
«Άλλα ζητεί η ψυχή σου, γι’ άλλα κλαίει·
τον έπαινο του Δήμου και των Σοφιστών,
τα δύσκολα και τ’ ανεκτίμητα Εύγε·
την Aγορά, το Θέατρο, και τους Στεφάνους.
Aυτά πού θα σ’ τα δώσει ο Aρταξέρξης,
αυτά πού θα τα βρεις στη σατραπεία·
και τι ζωή χωρίς αυτά θα κάμεις.»
Ή, σε απλά ελληνικά: άσε μας παιδάκι μου!
Ξεκινάει μια εποχή αλλιώτικη για τα ΜΜΕ. Φεύγουν ένας- ένας οι έμπειροι δημοσιογράφοι- που κι αυτοί κάνουν λάθη, λιγότερα πάντως- και έρχονται οι νεότεροι. Καλό και κακό αυτό. Δοκιμάζονται σε διάφορα πόστα και όσοι ασχολούνται με την ανανέωση του κλάδου δοκιμάζουν τις δυνάμεις τους. Πλην, το τι έχουμε να ακούσουμε, δεν θέλω ούτε να το σκέφτομαι.
Πολλά ήταν τα ανάλογα την εβδομάδα που πέρασε. Ένα θα παραθέσουμε και θα το αναγορεύσουμε σε λεμονάκι μυρωδάτο της εβδομάδας. Συζητούν σε πρωινή εκπομπή για την κηδεία του αδικοχαμένου Πορτογάλου ποδοσφαιριστή που σκοτώθηκε σε τροχαίο.
Το θέμα κλείνει και ο ένας εκ των παρουσιαστών, λέει: ας πάμε τώρα σε ένα πιο ευχάριστο θέμα.
Διότι ως γνωστόν, οι κηδείες είναι κάπως ευχάριστες. Αναζητείται ελάχιστο μυαλό. Ευχάριστο θα ήταν.
Πιο.
Αγγελική Κώττη
