Ο «Πόλεμος των 12 Ημερών» ανάμεσα στο Ισραήλ και το Ιράν, αν και δεν εξελίχθηκε σε μεγάλης κλίμακας και διάρκειας σύγκρουση, ήταν ωστόσο μία από τις πιο επικίνδυνες αναμετρήσεις στη Μέση Ανατολή, λόγω της ταραγμένης προϊστορίας των δύο κρατών που ξεκινά από την ιρανική επανάσταση του 1979.
Του Στέφανου Γκίκα*
Η εκεχειρία που συμφωνήθηκε με την παρέμβαση των ΗΠΑ, παραμένει εύθραυστη καθώς σύμφωνα με δημοσιεύματα αλλά και πληροφορίες που αποδίδονται στην Διεύθυνση Στρατιωτικών Πληροφοριών του Πενταγώνου, οι αμερικανικές επιθέσεις δεν κατέστρεψαν τα βασικά στοιχεία του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν, αλλά απλά το καθυστέρησαν, γεγονός που αν αποδειχθεί, αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο νέας κλιμάκωσης στο μέλλον.
Αν λάβουμε υπόψη ότι η νέα σύγκρουση στη Μέση Ανατολή προκάλεσε διεθνές σοκ, με αναστάτωση στις χρηματαγορές και πλήγμα στον τουριστικό τομέα, μπορούμε εύκολα να αντιληφθούμε το μέγεθος των επιπτώσεων σε περίπτωση που μία νέα ανάφλεξη εμπλέξει χώρες του Κόλπου ή οδηγήσει σε κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ. Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, οι συνέπειες θα είναι πολύ σοβαρότερες, με άμεσες επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία.
Ο κλάδος που επηρεάζεται πρωτίστως από τις γεωπολιτικές αναταράξεις είναι η Ναυτιλία, καθώς αποτελεί το κεντρικό όχημα του παγκόσμιου εμπορίου και της οικονομικής ανάπτυξης. Κάθε αναταραχή έχει άμεσο κόστος στην εφοδιαστική αλυσίδα, στα ναύλα, στα ασφάλιστρα, στην επάρκεια αγαθών και στην ενεργειακή ασφάλεια.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η αύξηση των ασφαλίστρων για τα πλοία που δραστηριοποιούνται στον Περσικό Κόλπο. Από 0,125% που ήταν η αξία του πλοίου ανά ταξίδι πριν το ξέσπασμα της κρίσης, ανήλθαν σε 0,2% αμέσως μετά την αιφνιδιαστική επίθεση του Ισραήλ κατά του Ιράν, σύμφωνα με τα στοιχεία του ασφαλιστικού κολοσσού και διαχειριστή κινδύνου Marsh McLennan.
Ενώ σύμφωνα με τους Financial Times, τα ασφάλιστρα των πλοίων που διέρχονται από τα Στενά του Ορμούζ έχουν σημειώσει αύξηση άνω του 60% από την έναρξη της σύρραξης.
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον αυξημένης αβεβαιότητας, η Ελλάδα παρακολουθεί στενά την κατάσταση, συμμετέχοντας ενεργά στις διεθνείς εξελίξεις και με την ιδιότητα του μη μόνιμου μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Ας μην ξεχνάμε βεβαίως και τον ηγετικό μας ρόλο στην επιχείρηση EUNAVFOR ASPIDES στην Ερυθρά Θάλασσα, αλλά και στην UNIFIL στον Λίβανο.
Επίσης, μετά τη σχετική απόφαση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, ήδη πλοία του Πολεμικού Ναυτικού περιπολούν ανοιχτά της Λιβύης για το μεταναστευτικό. Η Ελλάδα προωθεί την εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου και του Δικαίου της Θάλασσας, ενώ συντάσσει από κοινού με τις ΗΠΑ κείμενα για τη θαλάσσια ασφάλεια, όπως η ανανέωση της απόφασης για τις επιθέσεις των Χούθι.
Επιπλέον, η Ελλάδα τάσσεται υπέρ της ενίσχυσης της Περιφερειακής συνεργασίας για την αντιμετώπιση των γεωπολιτικών και οικονομικών προκλήσεων, κάτι που υπογραμμίστηκε και στο 2ο Άραβο-Ελληνικό Ναυτιλιακό Συνέδριο που διεξήχθη πρόσφατα στη χώρα μας. Η Ναυτιλία δε, συνιστά ένα γόνιμο πεδίο Περιφερειακής συνεργασίας.
Υπό το βάρος των εξελίξεων και της γενικευμένης ανασφάλειας, δεν μπορούμε να αγνοούμε την κατάσταση στη Γάζα, καθώς όλα τα ζητήματα στην περιοχή είναι αλληλένδετα. Είναι επομένως επιτακτική ανάγκη να ενισχυθούν οι διεθνείς προσπάθειες για την απρόσκοπτη ροή ανθρωπιστικής βοήθειας, αλλά και για να υπάρξει ουσιαστική στήριξη προς την Παλαιστινιακή Αρχή, ώστε να μπορέσει να ανταποκριθεί στην ανθρωπιστική κρίση και στις προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει.
Η διπλωματία οφείλει να κατισχύσει της βίας ώστε να επικρατήσει η ειρήνη και η σταθερότητα, σε μια περιοχή κρίσιμη για την παγκόσμια ασφάλεια, την ενέργεια και τη ναυσιπλοΐα. Το ίδιο πρέπει να γίνει και στην Ουκρανία, με ενεργότερη συμμετοχή της Κυβέρνησης Trump.
Η Ελλάδα παραμένει γέφυρα διαλόγου, προωθώντας τη διεθνή νομιμότητα και τη συνεργασία.
* Ο Στέφανος Γκίκας είναι Υφυπουργός Ναυτιλίας & Νησιωτικής Πολιτικής – Βουλευτής Κερκύρας (ΝΔ)
