Ένα καινούργιο, πρότυπο πάρκο, στον Δήμο Πειραιά, στην ακτή Ξαβερίου, θα δώσει ευκαιρία για ανάδειξη τμήματος του αρχαίου τείχους, γνωστού ως Κονωνείου. Ενός μνημείου, το οποίο υποφέρει ιδιαίτερα, καθώς ο σύγχρονος Πειραιάς έχει κτισθεί επάνω του. Το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο συζήτησε χθες την μελέτη νέου πρότυπου πάρκου για τον Δήμο Πειραιά από την ΟΛΠΑ.Ε.-COSCO SHIPPING και ανέγερσης ισογείου κτιρίου για εξυπηρέτηση επιβατικού κοινού στον περιβάλλοντα χώρο του σταθμού “Άλκιμος”.
Το προς διαμόρφωση αστικό πάρκο θα είναι παράκτιο και θα εκτείνεται σε έκταση 12.250,194 τ.μ. Βρίσκεται εντός της Χερσαίας Λιμενικής Ζώνης ιδιοκτησίας ΟΛΠ Α.Ε. και συγκεκριμένα στην Υποζώνη Α (Περιοχή Κρουαζιέρας Κεντρικού Λιμένα) του Τομέα Ι (Ζώνη Επιβατικού Λιμένα). Το προτεινόμενο πάρκο βρίσκεται εντός της κηρυγμένης και οριοθετημένης ως αρχαιολογικού χώρου περιοχής του Δήμου Πειραιά. Σήμερα, ο χώρος λειτουργεί ως χώρος στάθμευσης της Πύλης Ε12. Αποτελεί κυριότητα του ελληνικού δημοσίου.
Στα δυτικά της περιοχής και σε απόσταση περίπου 25μ. είναι ορατό τμήμα του κονώνειου τείχους του αρχαίου Πειραιά. Το τείχος εκτείνεται σε αυτό το τμήμα, στη νοτιοδυτική πλευρά του λιμένα, στην περιοχή «Παλατάκι», από το γνωστό λιοντάρι του Πειραιά μέχρι το μόλο Θεμιστοκλέους.
Σε απόσταση περίπου 250μ. βορειοδυτικά της προτεινόμενης έκτασης βρίσκεται το «Κυνηγετικό Περίπτερο Παλατάκι» που έχει χαρακτηριστεί ως νεώτερο μνημείο από το ΥΠΠΟΑ. Προς νότο η έκταση συνορεύει με τον τελωνειακό δρόμο, ο οποίος βρίσκεται σε υψομετρική διαφορά με τον αστικό ιστό περίπου 7- 8μ.
Κατά τα έτη 2003-2004, στο πλαίσιο της διαμόρφωσης του τμήματος της χερσαίας λιμενικής ζώνης του ΟΛΠ στη θέση «Παλατάκι» ως χώρου υποδοχής κρουαζιερόπλοιων για τις ανάγκες των Ολυμπιακών Αγώνων, η αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων ανέσκαψε, στερέωσε και ανέδειξε τμήματα του κονωνείου τείχους, συνολικού μήκους 460μ. (Ακτή Θεμιστοκλέους και Ξαβερίου). Επίσης το 2013, στο πλαίσιο ανέγερσης προσθήκης κατ’ επέκταση του Β΄ Επιβατικού Σταθμού «Κανέλλος» ανασκάφηκε και αναδείχθηκε τμήμα του τείχους μήκους 60μ. και τετράγωνου πύργου στο βόρειο άκρο του.
Στο πλαίσιο του έργου της επέκτασης του επιβατικού λιμένα, εγκρίθηκε η προμελέτη με τίτλο «Ανάδειξη του κονωνείου τείχους και του ταφικού μνημείου Θεμιστοκλή» στο πλαίσιο του έργου «Επέκτασης Επιβατικού Λιμένα Πειραιά (Νότια Ζώνη, Φάση Α )» του Οργανισμού Λιμένος Σύμφωνα με αυτή, προγραμματίζεται η αποκάλυψη του καταχωσμένου σήμερα τμήματος του τείχους μήκους 135μ. περίπου, μεταξύ του Επιβατικού Σταθμού Θεμιστοκλέους (κτίριο “Κανέλλος”) και του οκταγωνικού περιπτέρου «Παλατάκι». Παράλληλα, προτείνεται η δημιουργία ενός μονοπατιού πλάτος 2,50 μ, σε απόσταση 3.50μ. από το τείχος, αφού αποκαλυφθεί ο βράχος θεμελίωσης και μιας ζώνης πρασίνου πλάτους 20μ. πλευρά για μήκος 400μ.
Το πάρκο, σύμφωνα με την εισήγηση που κατατέθηκε στο ΚΑΣ, θα κατασκευαστεί με έξοδα της ΟΛΠ Α.Ε. και στη συνέχεια η χρήση του θα παραχωρηθεί στον Δήμο Πειραιά. Η πρόσβαση στο πάρκο θα είναι εφικτή πεζή ή με ποδήλατο από την είσοδο Ε12, με διακριτή σηματοδοτημένη διαδρομή πεζοδρομίου και ποδηλατόδρομου δύο κατευθύνσεων καθώς και με αυτοκίνητο. Ο σχεδιασμός του έργου βασίστηκε στη χωροθέτηση της παιδικής χαράς κεντροβαρικά του χώρου με τη δημιουργία μιας γλυπτικής κατασκευής, της νησίδας παιχνιδιού.
Θα περιλαμβάνονται οι παρακάτω χρήσεις άθλησης και αναψυχής: 1. Περιοχή εισόδου και στάθμευσης Ι.Χ. έκτασης 2.145τ.μ., 50 θέσεων. 2. Φυλάκιο εισόδου. 3. Κτίριο Εξυπηρέτησης Επιβατικού Κοινού, κάλυψης 226,44 τ.μ., που θα εξυπηρετεί λειτουργίες εστίασης των επισκεπτών του, συμπεριλαμβανόμενων χώρων υγιεινής με ανεξάρτητη πρόσβαση από το πάρκο και υπαίθριο χώρο τραπεζοκαθισμάτων.
Το κτίριο εξυπηρέτησης επιβατικού κοινού χωροθετείται ανάμεσα στον υπαίθριο χώρο στάθμευσης και τον κυρίως χώρο του πάρκου. Το δώμα είναι βατό και προσπελάσιμο από τους επισκέπτες του πάρκου καθώς στην επιφάνειά του αναπτύσσονται τραπεζοκαθίσματα.
Προβλέπονται επίσης ποδηλατόδρομος διπλής κατεύθυνσης πλάτους 2,5μ. που αναπτύσσεται περιμετρικά του πάρκου. περιοχή φυσικής άσκησης επιφάνειας 136τμ., με εξοπλισμό υπαίθριου γυμναστηρίου κ.α.
Η Διεύθυνση Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων του υπουργείου Πολιτισμού προγραμμάτισε συνάντηση μεταξύ εκπροσώπων του υπουργείου Πολιτισμού και του ΟΛΠ. Σε αυτήν έγινε συζήτηση για το αρχαίο τείχος, για το οποίο υπάρχουν παλιές αποφάσεις του ΥΠΠΟΑ που αφορούν την ανάδειξη και προστασία του.
Η ΟΛΠ ΑΕ ανέλαβε την αποτύπωση των λίθων του τείχους και την εκπόνηση οριστικής μελέτης τόσο για το τείχος όσο και για το «ταφικό μνημείο του Θεμιστοκλή», με στόχο την έναρξη των εργασιών ανάδειξης με την επανέναρξη των εργασιών του έργου της Κρουαζιέρας «Επέκταση Επιβατικού Λιμένα-Νότια Ζώνη-Φάση Α’». Επιπλέον, κατά τον σχεδιασμό του προτεινόμενου πάρκου ελήφθη υπόψη η Προμελέτη ανάδειξης των αρχαιοτήτων, ώστε να μην επικαλύπτονται οι δύο περιοχές ενώ μεταξύ περίφραξης πάρκου και ορίου προμελέτης έχει προβλεφθεί λωρίδα κίνησης οχημάτων έκτακτης ανάγκης, πλ. 4μ.
Σύμφωνα με τους ενδιαφερόμενους, η χωροθέτηση του πάρκου έγινε με τέτοιο τρόπο ώστε αυτό να εγγράφεται αρμονικά στο περιβάλλον του μνημείου, η δε απόσταση των 4μ. μέτρων μεταξύ τους αποσκοπεί στο να είναι ορατό το τείχος και δυνατή η επίσκεψη σε αυτό, όταν υλοποιηθούν τα έργα ανάπλασης των αρχαιοτήτων. Αναφορικά με την περίφραξη, προς την πλευρά του μνημείου, η περίφραξη τελωνειακού τύπου του πάρκου θα αντικατασταθεί τμηματικά με διάφανα διαχωριστικά, ώστε να είναι δυνατή η θέαση προς το μνημείο, από υαλοπινακες πλάτους 1.10μ., εφαρμοσμένους σε μεταλλικούς ορθοστάτες, με τις απαιτούμενες προδιαγραφές ύψους (2.10μ. πάνω σε τοιχίο ύψους 0.45μ). Με αυτό τον τρόπο θα δημιουργηθούν 3 παράθυρα προς τον αρχαιολογικό χώρο. Σε αυτή την πλευρά, η φύτευση θα είναι χαμηλή και θαμνώδης.
