Τα οφέλη από τον επαναπατρισμό των 161 κυκλαδικών αρχαιοτήτων της συλλογής Στερν είναι τεράστια και τα περιέγραψε εκτενώς η εισηγήτρια της κυβέρνησης Φωτεινή Πιπιλή κατά την ομιλία της στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων. Όπως και η ίδια είπε, αλλά και η Λίνα Μενδώνη υπογράμμισε, δεν μας χαρίζουν καθημερινά μια συλλογή την ύπαρξη της οποίας καν δεν γνωρίζαμε, μια συλλογή με τόση αξία. Αυτό πρέπει να θεωρηθεί ως μεγάλη επιτυχία της πατρίδας μας.
Σύμφωνα με την υπουργό η συλλογή θα επιστρέψει στην Ελλάδα και θα τοποθετηθεί σε κρατικά μουσεία, ανάμεσα στα οποία και το Μουσείο Νάξου, το οποίο θα δημιουργηθεί. Η επιστροφή μπορεί να γίνει ύστερα από 25 χρόνια, σύμφωνα με το τι θα αποφασίσει η τότε κυβέρνηση, ή να παραταθεί ο δανεισμός για άλλα 25.
Σε κάθε περίπτωση, αν υπάρξει αντιδικία με το Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης, αυτή θα αντιμετωπισθεί από ελληνικά δικαστήρια, σύμφωνα με τον ελληνικό νόμο. Επίσης, σύντομα θα υπογραφεί σύμφωνο συνεργασίας με το ΜΕΤ το οποίο θα δώσει υποτροφίες σε Ελληνες αρχαιολόγους και θα οργανώσει σειρά εκδηλώσεων για την Ελλάδα. Αλλωστε, είναι σπουδαίο να ακούγεται η λέξη «Αιγαίο» σε ένα τόσο μεγάλο μουσείο, καθημερινά, επί τουλάχιστον 25 χρόνια.
Αν θα μπορούσαμε να διώξουμε τον Στερν, όπως επανειλημμένα έθεσε η αντιπολίτευση; Γιατί να τον διώξουμε, εφόσον δίνει ολόκληρη τη συλλογή του; Τι θα κερδίσει η Ελλάδα; Αν δεν χάσει κιόλα, καθώς δεν είναι βέβαιο πως στη συλλογή υπάρχουν εκθέματα που δεν καλύπτονται από διεθνείς νόμους. Επομένως, αν τον διώξουμε, θα χάσουμε τις 161 αρχαιότητες, χρόνο και χρήμα, με πολύ αμφίβολο αποτέλεσμα.
Στην πρώτη «σύγκρουση» που έγινε στη Βουλή δεν έλειψαν οι διαμάχες, αλλά και οι φωνές και οι γκρίνιες. Παρότι κατά τη συζήτηση στην επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων τηρήθηκαν όλες οι προβλεπόμενες από τον κανονισμό διαδικασίες, βουλευτές της αντιπολίτευσης διαμαρτύρονταν κατά την ομιλία της υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνας Μενδώνη, χωρίς να έχουν αυτό το δικαίωμα.
Η προσπάθεια μετατροπής σε αρένα της συνεδρίασης δεν έπιασε, λόγω της ψύχραιμης αντιμετώπισης του προεδρεύοντος αλλά και της ψύχραιμης στάσης της υπουργού Πολιτισμού. Η οποία, ωστόσο, δεν χαρίστηκε σε κανέναν, λέγοντας πως δεν είναι σωστό εκπρόσωποι του ελληνικού κοινοβουλίου να μην έχουν διαβάσει τα κείμενα και να βασίζονται σε ανακοινώσεις κάποιων συνδικαλιστικών φορέων εργαζομένων στο υπουργείο.
Το πιο στενόχωρο, ήταν, πάντως, πως η αντιπολίτευση εμφανίστηκε παντελώς ανενημέρωτη ως προς το θέμα «αρχαιοκαπηλία, παράνομη διακίνηση αρχαιοτήτων και συλλέκτες». Δεν υπήρξε ένας έστω βουλευτής από όσους μίλησαν, που να μην εξέφρασε την πεποίθηση πως η Ελλάδα έπρεπε να έχει στραφεί κατά του συλλέκτη ακολουθώντας τη δικαστική οδό. Μάλιστα, κάποιος μίλησε για υποχρέωση της χώρας μας… να ζητήσει την έκδοση, να δικάσει, να καταδικάσει και να φυλακίσει τον Στερν!
Τι έλειπε από τους βουλευτές; Η γνώση περί των διεθνών νόμων και της σύμβασης της ΟΥΝΕΣΚΟ. Και η κοινή λογική, βεβαίως. Δεν αναρωτήθηκαν γιατί η Ελλάδα δεν πάει στην Καρσλρούη, όπου μεγάλη συλλογή κυκλαδικών αρχαιοτήτων να τη ζητήσει πίσω; Γιατί δεν συμφωνούν οι διεθνείς νόμοι, όπως δεν επιτρέπουν και τον επαναπατρισμό αμέτρητων ελληνικών αρχαιοτήτων! Δεν σκέφτηκαν πώς θα ήταν δυνατόν η χώρα μας να ζητήσει από τις ΗΠΑ την έκδοση ενός συλλέκτη, ο οποίος κατείχε νόμιμα (σύμφωνα με τον αμερικανικό νόμο) τη συλλογή του και δεν απασχόλησε ποτέ καμιά διωκτική αρχή για το αν υπάρχουν προϊόντα αρχαιοκαπηλίας σε αυτήν;
Δεν πρόκειται για ψιλά γράμματα. Πρόκειται για την ουσία του ζητήματος. Είναι αδύνατον να απευθυνθούμε σε οποιονδήποτε φορέα, μουσείο, ιδιώτη ή κυβέρνηση ζητώντας πίσω αρχαιότητες χωρίς τεκμηρίωση. Αν δεν το έχει κάνει καμία κυβέρνηση ως τώρα, είναι γιατί δεν γίνεται.
Το νομοσχέδιο εγκρίθηκε κατά πλειοψηφία από την επιτροπή μορφωτικών υποθέσεων. Θα συζητηθεί στην ολομέλεια της Βουλής την ερχόμενη Πέμπτη.
