Την ώρα που η Δύση προσπαθεί να ανασυνταχθεί και να βρει το βηματισμό της από την κρίση της πανδημίας του Covid-19, με την κυβέρνηση Μπάιντεν, στις Ηνωμένες Πολιτείες, να μην μπορεί να διαμορφώσει μια στρατηγική απέναντι στις ραγδαίες εξελίξεις του γεωπολιτικού σκηνικού και την Ευρώπη να είναι, δυστυχώς, στρατηγικά ανύπαρκτη, ο δεινός στρατηγικός παίκτης που ακούει στο όνομα, Βλαντιμίρ Πούτιν, κερδίζει συνεχώς έδαφος στη διεθνή σκακιέρα.
Του Δημήτρη Γ. Απόκη *
Μετά το παιχνίδι της γάτας και του ποντικού που παίζει εδώ και αρκετό διάστημα, με τη Δύση, στην Ουκρανία, βρίσκει τώρα την ευκαιρία, με την κρίση στο Καζακστάν, να απλώσει τα πλοκάμια του σε μια ακόμη χώρα κλειδί της πρώην Σοβιετικής Ένωσης.
Οι ρωσικές δυνάμεις βρίσκονται ήδη στο Καζακστάν, με το πρόσχημα μιας ειρηνευτικής αποστολής, του Οργανισμού Συλλογικής Συνθήκης Ασφαλείας (CSTO). Το πρώην σοβιετικό κράτος και σημαντικός παραγωγός πετρελαίου, διέρχεται μια σφοδρή και αιματηρή εσωτερική κρίση εδώ και αρκετές ημέρες, με βίαιες διαδηλώσεις που ξεκίνησαν με αφορμή την αύξηση της τιμής των δοχείων υγροποιημένου φυσικού αερίου (υγραερίου), βασικό τοπικό καύσιμο μεταφοράς στο Καζακστάν.
Αν και η κυβέρνηση πήρε πίσω την απόφασή της, να σταματήσει τις επιδοτήσεις καυσίμων, η κίνηση πυροδότησε διευρυμένες διαμαρτυρίες, στην πλούσια σε πόρους περιοχή Μανγκιστάου, φτάνοντας τελικά στη μεγαλύτερη πόλη, την Αλμάτι.
Αρκετά μέλη του υπουργικού συμβουλίου παραιτήθηκαν, καθώς αυξάνονται οι διαμαρτυρίες σε έκταση και ένταση. Πολλοί Καζάκοι είναι απογοητευμένοι από τις οικονομικές προκλήσεις της συνεχιζόμενης πανδημίας COVID-19, της εδραιωμένης κοινωνικής ανισότητας και της ενδημικής διαφθοράς του κράτους του Καζακστάν.
Όταν διαδηλωτές εισέβαλαν στο αεροδρόμιο του Αλμάτι, στις 5 Ιανουαρίου, και έβαλαν φωτιά στο κτίριο διοίκησης της πόλης, ο πρόεδρος του Καζακστάν, Κασίμ-Γιόμαρτ Τοκάγιεφ, επέτρεψε στις δυνάμεις του CSTO, να εισέλθουν στη χώρα για να βοηθήσουν στην καταστολή των ταραχών. Οι λεπτομέρειες είναι όλο και πιο δύσκολο να αποκαλυφθούν, εν μέσω μπλακάουτ στο διαδίκτυο και στα μέσα ενημέρωσης, ωστόσο οι δυνάμεις ασφαλείας έχουν ήδη σκοτώσει δεκάδες διαδηλωτές.
Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο πρόεδρος, Τοκάγιεφ, είναι πολλές, δύσκολες και προφανείς. Αυτό που είναι λιγότερο προφανές είναι οι ευκαιρίες που υπάρχουν τώρα για τη Μόσχα.
Η αστάθεια στις πρώην σοβιετικές χώρες είναι πάντα μια λεπτή πράξη εξισορρόπησης για τη Ρωσία. Τα παράπονα των διαδηλωτών στο Καζακστάν είναι παρόμοια με αυτά που έχουν οι πολίτες στη Ρωσία, αλλά και σε πολλά κράτη της περιφέρειας της.
Ο συνηθισμένος τρόπος αντιμετώπισης των διαμαρτυριών που προκύπτουν από τα παράπονα αυτά, είναι η βίαιη καταστολή τους, όπως ακριβώς γίνεται στο Καζακστάν τα τελευταία εικοσιτετράωρα.
Η περίπτωση του Καζακστάν είναι όμως ξεχωριστή, διότι ο πλούτος του σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο, του παρείχε μεγαλύτερη οικονομική ανεξαρτησία από τη Μόσχα, σε σχέση με άλλα κράτη της Κεντρικής Ασίας.
Το γεγονός ότι το Καζακστάν βρίσκεται στη δύσκολη θέση να χρειάζεται βοήθεια η οποία συμπεριλαμβάνει μια ανοιχτή πρόσκληση για έλευση Ρώσων στρατιωτών, αποτελεί βούτυρο στο ψωμί του Πούτιν για την υλοποίηση της στρατηγικής του για ανάκτηση του ελέγχου από τη Μόσχα στα εδάφη της πάλαι ποτέ Σοβιετικής Ένωσης.
Από τη στιγμή που οι ρωσικές δυνάμεις πάτησαν στο έδαφος του Καζακστάν πολύ δύσκολα θα αποχωρήσουν. Δυστυχώς, το Καζακστάν, βρίσκεται ακριβώς στη θέση που αρέσει και εξυπηρετεί το δεινό στρατηγικό παίκτη, Βλαντιμίρ Πούτιν, να βρίσκονται οι γείτονες της Ρωσίας.
Την ίδια στιγμή ο Αμερικανός Πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, ξεκατινιάζεται με τον προκάτοχό του, Ντόναλντ Τράμπ, κοιτάζοντας στις ενδιάμεσες εκλογές του Νοεμβρίου για το Κογκρέσο, συντηρώντας το βαθύ πολιτικό διχασμό που διέρχονται οι Ηνωμένες Πολιτείες, το ΝΑΤΟ περιορίζεται σε συσκέψεις και ανακοινώσεις, και η Ευρώπη τρέχει να μαζέψει τα συντρίμμια της.
* Ο Δημήτρης Απόκης, είναι Διεθνολόγος και Δημοσιογράφος, Απόφοιτος του The Paul H. Nitze, School of International Studies, The Johns Hopkins University, μέλος του The International Institute of Strategic Studies, και διετέλεσε επί σειρά ετών διαπιστευμένος ανταποκριτής στο Λευκό Οίκο, το Στέητ Ντιπάρτμεντ, και το Πεντάγωνο, στην Ουάσιγκτον.
