Καθώς μας αποχαιρετάει το εξαιρετικά δύσκολο σε όλα τα επίπεδα 2021, νιώθουμε ότι βρισκόμαστε πίσω, από εκεί που ξεκινήσαμε. Είναι λες και ο χρόνος έχει σταματήσει στο 2020, με όλους μας να έχουμε καλυμμένο με μια μάσκα το πρόσωπό μας, με τις εορταστικές εκδηλώσεις, ακόμα και τις οικογενειακές συγκεντρώσεις, να έχουν ακυρωθεί και αυτό που κυριαρχεί να είναι η έντονη ανησυχία και τα τεστ, για να δούμε εάν έχουμε πληγεί, από τη μάστιγα του covid-19.
Του Δημήτρη Γ. Απόκη *
Ο κορωνοϊός είναι πλέον παντού. Πολλοί άνθρωποι γύρω μας έχουν αρρωστήσει, αλλά υπάρχει και μια θετική εκδοχή στην τραγωδία αυτή. Είναι πλέον ξεκάθαρο, ότι η μετάλλαξη Όμικρον, είναι πολύ ηπιότερη από τις προηγούμενες εκδοχές του ιού, και οι περισσότεροι που ασθενούν, δεν μπαίνουν καν στο νοσοκομείο.
Βέβαια είναι λάθος, όσοι δεν είμαστε επιστήμονες στο χώρο, να παριστάνουμε τους επιδημιολόγους, αλλά ένα είναι πλέον ξεκάθαρο ότι ο κορωνοϊός φαίνεται να διανύει την τελευταία έξαρσή του. Και πάνω από όλα εμείς ως άνθρωποι, με εξαίρεση μια μειοψηφία που συνεχίζει να ζει σε έναν παράλληλο κόσμο, με τα εμβόλια και κάποιες θεραπευτικές αγωγές, που ήδη βρίσκονται στα σκαριά, έχουμε δυναμώσει απέναντί του, και θα συνεχίσουμε να δυναμώνουμε.
Είναι βέβαιο ότι θα υπάρξουν και άλλες παραλλαγές. Ο ιός δεν θα εξαφανιστεί πλήρως από τις ειδήσεις ή τις ζωές μας, αλλά αυτός ο τρίτος χειμώνας, όπως όλα δείχνουν, θα είναι ο τελευταίος δύσκολος. Και μετά θα συνεχίσουμε τη ζωή μας, στην οποία θα έχουν αλλάξει πολλά.
Αυτή η πανδημία, είναι μια ευκαιρία να καταλάβουμε, με κάποιο σοβαρό κόστος, τι θα χρειαστούμε για να επιβιώσουμε από μελλοντικές πανδημίες. Αντιμετωπίσαμε και θα αντιμετωπίσουμε ακόμη, πολλές δυσκολίες. Οι κυβερνήσεις, τα πολιτικά συστήματα, και τα συστήματα υγείας σε όλο τον πλανήτη, απέδειξαν ότι δεν ήταν, καθόλου, έτοιμα, για την αντιμετώπισή της, παρά το γεγονός, ότι ένα τέτοιο ενδεχόμενο συζητούνταν για παρά πολλά χρόνια στους επιστημονικούς κύκλους.
Παρόλα αυτά, η τεράστια αυτή αποτυχία, θα μας οδηγήσει να μάθουμε τι πρέπει να κάνουμε με τα ιατρικά και επιστημονικά ιδρύματα και πρακτικές, συμπεριλαμβανομένης της αυξημένης έρευνας. Τουλάχιστον, θα πρέπει χώρες και συστήματα υγείας να αντιληφθούν τη χρησιμότητα προγραμματισμού για συγκέντρωση ιατρικών προμηθειών και την ενίσχυση των μονάδων παροχής υγείας και περίθαλψης. Βρισκόμαστε όχι στο τέλος μιας εποχής, αλλά στην αρχή μιας, και θα χρειαστεί να γίνουν πολλά περισσότερα.
Βέβαια η πανδημία και τα μέτρα που πήραν οι ηγεσίες στην πλειοψηφία των χωρών του πλανήτη δημιούργησαν και ένα άλλο εξίσου σημαντικό πρόβλημα. Ρίχνοντας πακτωλό μετρητών μέσω ενισχύσεων και επιδομάτων, με στόχο τις βαριά, από την πανδημία, οικονομίες του πλανήτη, δημιούργησαν προσδοκίες οι οποίες πολύ σύντομα θα αποδειχθούν ανεδαφικές και επικίνδυνες για το μέλλον.
Πολλοί είναι αυτοί που πιστεύουν ότι δεν χρειάζεται πραγματικά να εργάζεται κανείς ή αν δεν του αρέσει η δουλειά του, δεν χρειάζεται να μείνει μέχρι να βρει μια καλύτερη. Ότι μπορεί απλά, να φύγει και με τον ένα ή τον άλλο τρόπο να έχει την υποστήριξη που χρειάζεται, μέσω παροχών, προγραμμάτων και κυβερνητικής βοήθειας.
Λόγω της πανδημίας και των πολιτικών αποφάσεων που ελήφθησαν στο πόδι λόγω της έλλειψης σχεδιασμού από τις κυβερνήσεις, η απειλή του κινδύνου, της Μεγάλης Παραίτησης, ρίχνει βαριά τη σκιά του στο σύνολο των κοινωνιών. Η περισσότερη ελευθερία, η περισσότερη απόλαυση της ζωής, και η απουσία ρεαλισμού, δείχνει όλο και πιο ελκυστική κάθε ημέρα που περνά.
Σίγουρα η περισσότερη ελευθερία και το να απολαμβάνει κανείς τη ζωή του δεν είναι απαραίτητα κάτι κακό. Όμως, εάν δεν ζούμε σε ένα κόσμο αγγελικά πλασμένο, και εάν έχει μείνει ίχνος σοβαρότητας και ρεαλισμού, θα πρέπει άμεσα να θέσουμε το κομβικό ερώτημα, είναι κάτι τέτοιο βιώσιμο μακροπρόθεσμα;
Ποιες είναι οι επιπτώσεις όλης αυτής της χαλαρότητας και της ελαφρότητας της αντιμετώπισης της πραγματικότητας σε αυτό που κάποτε ονομαζόταν εθνικός χαρακτήρας;
Πολλές γενιές στο παρελθόν, έχει καταγραφεί ιστορικά, έχουν αποδείξει ότι όταν τα πράγματα έπαιρναν μια αρνητική στροφή και σε κρίσιμα ιστορικές στιγμές, ήξεραν πως να υποφέρουν και πως να δώσουν τη μάχη, για την έξοδο από την κρίση και ένα καλύτερο μέλλον.
Σήμερα, ακόμη και πριν την έλευση της πανδημίας, είναι ξεκάθαρο ότι βρισκόμαστε σε μια κομβική στιγμή για το μέλλον της ανθρωπότητας και του πλανήτη. Πώς, λοιπόν, θα είμαστε όταν πολίτες και ηγεσίες επαναπαυθούμε και δεν δώσουμε τη μάχη με σοβαρότητα και ρεαλισμό;
Η πλειοψηφία των κυβερνήσεων και των πολιτικών συστημάτων, ειδικά στη Δύση, πριν την πανδημία και μέσα σε αυτή έχει αποφασίσει να στραφεί σε αυτό που σήμερα αποκαλείται προοδευτικό. Στο μέτωπο της εσωτερικής πολιτικής αυτό μετουσιώνεται σε πολιτικές τεραστίων δαπανών, της κυριαρχίας του αποκαλούμενου cancel culture, και της επικράτησης των άκρων, έναντι της κοινής λογικής.
Τρανταχτό παράδειγμα, αυτής της στρεβλής πολιτικής, οι σημερινές Ηνωμένες Πολιτείες, όπου η κυβέρνηση του Προέδρου, Τζο Μπάιντεν, κινήθηκε και, λίγο πολύ, ακόμη κινείται σε αυτή την κατεύθυνση. Η προφανής κατάρρευση της νομοθετικής του ατζέντας και το γεγονός ότι η αξιοπιστία του στα μάτια των Αμερικανών πολιτών, βρίσκεται πλέον σε ιστορικά χαμηλά για Πρόεδρο που βρίσκεται μόλις ένα χρόνο στο Οβάλ Γραφείο, αποτελεί πυξίδα για αυτό που έρχεται.
Τόσο η κυβέρνηση στις ΗΠΑ, όσο και η πλειοψηφία των κυβερνήσεων στην Ευρώπη, που λανθασμένα έχουν πιστέψει, ότι μετά το σοκ της τετραετίας Τράμπ, βρίσκονται όχι στο 2021, αλλά στο 1933 και μπορούν να προχωρήσουν σε ένα “ακραίο”, “New Deal”, όπως αυτό του Προέδρου, Φράνκλιν Ντέλανο Ρούσβελτ, μετά το μεγάλο οικονομικό κραχ του 1929.
Μόνο που εκείνος ο Πρόεδρος και εκείνη η γενιά βασίστηκε, σε αρχές και ηθικές αξίες, που σήμερα βρίσκονται υπό διωγμό. Οι προοδευτικοί εκείνης της εποχής, οι Δημοκρατικοί του Φράνκλιν Ρούσβελτ ή οι αριστεροί του Φρανσουά Μιτεράν, είναι οι σημερινοί φιλελεύθεροι – πατριώτες του σήμερα και όχι οι θιασώτες του cancel culture και των διεθνώς, ανεδαφικών πολιτικών που επικρατούν σήμερα.
Μάταια πιστεύουν οι σημερινοί κυβερνώντες, ότι το μόνο που χρειάζεται να κάνουν είναι να μην είναι Ντόναλντ Τράμπ, να πουλάνε σταθερότητα και σε τακτικά χρονικά διαστήματα δωράκια, για να δημιουργούμε στον κόσμο μια επίφαση ευημερίας και σταθερότητας.
Τα πρώτα σημάδια είναι ορατά. Αργά αλλά σταθερά, ενισχύεται το ποσοστό των πολιτών σε όλο τον κόσμο, που επιζητά επιστροφή στις ρίζες στις αξίες και τις πολιτικές, που μετά το τέλος της φρίκης του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, οδήγησαν τα έθνη κράτη και τη φιλελεύθερη δημοκρατία, ίσως, στη μεγαλύτερη αναγέννηση που έχει υπάρξει ποτέ.
Αυτό είναι που, σήμερα, χρειάζεται, η χώρα μας, η Ευρώπη, οι ΗΠΑ και η Δύση ευρύτερα. Αυτό είναι που πρέπει να κυριαρχήσει το 2022. Στην περίπτωση που στη χρονιά που έρχεται συνεχίσει η σημερινή πορεία, η τραγωδία της Πανδημίας που φεύγει, θα φαντάζει πταίσμα, μπροστά στο έγκλημα που θα έχει διαπραχτεί.
Ας είναι το 2022, έτος επιστροφής στην σοβαρότητα και όχι έτος ελαφρότητας και ανευθυνότητας που θα οδηγήσει σε καταστροφή.
* Ο Δημήτρης Γ. Απόκης είναι Αναλυτής Διεθνών Σχέσεων, Διεθνολόγος και Δημοσιογράφος, Απόφοιτος του The Paul H. Nitze, School of Advanced International Studies, The Johns Hopkins University, Μέλος του The International Institute for Strategic Studies, και επί σειρά ετών Ανταποκριτής στην Washington DC, διαπιστευμένος στο Λευκό Οίκο, το Στέητ Ντιπάρτμεντ και το Πεντάγωνο
