Η βασική ερώτηση που θέτει αυτό το άρθρο είναι αν η ψυχική υγεία και η διατροφή πλούσια σε ευεργετικά συστατικά είναι συνδεδεμένα. Η απάντηση είναι ότι ναι υπάρχει σύνδεση, αν και είναι περίπλοκη. Ο κλάδος της «Διατροφικής Ψυχιατρικής» είναι νεοσύστατος και οι έρευνες στο πεδίο δεν είναι πολλές ωστόσο, η Dr. Cora αναφέρει τι η υγιεινή διατροφή μπορεί να βοηθήσει με τα συμπτώματα της κατάθλιψης και του άγχους. Ακόμα, γίνεται αναφορά στις αλλαγές στα συναισθήματα των ανθρώπων, καθώς επισημαίνεται ότι μια υγιεινή διατροφή θα περιορίσει τις απότομες μεταπτώσεις στην διάθεση.
Της Σύλιας Θεοδοσοπούλου *
Όλοι λίγο ή πολύ γνωρίζουμε σε τι θα μας βοηθούσε το να ακολουθούμε ένα υγιεινό τρόπο διατροφής. Ξέρουμε όμως, τα θετικά αυτού του υγιεινού τρόπου διατροφής στο σώμα μας (παραδείγματος χάριν σωστή καρδιακή λειτουργία, μείωση πιθανοτήτων καρκίνου και άλλα). Αυτό το άρθρο, λοιπόν, έχει σκοπό να αναδείξει τους λόγους που οφείλουμε να τρώμε υγιεινά παρουσιάζοντας τα οφέλη της υγιεινής διατροφής στην ψυχική μας υγεία.
- Πρόληψη Ψυχικών Διαταραχών
Σε 21 μελέτες διασκορπισμένες σε 10 χώρες διαπιστώθηκε ότι ένα υγιεινό διαιτητικό πρότυπο που χαρακτηρίζεται από υψηλή πρόσληψη φρούτων, λαχανικών, δημητριακών ολικής άλεσης, ελαιόλαδο, ψάρια, γαλακτοκομικά με χαμηλά λιπαρά και αντιοξειδωτικά, καθώς και με χαμηλή πρόσληψη κρεάτων συσχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο κατάθλιψης.
Αντίθετα, μια δίαιτα «δυτικού τύπου» που περιλάμβανε υψηλή πρόσληψη κόκκινων και επεξεργασμένων κρεάτων, επεξεργασμένα δημητριακά, γλυκά, γαλακτοκομικά προϊόντα με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, βούτυρο και πατάτες, καθώς και χαμηλή πρόσληψη φρούτων και λαχανικών συνδέεται με σημαντικά αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης.
Μάλιστα, η ελληνική μεσογειακή διατροφή είχε 32% μειωμένα ποσοστά κατάθλιψης!
- Μείωση Άγχους
Πηγή που εξέτασε ενήλικες ηλικίας άνω των 50 ετών διαπίστωσε μια σχέση μεταξύ υψηλότερων επιπέδων άγχους και δίαιτας με υψηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά και πρόσθετα σάκχαρα. Είναι ενδιαφέρον ότι οι ερευνητές έχουν παρατηρήσει παρόμοια ευρήματα σε παιδιά και εφήβους. Για παράδειγμα, μια ανασκόπηση του 2019 με 56 μελέτες διαπίστωσε μια συσχέτιση μεταξύ της υψηλής πρόσληψης υγιεινών τροφίμων, όπως ελαιόλαδο, ψάρι, ξηρούς καρπούς, όσπρια, γαλακτοκομικά προϊόντα, φρούτα και λαχανικά και μειωμένο κίνδυνο κατάθλιψης στην εφηβεία.
- Αντιμετώπιση Κατάθλιψης
Σύμφωνα με έρευνα (SMILES trial, 2017) που χρησιμοποιήθηκε διαιτητική παρέμβαση παρόμοια με τη μεσογειακή διατροφή (έδωσε έμφαση στα λαχανικά, τα φρούτα, τα δημητριακά ολικής αλέσεως, τα λιπαρά ψάρια, το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο, τα όσπρια και τους ωμούς ξηρούς καρπούς, μέτριες ποσότητες κόκκινου κρέατος και γαλακτοκομικών) εμφανίστηκαν σημαντικά μεγαλύτερες βελτιώσεις στα συμπτώματα της κατάθλιψης. Επίσης η ομάδα του τεστ έδειξε ότι το 32% των ατόμων εμφάνισαν ύφεση (έως και θεραπεία) σε σχέση με το 8% που εντοπίστηκε στην ισάριθμη ομάδα ελέγχου όπου και δεν ακολουθούνταν η διατροφή.
- Μοίρασμα
Υπάρχουν πολλά ψυχολογικά, κοινωνικά και βιολογικά οφέλη από την κατανάλωση γευμάτων με άλλους ανθρώπους. Μας δίνουν μια αίσθηση ρυθμού και κανονικότητας στη ζωή μας, την ευκαιρία να προβληματιστούμε την ημέρα και να νιώσουμε συνδεδεμένοι με τους άλλους.
Αξιοποιήστε στο έπακρο τις ώρες του φαγητού, αφήνοντας στην άκρη τουλάχιστον μία ημέρα την εβδομάδα για φαγητό με την οικογένεια και τους φίλους σας. Μοιραστείτε την ευθύνη της προετοιμασίας του φαγητού έτσι ώστε ο καθένας να έχει διαφορετικό καθήκον: να κάνει τις αγορές, να στρώνει το τραπέζι, να μαγειρεύει ή να πλένει τα πιάτα, για παράδειγμα. Κρατήστε την τηλεόραση κλειστή για να μπορείτε να μιλάτε και να είστε σωματικά και πνευματικά παρόντες/ παρούσες όλοι/όλες!
Τέλος, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα ψυχικά φαινόμενα είναι πολύπλευρά οικοδομήματα όπου η διατροφή είναι η μια πλευρά τους. Και ενώ απαιτείται περισσότερη έρευνα, οι τρέχουσες μελέτες δείχνουν ότι μπορεί να έχουμε κάποια επιρροή στην ψυχική μας υγεία μέσω των διατροφικών μας επιλογών. Μην ξεχνάτε ότι είναι σημαντικό για οποιονδήποτε αντιμετωπίζει συμπτώματα κατάθλιψης, άγχους ή έχει γενικές ανησυχίες για την ψυχική του υγειά να συνεργαστεί με έναν αξιόπιστο πάροχο ψυχικής υγείας για να αναπτύξει ένα εξατομικευμένο θεραπευτικό σχέδιο.
* Η κα Σύλια Θεοδοσοπούλου είναι ψυχολόγος με ειδίκευση στα παιδιά
