Δεν έχει περάσει καλά, καλά, ένας μήνας από την ορκωμοσία του Τζό Μπάϊντεν, στην Προεδρία των Ηνωμένων Πολιτειών, και τι καινούργιο μια αεροπορική επιδρομή στη Μέση Ανατολή, αυτή τη φορά εναντίον παραστρατιωτικών Ιρανικών δυνάμεων στη Συρία. Για αυτούς που παρακολουθούν με προσοχή την ιστορία της Προεδρίας των Ηνωμένων Πολιτειών, η επιχείρηση αυτή δεν αποτελεί έκπληξη. Οι προερχόμενοι από το Δημοκρατικό Κόμμα, Πρόεδροι των ΗΠΑ, αρέσκονται συχνά πυκνά να ανακατεύουν την άμμο στη Μέση Ανατολή. Γιατί λοιπόν ο κ. Μπάϊντεν να αποτελέσει εξαίρεση.
Του Δημήτρη Γ. Απόκη*
Οι αναλύσεις και προσπάθεια να εξηγηθεί η ενέργεια αυτή του πολύ φρέσκου στο Οβάλ Γραφείο Προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών, είναι πολλές και ο καθένας ανάλογα με την οπτική με την οποία βλέπει τις διεθνείς εξελίξεις είναι σίγουρο ότι θα βρει κάτι το οποίο θα ταιριάζει στις επιθυμίες του. Σε κάθε περίπτωση είναι πολύ πρόωρο και θα μπορούσε να πει κανείς παρακινδυνευμένο να διαβάσει κανείς πολλά στην ενέργεια αυτή από τον Πρόεδρο Μπάϊντεν. Παρόλα αυτά υπάρχουν κάποια εμφανή συμπεράσματα τα οποία μπορούν να εξαχθούν.
Πολλοί διαβάζουν την επιχείρηση ως την αρχή ενός μεγαλεπήβολου σχεδίου για επαναπροσδιορισμό των σχέσεων της Ουάσιγκτον με την Τεχεράνη. Άλλοι βλέπουν την επιχείρηση ως μέσο επιρροής στην υπό διαμόρφωση σχέση του Ισραήλ με τη Σαουδική Αραβία. Και κάποιοι άλλοι βέβαια ψελλίζουν επιστροφή των ΗΠΑ, στη Μέση Ανατολή.
Σε κάθε περίπτωση στις 15 Φεβρουαρίου, τοπικές παραστρατιωτικές ομάδες, υποστηριζόμενες από την Τεχεράνη, πραγματοποίησαν επίθεση με ρουκέτες εναντίον Αμερικανικών εγκαταστάσεων στην πόλη Ερμπίλ στο Βόρειο Ιράκ. Η κυβέρνηση Μπάϊντεν θέλησε με την αεροπορική επιχείρηση στη Συρία, να εξασφαλίσει ότι κάτι τέτοιο δεν θα συμβεί μέχρις ότου η ομάδα του Αμερικανού Προέδρου ολοκληρώσει το σχεδιασμό της για την πολιτική την οποία θα ακολουθήσει στο Ιράκ.
Η αεροπορική επιδρομή στη Συρία, θυμίζει για εμάς τους παλαιότερους πολύ την εποχή του Προέδρου Μπίλ Κλίντον, και συνάδει απόλυτα με την παραδοσιακή λογική χρήσης δύναμης από τις ΗΠΑ. η λογική αυτή δεν επικρατούσε ούτε κατά τη διάρκεια της Προεδρίας Ομπάμα, ούτε στην Προεδρία Τράμπ.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν υπάρχει στα σκαριά κανένα μεγαλεπήβολο σχέδιο, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα υπάρξουν πυροτεχνήματα. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι με την κυβέρνηση Μπάϊντεν, θα υπάρξει αλλαγή από το πώς είχαμε συνηθίσει στις κυβερνήσεις Ομπάμα και Τράμπ, όσο αφορά το Ιράν.
Εκείνο όμως που έχει μεγάλο ενδιαφέρον είναι οι επιπτώσεις που έχει η επιχείρηση αυτή και πως την αντιμετωπίζουν όλοι οι σημαντικοί περιφερειακοί παίκτες.
Το Ισραήλ, ήταν απόλυτα ικανοποιημένο με την τεράστια πίεση της κυβέρνησης Τράμπ έναντι της Τεχεράνης. Σε αντίθεση με τη βαθιά απογοήτευση και την ψυχρή σχέση που επικρατούσε μεταξύ της Ουάσιγκτον και της Ιερουσαλήμ, κατά τη διάρκεια της Προεδρίας Ομπάμα, όπου η αμερικανική πολιτική ήταν η προσπάθεια να βρεθεί ένα κανάλι επικοινωνίας με το Ιράν. Εάν πραγματικά στόχος του Αμερικανού Προέδρου και της ομάδας του στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής είναι να οικοδομήσει πάνω στη σκληρή οικονομική πίεση, που έχει κληρονομήσει από την κυβέρνηση Τράμπ, έναντι της Τεχεράνης, προσθέτοντας και στρατιωτική πίεση, έτσι ώστε να αποκομίσει μια νέα πιο σκληρή συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, τότε θα δούμε πολλά χαμόγελα στην Ιερουσαλήμ.
Την ίδια στιγμή, με βαθιά ικανοποίηση θα είδε την επιχείρηση και ο Ταγίπ Ερντογάν. Οποιαδήποτε αμερικανική επιχείρηση στο εσωτερικό της Συρίας, που δεν έχει στόχο συμμάχους της Τουρκίας, είναι μια πολύ θετική εξέλιξη για την Άγκυρα. Μάλιστα η Τουρκία, ελπίζει ότι αργά αλλά σταθερά θα μπορούσε να ξεκινήσει ένας επαναπροσδιορισμός των σχέσεων με την Ουάσιγκτον, που θα καθιστούσε την εποχή Ομπάμα και Πομπέο, ένα δυσάρεστο παρελθόν.
Στη Μόσχα, είναι βέβαιο ότι επικρατεί ανησυχία, διότι σε αντίθεση με την εποχή Ομπάμα και Τράμπ, όπου η Ουάσιγκτον δεν είχε τη διάθεση να επενδύσει σημαντικά σε μια εμπλοκή στη Συρία, μια αντιπαλότητα με Τουρκία και ΗΠΑ ταυτόχρονα, είναι κάτι που απεύχεται η Ρωσία.
Η Τεχεράνη είναι ξεκάθαρο ότι βρίσκεται στρατηγικά στη γωνία. Το πρεσάρισμα Τράμπ έχει γονατίσει οικονομικά το Ιράν, και η στρατιωτική παρουσία της Τεχεράνης στο εσωτερικό της Συρίας, έχει εξαντλήσει τις δυνατότητες της, με αποτέλεσμα να αρχίσει να αιμορραγεί και σε αυτόν τον τομέα.
Είναι σαφές, ότι εάν ο Πρόεδρος Μπάϊντεν και η ομάδα του επιλέξει το δρόμο της οικοδόμησης πάνω στην πέρα από κάθε αμφιβολία επιτυχημένη πολιτική της κυβέρνησης Τράμπ, στη Μέση Ανατολή και τον Περσικό Κόλπο, τότε υπάρχει πεδίον δόξης λαμπρό. Εάν πάλι επιλεγεί ο δρόμος του κατευνασμού τότε βρισκόμαστε μπροστά σε περιπέτειες που ο αναβρασμός και η οικονομική κατάσταση που επικρατεί στον πλανήτη δεν σηκώνουν.
Ο Δημήτρης Απόκης, είναι Διεθνολόγος και Δημοσιογράφος, Απόφοιτος του The Paul H. Nitze, School of International Studies, The Johns Hopkins University, μέλος του The International Institute of Strategic Studies, και διετέλεσε επί σειρά ετών διαπιστευμένος ανταποκριτής στο Λευκό Οίκο, το Στέητ Ντιπάρτμεντ, και το Πεντάγωνο, στην Ουάσιγκτον.
