Με τη Σοφία. Αυτή η φράση θα έπρεπε να μας αντιπροσωπεύει όλες μετά την αποκάλυψη της Σοφίας Μπεκατώρου ότι ως νέα αθλήτρια έπεσε θύμα σεξουαλικής κακοποίησης από παράγοντα της Ελληνικής Ιστιοπλοϊκής Ομοσπονδίας. Ωστόσο το μεγαλύτερο μάθημα που παίρνουμε είναι η απάντηση στο ερώτημα “γιατί δεν μίλησε”. Δεν μίλησε ακριβώς για να μην υποστεί τα κακόβουλα σχόλια, τις ερωτήσεις που κάνουν το θύμα θύτη και την στοχοποίηση της. Δεν μίλησε γιατί δεν είχε την δύναμη στα 21 της να αντέξει όλο αυτό που συμβαίνει σήμερα.
Γράφει η Μαίη Ζαννή*
Το “γιατί δεν μίλησε” είναι όχι μόνο μια λάθος ερώτηση, αλλά και μια λάθος κουλτούρα. Το σωστό είναι γιατί ο βιαστής της έδρασε, πως ένας τέτοιος άνθρωπος δεν τιμωρήθηκε για ο, τι έκανε και πως μπορεί κάτι τέτοιο να συμβεί σε μια αθλητική ομοσπονδία. Είναι μια λάθος κουλτούρα αυτή, η οποία ψάχνει την αιτία στη συμπεριφορά του θύματος είτε πριν, κατά τη διάρκεια, η μετά. Δεν μας τιμάει ως κοινωνία η συζήτηση σε αυτή τη βάση και δείχνει πόσους λόγους είχε για να μην μιλήσει όταν έγινε. Τους ίδιους που είχαν τόσες άλλες κοπέλες που δεν έχουν πει τίποτα από ντροπή, από φόβο και αγωνία για το πως θα προβληθούν οι ιστορίες τους και οι ίδιες. Η επίθεση στο θύμα είναι ο πιο αποτρεπτικός παράγοντας για μια κοπέλα να κάνει καταγγελία και όμως αυτό φαίνεται να είναι η μοναδική έγνοια κάποιων.
Η δήλωση της Ελληνικής Ιστιοπλοϊκης Ομοσπονδίας, στην οποία αναφέρεται ως “δυσάρεστο περιστατικό” και της ζητά “να γίνει συγκεκριμένη” “έστω και μετά από τόσα χρόνια”, είναι η κορυφή του παγόβουνου. Ωστόσο, είναι και μνημείο αναισθησίας η κριτική που της ασκούν. Οι άνθρωποι που αποτελούν το ΔΣ και ενέκριναν αυτήν την ανακοίνωση δείχνουν σαν να μην κατανοούν ότι υποχρέωση τους είναι η προστασία των αθλητών, ότι απέτυχαν σε αυτό και δεν δείχνουν ίχνος αυτοκριτικής. Όσο για τιμωρία προφανώς δεν τους περνάει από το νου ότι υπάρχουν ευθύνες αφού έχουν περάσει χρόνια. Η αντίδραση αυτή εξηγεί γιατί οι γυναίκες – θύματα σεξουαλικής κακοποίησης δεν μιλάνε. Θέλουμε να αλλάξει αυτό; Χρειάζεται ένα άλλο πλαίσιο που να μην βάζει στο στόχαστρο την γυναίκα που τολμά να μιλήσει.
Ωστόσο, για όλους μας το σωστό ερώτημα είναι “και τι θα γίνει τώρα”. Θα είναι αυτή η ιστορία, η πρώτη δημόσια καταγγελία ενός γνωστού προσώπου η αρχή του #metoo στην Ελλάδα; Ενός κινήματος που ποτέ δεν ήρθε στη χώρα μας; Η Σοφία είναι η πρώτη που τολμά να μιλήσει επώνυμα για τον βιασμό. Είναι τρομερή η σκέψη ότι έχουν γίνει πολλές κακοποιήσεις που όχι μόνο δεν έγιναν γνωστές αλλά τα θύματα σήμερα παρακολουθούν την ιστορία της Σοφίας και παλεύουν με το αν πρέπει να μιλήσουν και εκείνες. Σε αυτές όλες το χρωστάμε να ξεκινήσουμε σε άλλη βάση την συζήτηση αυτή. Με τις γυναίκες μπροστά.
Μπροστά στην γενναιότητα της Σοφίας δεν πρέπει να φανούμε λιγότερες. Πρέπει οι υπόλοιπες να της σταθούμε, να ρίξουμε ένα πέπλο προστασίας και να πούμε “ως εδώ”. Ως εδώ, για όλες που έχουν υποστεί παρενόχληση στη δουλειά, που έχουν κανιβαλιστεί στα social media, που υποβάλλονται δημοσίως σε ταπεινώσεις και εξευτελισμούς, που έχουν υποστεί σεξουαλική κακοποίηση. Από θεωρίες, γνώμες, απόψεις που καταδικάζουν το θύμα χορτάσαμε τόσα χρόνια, ήρθε η ώρα για μια νέα αρχή με περισσότερο σεβασμό και ενσυναίσθηση απέναντι σε γενναίες πράξεις, όπως αυτή της Σοφίας. Ώστε να μιλήσουν και άλλες, βρίσκοντας την δύναμη να πάψουν να υποκύπτουν στη σιωπή.
Ποια από εμάς είναι η επόμενη;
H κ. Μαίη Ζαννή είναι πρόεδρος και co – founder της Women Act
