Εγκρίθηκε Κατά πλειοψηφία το νομοσχέδιο του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού «Κέντρο Πολιτισμού και Δημιουργίας ΑΚΡΟΠΟΛ και λοιπές διατάξεις» και κατά την δεύτερη ανάγνωσή του στην επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής.
Αύριο εισάγεται για συζήτηση και ψήφιση στην ολομέλεια.
Η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνα Μενδώνη, απέρριψε την κριτική της αντιπολίτευσης ότι με τον νέο φορέα η κυβέρνηση προσπαθεί να εμπορευματοποιήσει την Τέχνη και «να μεταλλάξουμε τους καλλιτέχνες και τους δημιουργούς σε managers και διαχειριστές», τονίζοντας πως «ο πολιτισμός, σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία, αναγνωρίζεται σαφώς ως ‘διακριτός τομέας της οικονομίας, που χρησιμοποιεί πόρους, παράγει προϊόντα και υπηρεσίες, δημιουργεί εισόδημα και θέσεις εργασίας, δημιουργεί μετρήσιμες θετικές εξωτερικές οικονομίες λόγω της διασύνδεσης του με ποικίλους κλάδους και υπηρεσίες, μεταξύ των οποίων οι πολιτιστικές και δημιουργικές βιομηχανίες, οι οποίες αποτελούν – κατά την UNESCO και όλους τους διεθνείς Οργανισμούς – τον πλέον ανερχόμενο οικονομικά τομέα διεθνώς’.». Προέτρεψε μάλιστα τους βουλευτές της αντιπολίτευσης, να διαβάσουν τις σχετικές μελέτες της Τράπεζας της Ελλάδος του 2014 και της UNESCO του Δεκεμβρίου του 2015, για τη συνεισφορά των πολιτιστικών και δημιουργικών βιομηχανιών στην παγκόσμια οικονομία, και τόνισε ότι μέσω του ΑΚΡΟΠΟΛ, οι καλλιτέχνες με κατάλληλη υποστήριξη μπορεί να επιβιώσουν οικονομικά, όπως αναφέρει και η UNESCO.
Η κ. Μενδώνη, χαρακτήρισε το νέο φορέα «καινοτόμο για τα δεδομένα της χώρας μας θεσμό ανταλλαγής και φιλοξενίας καλλιτεχνών, τα λεγόμενα Residencies, αφού όλοι, ανεξαιρέτως, ταχθήκατε υπέρ της δημιουργικής καλλιτεχνικής ώσμωσης. Την καλλιτεχνική ώσμωση ενθαρρύνει και ενισχύει το ΑΚΡΟΠΟΛ, όσο και αν επιμένετε να μην το κατανοείτε» είπε στους βουλευτές της αντιπολίτευσης και πρόσθεσε ότι στο σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ για το ΑΚΡΟΠΟΛ γινόταν λόγος περί «κέντρου ώσμωσης τεχνών» αλλά με μια εξαιρετική ασαφή διατύπωση.
Επίσης, ανέφερε πως η κριτική για το ΑΚΡΟΠΟΛ, ασκείται διότι «σκοπεύει μεταξύ άλλων να καλλιεργήσει δεξιότητες και να παράσχει στους καλλιτέχνες εργαλεία και τεχνογνωσία για την αξιοποίηση ευκαιριών και την εξεύρεση πόρων» ενώ απέρριψε το επιχείρημα ότι «οι καλλιτέχνες καθόλου δεν ενδιαφέρονται να μάθουν πώς να λειτουργούν μια επιχείρηση ή πώς να λειτουργούν εντός μιας επιχειρηματικής δράσης» καθώς όπως είπε «η πραγματικότητα, μάλλον δεν επιβεβαιώνει τη θέση αυτή: Πάνε πολλά χρόνια που οι καλλιτέχνες προσπαθούν να λειτουργήσουν με συμπράξεις, είτε πρόκειται για θιάσους, είτε πρόκειται για συνεργατικά μουσικά σχήματα, είτε πρόκειται για κοινές εκθέσεις τέχνης, άρα βάσιμα τους ενδιαφέρει το να μπορούν να εκπροσωπούν αποτελεσματικά τις καλλιτεχνικές τους δομές και να τις διασυνδέουν με το ευρύτερο καλλιτεχνικό γίγνεσθαι».
Ο καλλιτέχνης, υπογράμμισε, θα πρέπει να μπορεί να «πατάει στα δικά του πόδια» και αυτό τον κάνει να μην είναι ευάλωτος σε χειραγώγηση. Η πρότασή μας, είπε, σαφώς «εμπεριέχει την παραδοχή ότι οι καλλιτέχνες, πράγματι, χρειάζονται επιχειρηματική καθοδήγηση για να μην έχουν πάντα ανάγκη κάποιον άλλον». Και υπογράμμισε πως το ΑΚΡΟΠΟΛ, «φιλοδοξεί να προσφέρει στους καλλιτέχνες, μεταξύ άλλων, τη δυνατότητα να εκπροσωπούν και να λειτουργούν τις δομές τους. Δεν υποχρεώνει κανέναν να συμμετάσχει σε καμία διαδικασία επιμόρφωσης ή ενίσχυσης δεξιοτήτων. Προσφέρεται».
Η υπουργός ακούγοντας τις παρατηρήσεις των κομμάτων και των φορέων, αφαίρεσε από το νομοσχέδιο την διάταξη που όριζε ότι η διοίκηση του ΑΚΡΟΠΟΛ, δεν μπορεί να αρνηθεί στο υπουργείο να κάνει χρήση των χώρων του. Προσέθεσε την πρόβλεψη, ένα μέλος του Δ.Σ. του φορέα να υποδεικνύεται από τους εργαζόμενους, καθώς και την δυνατότητα ανανέωση της θητείας του Δ.Σ..
Η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού υποστήριξε και την τροπολογία που έχει κατατεθεί, με την οποία αντικαθιστά το άρθρο 66E του ν. 2121/1993, «περί ενίσχυσης της προστασίας των δικαιωμάτων στο διαδίκτυο» τονίζοντας πως «η αποτελεσματική προστασία των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και των συγγενικών δικαιωμάτων, αποτελεί σταθερή και κύρια επιδίωξη του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και αυτής της κυβέρνησης. Δεν αρκεί όμως να διακηρύττουμε, απλώς, ότι οι δικαιούχοι πρέπει να απολάβουν της δυνατότητας αποκόμισης κέρδους από τη δημιουργική δραστηριότητά τους. Το στοίχημα είναι η πραγμάτωση της δυνατότητας αυτής. Δυστυχώς, οι διαδικτυακές προσβολές των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και των συγγενικών δικαιωμάτων, δηλαδή, τα φαινόμενα της διαδικτυακής πειρατείας, έχουν λάβει ανησυχητικές διαστάσεις οι οποίες καθημερινά μεγεθύνονται και αυτό μπορούμε να το δούμε και να το παρακολουθήσουμε όλοι μας. Η κατάσταση αυτή δεν μπορεί να είναι ανεκτή από το δίκαιο, ούτε σε ένα κράτος δικαίου. Για το λόγο αυτό εισάγουμε τις αναγκαίες κανονιστικές αλλαγές, ώστε να διευρύνουμε το θεσμικό οπλοστάσιο της επιτροπής για τη γνωστοποίηση διαδικτυακής προσβολής δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και συγγενικών δικαιωμάτων και να θωρακίσουμε τις αποφάσεις της από πιθανές καταστρατηγήσεις».
Με την τροπολογία εισάγονται δύο βασικές καινοτομίες. Η επιτροπή, πλέον, δεν περιορίζεται να καλεί τους προσβολείς των δικαιωμάτων να απομακρύνουν το συγκεκριμένο περιεχόμενο από ορισμένη ιστοσελίδα, ή να διακόπτει την πρόσβαση σε αυτήν, αλλά δίνεται πλέον η δυνατότητα να λάβει οποιοδήποτε μέτρο κρίνει πρόσφορο και το οποίο στοχεύει στην παύση, στην αποτροπή επανάληψης ή και στην πρόληψη της προσβολής. Καθίσταται έτσι δυνατή η έκδοση δυναμικών αποφάσεων για την απομάκρυνση του παράνομου περιεχομένου από το διαδίκτυο, dynamic site blocking. Εάν μετά την έκδοση της αρχικής απόφασης της επιτροπής για την γνωστοποίηση διαδικτυακής προσβολής δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και συγγενικών δικαιωμάτων, επαναλαμβάνεται η ίδια παραβίαση ή απειλείται επανάληψη της προσβολής του περιεχομένου, στο οποίο αφορά η εν λόγω απόφαση, (για παράδειγμα, μέσω αναδρομολόγησης στο παράνομο περιεχόμενο από άλλο όνομα χώρου), υιοθετείται μία πολύ γρήγορη, fast track, διαδικασία, με την οποία μπορεί ο αιτών, χωρίς την καταβολή νέου τέλους, να επιτύχει την έκδοση απόφασης εντός 15 ημερών από την επιτροπή σχετικά με την παραβίαση. Σκοπός της διάταξης είναι να αποτραπεί το φαινόμενο της – συχνής στην πράξη – παράκαμψης των αποφάσεων για διακοπή πρόσβασης σε συγκεκριμένα ονόματα χώρου και υποδομής χώρου, ή και διευθύνσεις διαδικτυακού πρωτοκόλλου από τους διαχειριστές των παράνομων ιστότοπων, με τη χρησιμοποίηση νέων ονομάτων χώρου και υποτομέων χώρου, δηλαδή τα domain names και τα subdomains, ή και νέων διευθύνσεων διαδικτυακού πρωτοκόλλου του IP ADRESS, που παρέχουν πρόσβαση στο περιεχόμενο του ιστότοπου, ή λειτουργία του οποίου έχει διακοπεί.
Ο εισηγητής της ΝΔ, Γιάννης Λοβέρδος, κατηγόρησε τον ΣΥΡΙΖΑ, ότι τελικά αυτό που οραματίζεται για το ξενοδοχείο ΑΚΡΟΠΟΛ, του θυμίζει την μετατροπή του ιστορικού κτηρίου «σε ένα αναρχοαυτόνομο στέκι, κάτι σαν το ΒΟΞ». «Εγώ δεν θα ήθελα να γίνει ΒΟΞ το ΑΚΡΟΠΟΛ, όπως κανένας λογικός άνθρωπος δεν θα ήθελε να συμβεί κάτι τέτοιο και μάλιστα ένα ΒΟΞ με κρατική επιχορήγηση, γιατί αυτό υπονοήσατε. Αυτό κατάλαβα, ναι, μπορεί να έκανα λάθος, εσείς θα με διορθώσετε, έχετε το δικαίωμα να με διορθώσετε, αλλά αυτό κατάλαβα και δεν το κατάλαβα μόνο εγώ…» είπε ο εισηγητής της ΝΔ.
Η εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ, Ραλλία Χρηστίδου, κατηγόρησε την υπουργό και τον εισηγητή της ΝΔ, ότι διαστρέφουν τα λόγια της καταλογίζοντάς της προθέσεις «στρατευμένης τέχνης» και με το επιχείρημα περί «ΒΟΞ και αναρχοαυτόνομων. Αυτά, είναι μόνο στη φαντασία σας ξεκάθαρα». Η ίδια υποστήριξε πως υπάρχει μεγάλη διαφορά φιλοσοφίας για τον πολιτισμό μεταξύ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ: Το ΑΚΡΟΠΟΛ, είπε η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, «στην δική μας πρόταση προοριζόταν να είναι ένα κέντρο ώσμωσης τεχνών, ένας νέος δημόσιος θεσμός σε ευγενή άμιλλα με τα υπάρχοντα ιδιωτικά ιδρύματα πολιτισμού, ένας δημόσιος κόμβος που θα αγκάλιαζε όλες τις τέχνες και τους καλλιτέχνες, θα προσέφερε χώρο και υποστήριξη στη σύγχρονη ανεξάρτητη καλλιτεχνική παραγωγή χωρίς διακρίσεις, θα ενίσχυε νέες αναζητήσεις, θα βοηθούσε στον πολλαπλασιασμό των οριζόντων και στην άρθρωση νέων φωνών». Αντίθετα, αυτό που φέρνει η κυβέρνηση είναι «ένα σχέδιο νόμου με ένα ΑΚΡΟΠΟΛ μίζερο, μικρό, εστιασμένο σε διοργάνωση σεμιναρίων που αποσκοπούν σε ανάπτυξη διοικητικών και οργανωτικών ικανοτήτων. Αντί για καλλιτεχνικά εργαστήρια, η προτεραιότητα θα είναι τα εργαστήρια μάρκετινγκ και κοινωνικής δικτύωσης. Οι καλλιτέχνες θα αφεθούν όπως και πριν παραδομένοι στους νόμους της ελεύθερης αγοράς πολιτιστικών προϊόντων και υποπροϊόντων». Στο συγκεκριμένο πλαίσιο, η κα Χρηστίδου δήλωσε πως το κόμμα της τάσσεται κατά του συγκεκριμένου νομοσχέδιου.
Για την αυριανή συζήτηση του νομοσχεδίου στην ολομέλεια επιφυλάχθηκε ο ειδικός αγορητής του ΚΙΝΑΛ, Δημήτρης Κωνσταντόπουλος. Παρομοίωσε το ΑΚΡΟΠΟΛ, όπως εισάγεται στο νομοσχέδιο, ως ένα άλλο ΚΕΚ που επιμορφώνει, που θα αναπτύσσει την εξωστρέφεια», όπως το ΚΕΠ ‘Enterprise Greece’» αλλά αυτό είπε «δεν αρκεί: Χρειάζεται στρατηγική και ολιστική προσέγγιση για τον πολιτισμό». Ο ίδιος πάντως, αναγώρισε ότι «το ΑΚΡΟΠΟΛ είναι ένα θετικό βήμα, ανεξαιρέτως από το πώς το βλέπει ο καθένας, ανάλογα με το έδρανο που κάθεται» και κάλεσε τους βουλευτές «ο καθένας μας να βγάλει τη τσίμπλα από το μάτι και να δει την πραγματικότητα: Ο πολιτισμός επιβάλλει πολιτικό πολιτισμό και πρέπει μεταξύ μας να αμβλύνουμε τις αντιπαραθέσεις και να εργαστεί η επιτροπή δημιουργικά, να εργαστεί με τη μέριμνα να δημιουργήσει το καταλληλότερο πλαίσιο λειτουργίας γι’ αυτό». Αναφορικά με την τροπολογία που κατατέθηκε, ο Δ. Κωνσταντόπουλος ανέφερε πως «εννοείται ότι στεκόμαστε στο πλευρό των δημιουργών απέναντι σε κάθε προσβολή».
Ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ, Γιάννης Δελής, τάχθηκε κατά του νομοσχεδίου, λέγοντας πως «η δεσόζουσα θέση του είναι η εμπορευματική αντίληψη για την τέχνη και τον πολιτισμό». Μάλιστα, είπε πως «η εισαγωγή της αιτιολογικής έκθεσης θυμίζει διάλεξη σε οικονομικό πανεπιστήμιο περισσότερο, παρά σε νομοσχέδιο του υπουργείου Πολιτισμού». Στόχος σας, ανέφερε ο κ. Δελής, είναι μέσα και από τη δραστηριότητα του Κέντρου να μειωθούν οι πολλές μικρές επιχειρήσεις, οι μεμονωμένοι αυτοαπασχολούμενοι καλλιτέχνες, για να συγκεντρωθεί η καλλιτεχνική παραγωγή σε μεγαλύτερες». Εκτίμησε δε, πως «στο Κέντρο αυτό και με μοχλό την επιχειρηματική του λειτουργία, θα επιχειρηθεί βαθύτερος έλεγχος των ιδεολογικών κατευθύνσεων της τέχνης στη χώρα μας, με την επιλεκτική ανάδειξη και επιδότηση καλλιτεχνικών αντιλήψεων και καλλιτεχνών. Θα επιχειρηθεί, δηλαδή, η ακόμη μεγαλύτερη, η πιο συνειδητή στράτευση της τέχνης στις σάπιες αξίες του βάρβαρου συστήματος που ζούμε».
Η ειδική αγορήτρια της Ελληνικής Λύσης, Σοφία Ασημακοπούλου, επιφυλάχθηκε για λογαριασμό του κόμματός της να τοποθετηθεί στην ολομέλεια της Βουλής, σημειώνοντας μεταξύ άλλων πως «δυστυχώς, παρατηρούμε σε πολλά σημεία του παρόντος νομοσχεδίου, ότι δεν θα οδηγήσει στην αμιγώς κατεύθυνση της προαγωγής του πολιτισμού όπως αρμόζει στην χώρα μας». Δεν γίνεται είπε «όλα να λειτουργούν με γραφειοκρατικά τεχνάσματα και υπερεξουσίες, όπως επιχειρείται από το νομοσχέδιο. Τα στοιχεία που συνθέτουν τον πολιτισμό στη σύγχρονη κοινωνία, με την αφάνταστα περίπλοκη δομή και την πολλαπλότητα των διαφόρων στοιχείων της, κινδυνεύουν να απαξιωθούν και χρειάζονται προστασία. Εμείς στην Ελληνική Λύση, με υψηλό το αίσθημα της ευθύνης για όσα παραλάβαμε από τους προγόνους μας, αλλά και για όσα δημιουργούν οι εξαιρετικά αξιόλογοι σύγχρονοι Έλληνες καλλιτέχνες, πιστεύουμε ότι η διάσωση και η εξέλιξη του πολιτισμού είναι μείζονος σημασίας».
Ο ειδικός αγορητής του ΜέΡΑ 25, Κλέων Γρηγοριάδης, επέκρινε την κυβέρνηση ότι έφερε το νομοσχέδιο χωρίς να υπάρχει χρόνος για διαβούλευση και ενδελεχή ενημέρωση του κόσμου της Τέχνης και του πολιτισμού. Επέμεινε ότι η λογική του νομοσχεδίου είναι η εμπορευματοποίηση των τεχνών, και μεταξύ άλλων σημείωσε πως «ο Βαν Γκογκ, όσο έζησε, είχε την τιμή να πουλήσει ένα και μοναδικό έργο, και αυτό στον αδελφό του, ο οποίος το αγόρασε από οίκτο, για να στηρίξει το αδερφάκι του. Αυτό δείχνει πως η τέχνη δεν μπορεί να κρίνεται ως επιτυχής ή όχι, σε σχέση με το πόσα χρήματα αποφέρει στο δημιουργό του ή στους εκμεταλλευτές της δημιουργίας του».
