Λίγες μόνο μέρες μετά τον εορτασμό της εθνικής επετείου, θυμηθήκαμε λέξεις που έχουν μέσα τους κάτι από τον αγώνα και την ψυχή του έθνους μας.
Γράφει η Σοφία Μουρούτη – Γεωργάνα
Ρώμη είναι η δύναμη και προέρχεται από το ρήμα ῥώννυμι και ῥωννύω που σημαίνει κάνω κάποιον δυνατό ή είμαι δυνατός. Άρα η ρώμη είναι η ισχύς και αυτός που την έχει είναι ισχυρός ή ρωμαλέος.
Λέξη πολύ παλιά που συνδέεται τόσο με το σωματικό όσο και με το ψυχικό σθένος του ανθρώπου. Ο Σωκράτης στον πλατωνικό διάλογο σχετικά με τον έρωτα και τη ρητορική λέει στον νεαρό Φαῖδρο (270 Β) ότι η ιατρική φροντίζει να εξασφαλίζει στον άνθρωπο ὑγίειαν καὶ ῥώμην.
Ἔρρωμαι έλεγαν οι αρχαίοι μας, για να δηλώσουν το δικό μας υγιαίνω ή είμαι καλά.
Η ῥώμη των πόλεων ήταν η γενναιότητά τους. Η ῥώμη ενός στρατεύματος ισοδυναμούσε με την ανδρεία του.
Στα κείμενά μας τα παλιά είχαμε και τον ῥωστήριον, αυτόν που ενίσχυε και τον ῥώστακα (ῥώσταξ, ῥώστακος), το στήριγμα, το υπόβαθρο.
Ρώμη και αντοχή έδειξαν και οι Ρωμιοί, οι Έλληνες πολίτες του ανατολικού ρωμαϊκού κράτους, στα δύσκολα χρόνια της τουρκοκρατίας. Μάλιστα ανέπτυξαν και εύρωστες οικονομικά κοινότητες αξιοποιώντας τα προνόμια που τους έδιναν πολλές φορές οι Τούρκοι. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Χίος. Με τον στόλο τους, το εμπορικό τους δαιμόνιο και την διπλωματία τους, οι Χιώτες κυριαρχούσαν στη Μαύρη Θάλασσα, το Αιγαίο και τη Μεσόγειο.
Χαρακτηριστική αρρώστια της φυλής μας, όμως, είναι η διχόνοια. Έγιναν δυο εμφύλιοι πόλεμοι, μετά το ξέσπασμα της Επανάστασης, μεταξύ των ετών 1823 – 1825 με οδυνηρές συνέπειες για τον τόπο μας. Από αυτήν την ασθένεια δεν ανάρρωσε ο ελληνισμός ούτε και στα νεότερα χρόνια.
Παρόλα αυτά, το γένος έζησε, άντεξε, έγινε κράτος και με ρωμαλεότητα, δυναμικότητα, αντιμετωπίζει και τώρα αυτά που συμβαίνουν.
Προς επίρρωση των λεγομένων μας, για να υποστηρίξουμε αυτό το γενναίο, ρωμαλέο ή -για να θυμηθούμε μια λίγο ξεχασμένη φράση- άλκιμο φρόνημα παραθέτουμε τους στίχους του εθνικού μας ποιητή, Διονυσίου Σολωμού, από τους Ελευθέρους Πολιορκημένους: Δεν τους βαραίν᾿ ο πόλεμος, αλλ᾿ έγινε πνοή τους. Τους στίχους έγραψε, για να περιγράψει τη δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου, που κατέληξε στη θλιβερή και ηρωική έξοδο των Μεσολογγιτών, την παραμονή των Βαΐων του 1826.
Η αντίστασή τους έγινε, βέβαια, σύμβολο ηθικής ρώμης.
*Η Σοφία Μουρούτη – Γεωργάνα είναι φιλόλογος και διδάσκει στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδας
