Γυαλί
Ζέστη πολλή αυτές τις ημέρες, αλλά και θάλασσα γυαλί, ακύμαντη και καθαρή για όσους τουλάχιστον μπορούμε και την απολαμβάνουμε.
Γράφει η Σοφία Μουρούτη – Γεωργάνα
Ο λόγος για το γυαλί αυτή τη φορά, γι΄ αυτό το εύθραυστο υλικό, το διαφανές ή ημιδιαφανές που αποτελείται από διοξείδιο του πυριτίου, οξείδιο του ασβεστίου και του νατρίου, όπως τουλάχιστον λένε τα λεξικά. Χρήσιμο, για να φτιάξουμε γυάλες, γυάλινα και γυαλάκια, ματογυάλια, λαμπόγυαλα, ανθογυάλια και πολλά άλλα, αναπόσπαστα δεμένο με την καθημερινότητά μας.
Τώρα που γράφουμε, η θάλασσα του Σαρωνικού γυαλίζει από το φως του φεγγαριού, με μια γυαλάδα αυγουστιάτικη. Μάγεμα η φύσις κι όνειρο που θα ̉λεγε κι ο ποιητής, με λίγο ποτό στο γυαλί, βουτάμε στα βαθιά της ετυμολογίας.
Λέξη μεσαιωνική, γυαλίν ήταν για την ακρίβεια και προέρχεται από το αρχαιοελληνικό ὑάλιον, που ήταν υποκοριστικό του αρχαίου ὕαλος. Συμβαίνει αυτό στη γλώσσα μας το i να γίνει γ. Και ο ιατρός, για παράδειγμα έγινε γιατρός.
Πολύ παλιός ο λεκτικός τύπος, τον γνώριζαν και οι Μυκηναίοι, υπήρχε στις πινακίδες της Γραμμικής Β γραφής.
Ἡ ὕαλος ή ὕελος, λοιπόν, στην Αίγυπτο ήταν μια διαφανής πέτρα, που την έβγαζαν μέσα από τη γη, έφτιαχναν μια στήλη κι έκλειναν μέσα της τον ταριχευμένο νεκρό. Μια γυάλινη θήκη θα ήταν προφανώς. Με την ὕαλον οι αρχαίοι μας εννοούσαν και την πέτρα, το τσακμάκι με το οποίο άναβαν τη φωτιά ή ένα δοχείο που συγκέντρωνε τις ακτίνες του ήλιου, για το άναμμα της φωτιάς.
Η τεχνική της κατασκευής του άρχισε στην Αίγυπτο ή τη Μεσοποταμία γύρω στο 1500 π. Χ., αλλά την πραγματική επανάσταση στην υαλουργία την έφεραν οι Ρωμαίοι που κατασκεύασαν και καθρέπτες.
Από τότε έγιναν και γίνονται πολλά στην τέχνη του γυαλιού, αλλά ο στόχος εδώ είναι λεξιλογικός και όχι πραγματολογικός. Για να μη ραγίσει το γυαλί στις σχέσεις μας και πάψετε να μας αγαπάτε, δε θα δώσουμε άλλες πληροφορίες.
Όσοι απολαμβάνετε τις διακοπές στην παραλία, προσοχή πού πατάτε, μην πατήσετε γυαλιά, που άφησαν κάποιοι γλεντοκόποι ή εκείνοι που τα έκαναν γυαλιά καρφιά.
Όσοι είστε σπίτι, καλά είστε κι εκεί, γιατί απολαμβάνετε όσους τους πάει το γυαλί, είναι, με άλλα λόγια, τηλεοπτικοί τύποι ή τηλεοπτικές περσόνες.
Κάποιοι μπορεί να σφουγγαρίζετε, για να κάνετε το πάτωμα γυαλί, να λαμποκοπάει.
Πεζά πράγματα καμία σχέση με το γυαλί του ψαρά, τη διόπτρα του ψαρά. Με το γυαλί του ψαρά, είναι ο τίτλος ενός πεζογραφήματος του Θέμου Ποταμιάνου, απολαυστικό κείμενο, αφηγήσεις από νεανικά ψαρέματα.
Καλό υπόλοιπο διακοπών!
Η Σοφία Μουρούτη – Γεωργάνα είναι φιλόλογος και διδάσκει στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδας
