Όταν πρόκειται να παρουσιάσουμε μια νέα λέξη, στην πραγματικότητα λεξιθηρούμε, ψάχνουμε δηλαδή να βρούμε ποιοι λεκτικοί τύποι σάς είναι άγνωστοι ή σας μπερδεύει η χρήση τους.
Γράφει η Σοφία Μουρούτη – Γεωργάνα
Λεξιθηρώ, λοιπόν, από το λέξις + θηρέω, θηρῶ. Λέξις χαρακτηρίζεται κάθε λεκτικός τύπος που έχει μια συγκεκριμένη έννοια, ενώ το θηρῶ σημαίνει κυνηγώ. Αυτό το θηρῶ μάς δίνει με τη σειρά του το θήραμα, τον θηρευτή, το θηρίο ή στη σύνθεσή του τον προικοθήρα, φαλαινοθήρα κ. ά.
Στην ιστοσελίδα μας συνεπώς κατά κανόνα λεξιθηρούμε, γιατί σας εξηγούμε κυρίως εξεζητημένες λέξεις και γινόμαστε για το λόγο αυτό λεξιθήρες. Κατά καιρούς έχουμε παρουσιάσει το μιθριδατισμό, συβαριτισμό, λεονταρισμό.
Το ρήμα μας είναι λόγια λέξη της Νέας Ελληνικής, που προέρχεται από αντίστοιχο ρήμα της ελληνιστικής περιόδου, που είχε επίσης και το ανάλογο επίθετο λεξίθηρ, -ηρος.
Πολύ ωραία όλα αυτά, αλλά ας δούμε πότε λεξιθηρούμε. Όταν θέλουμε να εντυπωσιάσουμε με τις γνώσεις μας, όταν επιθυμούμε να προσδώσουμε μια ειρωνεία στο λόγο μας, όπως και όταν αποφεύγουμε από ευγένεια να παρουσιάσουμε την πραγματικότητα όπως είναι. Όλη αυτή η αναζήτηση είναι, τι άλλο, λεξιθηρία.
Ο λεξιθήρας λέγεται αλλιώς λεξιλάγνος και η λεξιθηρία λεξιλαγνεία ή εκζήτηση.
Τα αντίθετα του λεξιθηρώ είναι το να μιλώ απλά, καθαρά, κατανοητά με σαφήνεια. Κι αν χρειαστεί, μπορεί και να λεξιθηρήσω, για να γίνω πιο εκφραστικός.
*Η Σοφία Μουρούτη – Γεωργάνα είναι φιλόλογος και διδάσκει στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδας
