Λίγες μέρες πριν ένα δεκαπεντάχρονο αγόρι έδωσε τέλος στη ζωή του . Το τραγικό γεγονός συνέβη μετά από ένα πάρτυ στο οποίο το παιδί έδειχνε να είναι ευτυχισμένο και να περνά καλά με τους φίλους του . Η πραγματικότητα όμως ήταν διαφορετική.
Της Μαρίας Ε. Δημητρίου
Η αστυνομία βρήκε στο σπίτι του ημερολόγιο στο οποίο περιέγραφε περιστατικά βίας εναντίον του και στο σημείωμα που άφησε πριν εγκαταλείψει τα γήινα, κατονομάζει έξι συμμαθητές του ως υπαίτιους για την πράξη του .
Το μπούλινγκ, όπως συνηθίσαμε όλοι να ονομάζουμε τον τελευταίο καιρό τη βία από ένα άτομο ή ομάδα ατόμων προς ένα συγκεκριμένο πρόσωπο , αυτή η εξευρωπαϊσμένη μορφή εκφοβισμού που υπήρχε πάντα και δυστυχώς θα υπάρχει όσο κι αν μας αρέσουν τα ευχολόγια, είναι μια συντονισμένα επαναλαμβανόμενη συμπεριφορά, η οποία οδηγεί το θύμα σιγά σιγά στον κοινωνικό αποκλεισμό .
Μια συμπεριφορά που πολλές φορές εκτρέφεται μέσα στο ίδιο το σπίτι .Πολλοί μάλιστα την συγχέουν και με μια λανθάνουσα μορφή ανδρισμού .
Και έτσι πολλοί γονείς και ιδιαίτερα οι πατέρες αντί να θορυβηθούν, καμαρώνουν όταν τα αγόρια τους παρουσιάζουν επιθετική συμπεριφορά. Πολλές φορές τα εκπαιδεύουν κιόλας . Με πρώτα θύματα συνήθως τα ζώα . Είναι ο φόβος τους μη τους βγει μαλθακό το παιδί που το εξωθούν ώστε να βγάλει τα βίαια ένστικτα του . Χωρίς να γνωρίζουν όμως ότι αυτή η συμπεριφορά αφιλτράριστη θα εκδηλωθεί και απέναντι σε άλλους αργότερα, σε συμμαθητές σε πρώτη φάση, σε ανθρώπους που έχουν διαφορετική ανατροφή, με ευαισθησίες και στη γυναίκα τους ως τελικό αποδέκτη, μια που γι αυτούς τα ζώα είναι μια υποδυέστερη μορφή ζωής .
Είναι και κάποιοι άλλοι που ενώ βλέπουν ότι το παιδί έχει μια τάση προς την επιθετικότητα, που μπορεί να μην έχει τροφοδοτηθεί από τους ίδιους, επειδή η προσωπικότητα του κάθε παιδιού διαμορφώνεται από διάφορους παράγοντες είτε κληρονομικούς είτε επίκτητους , ( ακόμα και μια βίαιη ταινία στην τηλεόραση, ή και ένα παιδικό έργο κινουμένων σχεδίων , μπορεί να γίνει αιτία να αντιγράψει ένα αρνητικό πρότυπο και να το αναπαραγάγει), δεν κάνουν κάτι για να τη χαλιναγωγήσουν. Κλείνουν τα μάτια και θεωρούν ότι είναι κάτι το φυσιολογικό. Δε θέλουν να διαταράξουν την καθημερινότητα τους γιατί αν παραδεχτείς ότι υπάρχει πρόβλημα θα πρέπει να ψάξεις και τη λύση και δεν είναι εποχή να ξεβολευόμαστε .
Και έτσι σιγά σιγά δημιουργείται ένα παιδί που μαθαίνει ότι δικαιούται να επιτίθεται , να προσβάλλει, να ειρωνεύεται , να κτυπάει, γιατί με αυτό τον τρόπο αυτοδικαιώνεται στα μάτια τα δικά του και σε όσων του έδειξαν αυτή τη λάθος διαδρομή ή σε όσων την αποδέχονται σιωπηλά .
Και παγώνουν τη ψυχή του παιδιού τους αφαιρώντας του το συναίσθημα , την ενσυναίσθηση για τον αδύναμο , για τον διαφορετικό, για τον ευαίσθητο γι όποιον δεν του μοιάζει. Και όσο οι ψυχές των ανθρώπων παραμένουν παγωμένες η βία θα βρίσκει φωλιές να ξεγεννάει τα αυγά της .
Και ύστερα παρασύρει και άλλα παιδιά, δημιουργεί μια ομάδα η οποία τον μιμείται, τον ακολουθεί , καλλιεργείται “ η ψυχολογία της αγέλης”, όπου η προσωπική παρέμβαση καταργείται και υπερτερεί η ομαδική παράκρουση που στοχοποιεί συνήθως αυτόν που δεν είναι ίδιος με την αγέλη, τον μοναχικό λύκο .
Στη ψυχολογία της αγέλης η ευθύνη επιμερίζεται και στο μυαλό των παιδιών εξαλείφεται . Πιστεύουν ότι δεν ευθύνονται αυτά προσωπικά γι αυτό που γίνεται εξαιρούν τον εαυτό τους και μεταθέτουν την ευθύνη σε κάποιον άλλο . Γι αυτό βλέπουμε παιδιά που ως μονάδες δεν θα συμπεριφέρονταν ανάρμοστα, μέσα σε ένα πλήθος να μεταμορφώνονται .
Τα παιδιά όταν γεννιούνται είναι μια άγραφη σελίδα μια tabula rasa, και έχουμε μεγάλη ευθύνη πρώτα εμείς ως γονείς για τις προτάσεις που θα γραφτούν εκεί . Από μας εξαρτάται αν θα πάρουμε τη γόμα και θα απαλείψουμε συμπεριφορές που δε συνάδουν με τη σωστή κοινωνικοποίηση του παιδιού μας .
Στην Αρχαία Σπάρτη είχαν βρει έναν τρόπο να λύσουν το πρόβλημα και να “εξαλείψουν” τον κοινωνικό αποκλεισμό . Πετούσαν το διαφορετικό από τον Καιάδα και καθάριζαν, δεν του έδιναν καν χώρο και χρόνο για να υπάρξει . Έκαναν ένα “προληπτικό” μπούλινγκ …
Όμως στο 2018 είναι απαράδεκτο να χάνονται παιδιά και να κλείνουν σπίτια γι αυτό το λόγο .
Το πιο συγκλονιστικό , είναι η τελευταία πρόταση του παιδιού στο σημείωμα που ηχεί σαν παρακαταθήκη.
“ με κατέστρεψαν καταστρέψτε τους”.
Αυτά τα λόγια, αυτή η σιωπηλή κραυγή, που αν είχε ειπωθεί δυνατά πριν να γραφτεί ως δείγμα παραίτησης πια σε ένα χαρτί, θα είχε αλλάξει τις συνισταμένες .
Ο αμερικανός συγγραφέας Χένρυ Ντέιβιντ Θορώ έλεγε “ Οι περισσότεροι άνθρωποι ζουν ζωές μέσα σε σιωπηλή απόγνωση ..” Και είναι αυτή η σιωπή που τροφοδοτεί το φόβο που νιώθει κάποιος ο οποίος δέχεται τον εκφοβισμό. Που μέσα στο μυαλό του παίρνει τρομακτικές διαστάσεις . Όταν όμως μοιραστεί το πρόβλημα του, αυτό αμέσως χάνει τη βαρύτητα του, μικραίνει γιατί μπαίνει στις πραγματικές του διαστάσεις και υπάρχουν πια και άλλοι να το διαχειριστούν, δεν είναι μόνος.
Γι αυτό θα πρέπει να μάθουμε τα παιδιά μας να εξωτερικεύονται για το πιο απλό, το πιο ασήμαντο. Η έγνοια μας δε θα πρέπει να είναι μόνο αν διάβασε, αν έφαγε ή αν πήρε ζακέτα , αλλά αν είναι καλά μέσα του .
Κι αυτό είναι κάτι που κτίζεται από τότε που είναι
μικρά .Όταν γυρνούν από το νηπιαγωγείο ακόμα, ρωτήστε τα πως πέρασαν , τι έκαναν, με ποια παιδάκια έπαιξαν,ποιος τους στενοχώρησε ή ποιος τους έκανε να περάσουν καλά . Κι αν οι απαντήσεις που θα δίνουν στην αρχή είναι μονολεκτικές, εκπαιδεύστε τα στην περιγραφή. Μιλήστε πρώτα εσείς για τη δική σας μέρα, για τα δικά σας θέματα και προβλήματα γίνεται ο κολλητός τους φίλος .
Για να μπορέσουν κι αυτά αργότερα σαν φυσική συνέχεια να σας εκμυστηρευτούν ακόμα και τα πιο δύσκολα κομμάτια της ψυχής τους αβίαστα και δε σας μιλάω καθ’ έδρας αλλά από εμπειρία .
Γιατί στατιστικά, σε κάθε παιδί θα παρουσιαστεί ένα περιστατικό εκφοβισμού, ή μια άλλη δύσκολη κατάσταση, είτε μέσα στο σχολείο είτε εκτός . Και είναι αυτή η επαφή μας που θα γίνει ασπίδα του για να αντιμετωπίσει και τα πιο δύσκολα γιατί θα ξέρει που να ακουμπήσει, ότι δεν είναι μόνο του .
Ξεκλειδώστε τις ψυχές των παιδιών σας , σπάστε τη σιωπή τους, μάθετε τα να μιλούν και μάθετε να ακούτε . Μην περιμένετε να αλλάξουν οι άλλοι να γίνουν καλύτεροι, αυτό ίσως δε θα γίνει ποτέ .
Το αντίδοτο στη βία δεν είναι η σιωπή , η σιωπή σκοτώνει .
