Γράφει ο Γιάννης Τριανταφύλλου
Η εκλαϊκευμένη επιστήμη ( pop science ) στην Ελλάδα δεν είναι και τόσο δημοφιλής παρότι ο κόσμος στις αντίστοιχες διαλέξεις δείχνει να διψά για αυτό το είδος της γνώσης, όποτε κάποιος επιστήμονας αναλαμβάνει τη σχετική πρωτοβουλία.
Αν κάποιος, λοπιόν, μπορεί να θεωρηθεί ως μετρ
του είδους, αυτός είναι ο αστροφυσικός Διονύσης Σιμόπουλος, επίτιμος δειυθυντής του Ευγενιδείου Πλανηταρίου. Για την προσφορά του στην επιστήμη όσο ήταν ενεργός, όσα και να λeχθούν είναι λίγα. Ωστόσο και τώρα που -τουλάχιστον επισήμως- αποστρατεύτηκε, φαίνεται ότι έχει βάλει σκοπό της ζωής του να μυήσει όσους περισσότερους Ελλληνες μπορεί στα μυστικά του σύμπαντος, απλοποιώντας τα. Γυριζει κάθε πιθανό και απίθανο μέρος της Ελλάδας, δίνει διαλέξεις σε κατάμεστες αίθουσες με ορθίους, σαν άλλος ροκ σταρ και υπερβαίνει κάθε είδους εμπόδιο προκειμένου να μείνει πιστός στον σκοπό του.
Σε αυτό το πλαίσιο συνέγραψε πρόσφατα και το βιβλίο του “Είμαστε αστρόσκονη” (εκδ,Μεταίχμιο).
Ενα βιβλίο που αμέσως ξεχώρισε, έγινε ανάρπαστο και βραβευμένο.
Οχι άδικα. Αφού πέραν της επιστημονικής, το πόνημα του Σιμόπουλου διακρίνεται και από μια βαθιά φιλοσοφική διάθεση, διατυπωμένη με απλούς και κατανοητούς όρους που κάνουν καταληπτή την γνώση στον καθένα.
Τι λέει πάνω-κάτω στο βιβλίο του ο Σιμόπουλος; «Δεν ισχυρίζομαι ότι θα επιστρέψουμε στα άστρα σαν μετανάστες.Τα σώματά μας αποτελούνται από μερικά από τα 92 χημικά στοιχεία που υπάρχουν ελεύθερα. Το υδρογόνο και το αρχικό ήλιο δημιουργήθηκαν με τη γέννηση του σύμπαντος. Όλα τα άλλα χημικά στοιχεία δημιουργήθηκαν στο εσωτερικό των άστρων, μετατρεπόμενα το υδρογόνο σε ήλιο, το ήλιο σε ανώτερα χημικά στοιχεία μέχρι το 26ο χημικό στοιχείο που είναι ο σίδηρος. Όταν ένα άστρο 4-5 φορές σαν τον ήλιο, καταλήξει να έχει κάψει, να έχει μεταστοιχειώσει τα προηγούμενα χημικά στοιχεία και να φτάσει στο σίδηρο, τότε σταματά η περαιτέρω παραγωγή ενέργειας και καταρρέουν λόγω της βαρύτητας όλα τα εξωτερικά στρώματα. Τελικά, όλο αυτό το τεράστιο οικοδόμημα καταρρέει προς το κέντρο, με αποτέλεσμα να συμπιέσει την καρδιά, τον πυρήνα του άστρου και να εξοστρακιστούν όλα αυτά τα υλικά προς τα έξω, δημιουργώντας αυτό που λέμε σούπερ-νόβα έκρηξη. Στη διάρκεια της σούπερ νόβα έκρηξης δημιουργούνται όλα τα άλλα χημικά στοιχεία μέχρι και το 92ο που είναι το ουράνιο.
Κάπως έτσι, ο θάνατος ενός άστρου δίνει ζωή καθώς δημιουργεί τα στοιχεία που είναι απαραίτητα για τη δημιουργία ζωής. Χωρίς αυτά τα στοιχεία, αυτές τις εκρήξεις, εν τέλει αυτούς τους θανάτους των άστρων δεν θα μπορούσε να είχε διασπαστεί το διάστημα που δημιούργησε τον ήλιο και τους πλανήτες. Ο ήλιος μας δεν είναι πρώτης γενιάς άστρο, είναι τουλάχιστον δεύτερης γενιάς, από υλικά που προήλθαν από την καταστροφή προηγούμενων άστρων. Με αυτήν λοιπόν την έννοια και με μια ισχυρή δόση ρομαντισμού και ποίησης, συνηθίζω να λέω ότι είμαστε αστρόσκονη και ότι κάποια στιγμή θα γυρίσουμε στα άστρα».
Ανεξαρτήτως του αν είμαστε αστρόσκονη ή όχι, το βιβλίο του Σιμόπουλου αξίζει να διαβαστεί από όλους. Γιατί πολύ απλά απαλύνει τη συμπαντική μοναξιά μας.
