Περίπου για 800 εκατομμύρια λίρες στερλίνες αναμένεται να ασφαλιστεί η ταπισερί Bayeux για να μετακινηθεί από τη Γαλλία στο Βρετανικό Μουσείο, το ερχόμενο καλοκαίρι. Η ασφάλιση θα γίνει με την εγγύηση του Βρετανικού Δημοσίου, κάτι που οδηγεί στο να χαμηλώνουν θεαματικά τα ασφάλιστρα- εφόσον όμως υπάρξει πρόβλημα, τότε το αρμόδιο κράτος πληρώνει αδρά.
Σύμφωνα με τους Financial Times, η ασφάλιση θα καλύπτει ζημιές ή απώλειες κατά τη μεταφορά της ταπισερί από τη Νορμανδία, αλλά και κατά τη διάρκεια της έκθεσής της στο Βρετανικό Μουσείο από το επόμενο φθινόπωρο.
Το Υπουργείο Οικονομικών του Ηνωμένου Βασιλείου δήλωσε στην εφημερίδα ότι έλαβε μια «εκτιμώμενη αποτίμηση της ταπισερί Bayeux, η οποία έχει εγκριθεί προσωρινά», με τους αξιωματούχους που εμπλέκονται στο έργο να λένε ότι η τελική αποτίμηση θα είναι «περίπου 800 εκατομμύρια λίρες».
Το διάσημο τεχνούργημα, που δημιουργήθηκε τη δεκαετία του 1070, θα καλυφθεί από το Δημόσιο Σύστημα Αποζημίωσης (GIS), το οποίο εποπτεύεται από το Υπουργείο Πολιτισμού, Μέσων Ενημέρωσης και Αθλητισμού του Ηνωμένου Βασιλείου (DCMS). Το σύστημα, που υποστηρίζεται από τους Βρετανούς φορολογούμενους, «επιτρέπει την δημόσια προβολή αντικειμένων τέχνης και πολιτισμού στο Ηνωμένο Βασίλειο, κάτι που διαφορετικά δεν θα μπορούσε να γίνει, επειδή το κόστος ασφάλισης θα ήταν πολύ υψηλό». Εκτιμάται ότι το GIS έχει εξοικονομήσει σε μουσεία και γκαλερί του Ηνωμένου Βασιλείου περίπου 81 εκατομμύρια λίρες ετησίως σε σύγκριση με το κόστος της εμπορικής ασφάλισης.
Οι λεπτομέρειες που αποκαλύφθηκαν στην εξασέλιδη «διοικητική συμφωνία» μεταξύ των υπουργείων Πολιτισμού της Γαλλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου σχετικά με την έκθεση ταπισερί περιλαμβάνουν την οργάνωση μιας δοκιμαστικής μεταφοράς στο Λονδίνο χρησιμοποιώντας ένα κιβώτιο «που περιέχει ένα αντίγραφο της ταπισερί εξοπλισμένο με συσκευή ανάλυσης κραδασμών». Η ταπισερί φέρεται να φτάνει τελικά στο Λονδίνο με φορτηγό μέσω της σήραγγας της Μάγχης.
Η ταπισερί Bayeux, η οποία απεικονίζει την εισβολή των Νορμανδών του 1066 και τη Μάχη του Χάστινγκς, θα εκτίθεται στην Πινακοθήκη Εκθέσεων Sainsbury του Βρετανικού Μουσείου από τον ερχόμενο Σεπτέμβριο έως τον Ιούλιο του 2027, ενώ η τωρινή της έδρα, το Μουσείο Ταπισερί Bayeux στη Νορμανδία, θα υποβληθεί σε ανακαίνιση. Αυτή θα είναι η πρώτη φορά που η πολύτιμη ταπισερί θα πάει βρίσκεται στη Βρετανία ύστερα από σχεδόν 1.000 χρόνια.Το Βρετανικό Μουσείο κέρδισε έναντι του Μουσείου Βικτωρίας και Αλβέρτου λόγω του ότι διέθετε χώρο επαρκή για τη συνολική έκθεση του αριστουργήματος.
Σε αντάλλαγμα, σύμφωνα με την The Art Newspaper, ορισμένοι από τους θησαυρούς του Βρετανικού Μουσείου ua ταξιδέψουν στη Νορμανδία. Η ιστορική συμφωνία δανείου ανακοινώθηκε τον Ιούλιο από τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν και τον Βρετανό πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ στο Βρετανικό Μουσείο. Τότε είχαν υπάρξει αντιδράσεις.
Το νέο Μουσείο Ταπισερί Bayeux, αξίας 38 εκατομμυρίων ευρώ, σχεδιασμένο από το βρετανικό αρχιτεκτονικό γραφείο RSHP (Rogers Stirk Harbour + Partners), πρόκειται να ανοίξει ξανά τον Οκτώβριο του 2027, για να σηματοδοτήσει την χιλιοστή επέτειο από τη γέννηση του Γουλιέλμου του Κατακτητή.
Σύμφωνα με την UNESCO, που έχει εγγράψει στον κατάλογό της το έργο, η ταπισερί Bayeux είναι στην πραγματικότητα ένα κέντημα και εκτίθεται στην ομώνυμη πόλη, στη Νορμανδία της Γαλλίας. Αποτελεί μια ιστορική αφήγηση, αλλά και μια ουσιαστική πηγή πληροφοριών για τον τρόπο ζωής στον Μεσαίωνα γενικά, και τον 11ο αιώνα ειδικότερα: είναι επομένως ένα τεκμηριωμένο αρχείο που χρησιμοποιεί ιδιαίτερες αφηγηματικές τεχνικές και κάνει χρήση συμβολισμού, όπως πολλά λογοτεχνικά και καλλιτεχνικά έργα της ρωμανικής περιόδου. Είναι ένα μοναδικό έργο: δεν υπάρχει άλλο παρόμοιο έγγραφο με το οποίο να συγκριθεί. Διατηρεί μέχρι σήμερα ένα στοιχείο μυστηρίου και πολλά ερωτήματα δεν έχουν ακόμη απαντηθεί πλήρως.
Ο πραγματικά εξαιρετικός χαρακτήρας της ταπισερί έγκειται επίσης στο μέγεθός της: έχει μήκος 68,80 μέτρα, ύψος 50 εκατοστά και ζυγίζει σχεδόν 350 κιλά (πρωτότυπο ύφασμα και φόδρα). Για τον λόγο αυτό, πρέπει να εκτίθεται με πολύ συγκεκριμένο τρόπο.
Πρόκειται για μια χειροποίητη απεικόνιση της μάχης του Χέιστινγκς ανάμεσα σε Αγγλους και Γάλλους.Κάτω από τα μαύρα γράμματα, άλογα και αλυσοδεμένοι ιππείς παριστάνονται ανάποδα σε ένα αιματηρό κουβάρι. Στο κάτω περιθώριο βρίσκονται πτώματα και ένα κομμένο κεφάλι.
«Αυτή είναι η πιο συναρπαστική απεικόνιση που έγινε ποτέ για μια σπουδαία μάχη» σημειώνει το μουσείο Bayeux. Δίπλα σε αυτήν, οι Δακικοί πόλεμοι της Ρώμης στη στήλη του Τραϊανού ή οι πίνακες του Λούβρου με τις εκστρατείες του Ναπολέοντα είναι ψυχρό. Αυτά τα απατηλά απλά, χειροποίητα σχέδια σας παρασύρουν σε μια αφήγηση φιλίας και προδοσίας, εκδίκησης και απελπισίας, ξεκλειδώνοντας αφιλτράριστα συναισθήματα και δείχνοντάς σας τον πόλεμο ως ένδοξο κατόρθωμα και μάταιη σφαγή».
Πιστεύεται ότι παραγγέλθηκε από τον Όντο, επίσκοπο του Μπαγιέ και ετεροθαλή αδελφό του Γουλιέλμου του Κατακτητή, και πιθανότατα έγινε στο Καντέρμπουρι από ευγενείς γυναίκες με αγγλοσαξονική καταγωγή. Ωστόσο, δεν είναι φιλοσαξονικό. Αφηγείται την ιστορία της Νορμανδικής κατάκτησης από τη νορμανδική οπτική γωνία. Οι Νορμανδοί ήταν Βίκινγκς μερικές γενιές πριν, αλλά μέχρι τη δεκαετία του 1060 ήταν μέρος ενός νέου ευρωπαϊκού πολιτισμού χτισμένου πάνω στη φεουδαρχία και την ιπποσύνη. Η ταπισερί σε μεταφέρει στον κόσμο τους, στον οποίο το πιο σημαντικό πράγμα που μπορείς να κάνεις είναι να δώσεις έναν όρκο ενώπιον του Θεού – και το χειρότερο είναι να τον παραβιάσεις.
Αυτό ακριβώς παρουσιάζεται να κάνει ο Σάξονας ευγενής Χάρολντ Γκόντγουινσον. Στην πρώτη σκηνή είναι φίλος με τον άτεκνο Άγγλο βασιλιά Εδουάρδο, τον οποίο ελπίζει να διαδεχθεί. Στη συνέχεια, πηγαίνει ιππεύοντας στο αρχοντικό του, όπου προσεύχεται και τρώει σε συμπόσια πριν ξεκινήσει ένα γαλλικό ταξίδι. Τα πλοία του βυθίζονται, κρατείται όμηρος αλλά διασώζεται από τον Γουλιέλμο της Νορμανδίας. Γίνονται αδελφοποιητοί, επιτίθενται σε κάστρα μαζί. Αλλά όχι ίσοι. Σε μια σκηνή γεμάτη πάθος, ο Χάρολντ απλώνει τα χέρια του για να αγγίξει ιερά λείψανα καθώς ορκίζεται πίστη στον Γουλιέλμο.
Ορκίστηκε! Σε λείψανα! Έτσι, όταν ο Γουίλιαμ ακούει ότι παρά αυτή την τελετουργία υποταγής, ο Χάρολντ κάθεται στον αγγλικό θρόνο, δεν διστάζει. Ναυπηγούνται πλοία, γεμάτα όπλα και κρασί. Οι Νορμανδοί έρχονται για τον Χάρολντ.
Ο κόσμος εδώ είναι σκιαγραφημένος με τόλμη, βιωμένος με οξύτητα. Αυτοί οι άνθρωποι είναι τόσο παρορμητικοί που δεν ανησυχούν για τις αντιφάσεις. Ο επίσκοπος Όντο ευλογεί τη γιορτή, όπως θα περίμενε κανείς. Τότε εμφανίζεται στην καρδιά της μάχης. Όταν η κατάσταση μοιάζει με σφαγή χωρίς νικητές, ο επίσκοπος Όντο είναι αυτός που συσπειρώνει τους Νορμανδούς. Ξαφνικά όλα παίρνουν το δρόμο τους. Οι τεχνικά προηγμένοι Νορμανδοί ελέγχουν τα άλογά τους με τον νεόκοπο αναβολέα – μπορούν να ιππεύουν και να χειρίζονται ακόντια ταυτόχρονα.
Το σαξονικό τείχος ασπίδας θρυμματίζεται, οι τελευταίοι επιζώντες οδηγούνται σε μικρές ομάδες για να τους νικήσουν. Ο Χάρολντ χτυπιέται από το περίφημο βέλος, μια ευθεία μαύρη γραμμή γλιστράει κάτω από το κράνος του. «Harold Rex interfectus est», ο βασιλιάς Χάρολντ σκοτώνεται.
Όταν η μάχη χάνεται και κερδίζεται, η Βρετανία είναι ένα διαφορετικό μέρος. Δεν βλέπουμε τι ακολούθησε, τα κάστρα, την καταστροφική επίθεση του βορρά, το Βιβλίο της Κρίσης – αλλά όλα αυτά, και ολόκληρο το μέλλον της Βρετανίας, υπονοούνται. Οι ατσάλινοι ιππότες του Γουλιέλμου γίνονται οι αρχιτέκτονες ενός νέου είδους εθνικού κράτους.
Η ταπισερί μετατρέπει την ιστορία σε ανθρώπινη περιπέτεια.
Μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο, εκτέθηκε για ένα διάστημα στο Λούβρο. Πολυάριθμες συνδέσεις έχουν γίνει μεταξύ της ταπισερί Bayeux και της απόβασης των συμμάχων στη Νορμανδία το 1944. Η πρώτη σελίδα του The New Yorker στις 15 Ιουλίου 1944, η οποία περιγράφει την επιχείρηση με τη μορφή μιας ζωφόρου και η οποία χρησιμοποιεί τα χρώματα και τη δομή του χιλιόχρονου κεντήματος, παραμένει ένα από τα πιο εντυπωσιακά παραδείγματα.
Το μόνο που θα είχε να προσθέσει κανείς είναι αν η ταπισερί ασφαλίζεται για 800 εκατομμύρια στερλίνες, πόσο θα ασφαλίζονταν τα Γλυπτά του Παρθενώνα εφόσον μας τα έστελναν οι Βρετανοί. Υπενθυμίζουμε ότι δεν υπάρχει περίπτωση να μετακινηθεί έργο τέχνης χωρίς ασφάλιση.
