Η συζήτηση για το μέλλον της εργασίας έχει αλλάξει επίπεδο καθώς δεν αφορά πια την αντιπαράθεση μεταξύ γραφείου και τηλεργασίας αλλά τη διαμόρφωση ενός νέου μοντέλου που συνδυάζει παραγωγικότητα, ευεξία και οικονομική λογική.
Σε αυτό το τοπίο, οι συνεργατικοί χώροι εργασίας δεν αποτελούν πια μια εναλλακτική επιλογή για freelancers ή startups αλλά μετατρέπονται σε στρατηγική υποδομή για μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις που καλούνται να λειτουργήσουν με νέους κανόνες. Οι συνεργατικοί χώροι εργασίας, όπως σημειώνει η ViOS, η ελληνική εταιρεία που δραστηριοποιείται στον συγκεκριμένο κλάδο, αποτελούν πλέον στρατηγική επιλογή για επιχειρήσεις για πέντε πολύ συγκεκριμένους λόγους:
1.Μείωση κόστους και κεφαλαιουχικών δαπανών (CAPEX). Οι επιχειρήσεις αποφεύγουν πολυετείς δεσμεύσεις και υψηλά έξοδα εγκατάστασης, μεταφέροντας το βάρος των υποδομών στους εξειδικευμένους παρόχους.
2.Ευελιξία στον χώρο και στους ανθρώπους. Τα σύγχρονα μοντέλα εργασίας απαιτούν αναπροσαρμογή ανά τρίμηνο, όχι ανά πενταετία. Τα coworking spaces δίνουν τη δυνατότητα γρήγορης κλιμάκωσης (upscaling/downscaling).
3.Βελτιωμένη καθημερινή παραγωγικότητα. Με ζώνες εστιασμένης εργασίας (deep work), αίθουσες συσκέψεων υψηλής τεχνολογίας και εργονομικό περιβάλλον, οι ομάδες λειτουργούν καλύτερα σε σχέση με τα παραδοσιακά γραφεία.
4.Ενίσχυση της εργασιακής εμπειρίας. Οι νέες γενιές επαγγελματιών αναζητούν καλά αεριζόμενους χώρους, φυσικό φως, ιδιωτικότητα, κοινότητα και wellbeing. Όλα αυτά δύσκολα επιτυγχάνονται σε παλιές κτιριακές δομές.
5.ESG υποδομές και μειωμένο ενεργειακό αποτύπωμα. Η συγκέντρωση πολλαπλών χρήσεων σε ένα ενιαίο κτίριο αντί για δεκάδες μικρά και ενεργοβόρα γραφεία μειώνει συνολικά το αποτύπωμα μιας εταιρείας και ευθυγραμμίζεται με τους σύγχρονους ESG στόχους. Επιπλέον, τα αποκεντρωμένα hubs σε επίπεδο γειτονιάς σε αντίθεση με μια κεντρική έδρα περιορίζουν σημαντικά τις μετακινήσεις των εργαζομένων. Λιγότερα ταξίδια σημαίνει χαμηλότερο ανθρακικό αποτύπωμα.
Η αγορά που αλλάζει: διεθνείς τάσεις με ελληνικό αντίκτυπο
Σύμφωνα με διεθνείς αναλύσεις, η παγκόσμια αγορά coworking αναμένεται να ξεπεράσει τα 36 δισ. δολάρια μέχρι το 2030 με ετήσια ανάπτυξη άνω του 14%. Το 64% των οργανισμών λειτουργεί ήδη με υβριδικό μοντέλο ενώ το 84% των εργαζομένων δηλώνει ότι αποδίδει καλύτερα όταν έχει ελευθερία επιλογής χώρου, στοιχεία που συνδέονται με τις σύγχρονες πρακτικές συνεργασίας και την ευελιξία. Σε πόλεις όπως το ‘Αμστερνταμ, η Βαρκελώνη και το Λονδίνο, τα coworking hubs έχουν ενσωματωθεί στα νέα business districts προσελκύοντας τεχνολογικές εταιρείες, εκπαιδευτικούς οργανισμούς και startups αλλά και πιο παραδοσιακές επιχειρήσεις που αλλάζουν μοντέλο λειτουργίας.
Η Ελλάδα ακολουθεί με ταχύτερο ρυθμό απ’ ό,τι αναμενόταν. Τα τελευταία τρία χρόνια ο όγκος coworking τετραγωνικών στην Αττική έχει αυξηθεί σημαντικά ενώ το ενδιαφέρον προέρχεται πλέον τόσο από technology firms και συμβουλευτικές όσο και από διεθνικές που εγκαθιστούν ομάδες στην Αθήνα. Δύο παράγοντες ενισχύουν την τάση, όπως εκτιμά η ViOS, είναι η έλλειψη γραφείων κατηγορίας Α στο κέντρο της Αθήνας, με κενά σε ιστορικά χαμηλά, και η ανάγκη των επιχειρήσεων να μειώσουν τα σταθερά τους κόστη χωρίς να θυσιάζουν την ποιότητα του εργασιακού περιβάλλοντος. Tα σύγχρονα coworking hubs ενσωματώνουν πλέον τεχνολογίες και υποδομές που πριν από λίγα χρόνια θεωρούνταν καινοτομία.
Σύμφωνα με στοιχεία από τα συνεργατικά κέντρα που λειτουργεί η ViOS, η οποία είναι και ο μοναδικός φορέας στην Ελλάδα με πιστοποίηση WELL, τα νέα πρότυπα περιλαμβάνουν διπλές γραμμές συνδεσιμότητας, εξελιγμένα συστήματα καθαρισμού αέρα, αίθουσες συσκέψεων με δυνατότητες τεχνητής νοημοσύνης, βιοφιλικό σχεδιασμό, υπηρεσίες ευεξίας, ενεργειακή απόδοση κατηγορίας Α+ και υποδομές που ακολουθούν τα πρότυπα WELL και LEED. Πρόκειται για χώρους που δεν εξυπηρετούν μόνο τις λειτουργικές απαιτήσεις της εργασίας αλλά και τις πραγματικές ανάγκες των ανθρώπων και των ομάδων που τους χρησιμοποιούν. Η ViOS όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, καταγράφει υψηλή ζήτηση. Τα τρία συνεργατικά της κέντρα, δύο στο Μαρούσι και ένα στο κέντρο της Αθήνας, βρίσκονται σήμερα σε πληρότητα που υπερβαίνει το 98%. Στους χώρους φιλοξενούνται εταιρείες από κλάδους όπως η φιλοξενία, η κυβερνοασφάλεια, το B2B εμπόριο, τα logistics, η συμβουλευτική και οι νομικές υπηρεσίες.
Την τελευταία διετία οι επενδύσεις ανήλθαν σε 8 εκατομμύρια ευρώ ενώ η χρήση των διαφορετικών ζωνών εργασίας αντανακλά την ανάγκη για ευελιξία και πολλαπλές μορφές συνεργασίας. Το 2026 η ViOS επεκτείνεται με νέο χώρο στο Νέο Ψυχικό στην περιοχή Κατεχάκη ο οποίος θα ξεκινήσει τη λειτουργία του τον Ιανουάριο. Παράλληλα, η εταιρεία επενδύει σε έξυπνα κτίρια με αυτοματισμούς μειώνοντας το ενεργειακό αποτύπωμα των εγκαταστάσεων και ενισχύοντας τη βιωσιμότητα. Οι στόχοι ESG για την επόμενη χρονιά περιλαμβάνουν επενδύσεις σε επιλεγμένα κτίρια ώστε να γίνουν πιο ενεργειακά αποδοτικά, τη διασφάλιση συνθηκών εργασίας που θέτουν στο επίκεντρο την ευημερία εργαζομένων και μελών καθώς και τη συνέχιση μιας υπεύθυνης και βιώσιμης εταιρικής διακυβέρνησης.
