Τις αμέτρητες εκδοχές ενός μοναδικού κινηματογραφικού ταλέντου εξερευνά το 66ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (30 Οκτωβρίου 9 Νοεμβρίου), προσκαλώντας την Ιζαμπέλ Ιπέρ, μία από τις πιο λαμπερές, τολμηρές και πολυβραβευμένες σταρ του παγκόσμιου σινεμά και θεάτρου. Το Φεστιβάλ μαζί με την Ιζαμπέλ Ιπέρ έχει επιλέξει να προβάλει 15 ταινίες, οι οποίες αποτυπώνουν την ικανότητά της να μεταμορφώνεται εσωτερικά για κάθε ρόλο, διατηρώντας πάντα την υποκριτική της ταυτότητα. Οι ταινίες, με πολλά βραβεία και πολλές υποψηφιότητες, διατρέχουν διαφορετικές εποχές και χώρες και τις υπογράφουν αγαπημένοι δημιουργοί.
Η σταρ θα βρίσκεται τέσσερις ημέρες στη Θεσσαλονίκη, στη διάρκεια των οποίων θα παρευρεθεί σε μια σειρά εκδηλώσεων, προβολών και συζητήσεων. Συγκεκριμένα:
Την Τρίτη 4 Νοεμβρίου θα δώσει ένα μεγάλο masterclass, ανοιχτό για το κοινό, με τίτλο «Από τη σκηνή στην οθόνη», με θέμα τις διαφορές στην ερμηνευτική προσέγγιση ανάμεσα στο σινεμά και το θέατρο, το οποίο θα συντονίσει η συγγραφέας Έρση Σωτηροπούλου.
Παράλληλα, η σπουδαία ηθοποιός θα προλογίσει αρκετές από τις ταινίες του αφιερώματος, ενώ θα παρουσιάσει την πνευματώδη κωμωδία Copacabana (2010) του Μαρκ Φιτουσί, μαζί με την κόρη της, Λολιτά Σαμά, με την οποία συμπρωταγωνιστεί στην ταινία.
Κατά την παραμονή της στο Φεστιβάλ θα δώσει συνέντευξη Τύπου σε όλους τους διαπιστευμένους δημοσιογράφους από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
Επιπλέον, ζήτησε να επισκεφτεί ιστορικά μνημεία της Θεσσαλονίκης, και γι’ αυτόν τον λόγο το Φεστιβάλ θα διοργανώσει μια ειδική ξενάγηση για εκείνη, ενώ παράλληλα θα τη μυήσει στη συναρπαστική κουζίνα μιας πόλης με μεγάλη γαστρονομική παράδοση.
Σε μια ιλιγγιώδη κινηματογραφική σταδιοδρομία γεμάτη θριάμβους και επαίνους, έχει βρεθεί 16 φορές υποψήφια στα βραβεία Σεζάρ, κατέχοντας το απόλυτο ρεκόρ στην ιστορία του θεσμού. Κέρδισε το βραβείο για τις ερμηνείες της στις ταινίες Η τελετή (1995) του Κλοντ Σαμπρόλ και Εκείνη (2016) του Πολ Βερχόβεν. Με το Εκείνη απέσπασε, επίσης, Χρυσή Σφαίρα και υποψηφιότητα για Όσκαρ Α’ Γυναικείου Ρόλου.
Παράλληλα, το όνομά της φιγουράρει στην προνομιακή ελίτ των ηθοποιών που έχουν βραβευτεί στα τρία πιο βαρυσήμαντα κινηματογραφικά φεστιβάλ του κόσμου: στις Κάννες για τις ταινίες Βιολέτ Νοζιέρ (1978) του Κλοντ Σαμπρόλ και Η δασκάλα του πιάνου (2001) του Μίχαελ Χάνεκε, στη Βενετία για τις ταινίες του Κλοντ Σαμπρόλ Μια υπόθεση γυναικών (1988) και Η τελετή (1995), αλλά και στο Βερολίνο (μαζί με ολόκληρο το γυναικείο καστ της ταινίας) για το 8 γυναίκες (2002) του Φρανσουά Οζόν. Η λίστα με τις διακρίσεις της Ιζαμπέλ Ιπέρ είναι ατελείωτη, καθώς η τροπαιοθήκη της επίσης περιλαμβάνει τρία βραβεία της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Κινηματογράφου, βραβεία BAFTA, Λουμιέρ και Νταβίντ ντι Ντονατέλο, αμέτρητες ακόμη βραβεύσεις σε δεκάδες κινηματογραφικά φεστιβάλ ανά τον κόσμο. Είναι, φυσικά, μία από τις κορυφαίες ηθοποιούς του θεάτρου παγκοσμίως και έχει λάβει το τιμητικό βραβείο Μολιέρ για τη συνεισφορά της στο θέατρο, ενώ έχει αποσπάσει εννέα υποψηφιότητες Μολιέρ – τις περισσότερες για γυναίκα ηθοποιό στην ιστορία του θεσμού.
Αρνείται να περιχαρακωθεί σε όρια και ταμπέλες ήδη από τα πρώτα της βήματα στον χώρο. Ακούραστη, με περισσότερες από 120 (!) ταινίες στο ενεργητικό της, έχει διαγράψει μια εκκωφαντική διεθνή πορεία, παραμένοντας την ίδια στιγμή αδιαμφισβήτητη ιέρεια του γαλλικού σινεμά. Έχει συνεργαστεί με εμβληματικούς δημιουργούς από όλο τον κόσμο, ανάμεσα στους οποίους οι: Μίχαελ Χάνεκε, Κλοντ Σαμπρόλ, Μπερτράν Ταβερνιέ, Μπενουά Ζακό, Ζαν-Λικ Γκοντάρ, Κλερ Ντενί, Αντρέ Τεσινέ, Κλοντ Σοτέ, Φρανσουά Οζόν, Ολιβιέ Ασαγιάς, αδελφοί Ταβιάνι, Αντρέι Βάιντα, Μάρκο Μπελόκιο, Πολ Βερχόβεν, Μάρκο Φερέρι, Ντέιβιντ Ο. Ράσελ, Χαλ Χάρτλεϊ, Χονγκ Σανγκ-σου. Πλουραλιστική και πολυσυλλεκτική στις επιλογές της, η Ιπέρ αποδεικνύει διαρκώς ότι η ακτινοβολία της δεν γνωρίζει γεωγραφικά στεγανά ή πολιτισμικούς και γλωσσικούς περιορισμούς.
Προικισμένη με το σπάνιο χάρισμα να αποδίδει μια τεράστια γκάμα από αισθήματα, διαθέσεις και καταστάσεις με τον πιο αβίαστο και ανεπιτήδευτο τρόπο, η Ιζαμπέλ Ιπέρ είναι ικανή να ταξιδέψει τον θεατή σε αχαρτογράφητες διαστάσεις ή να αποδομήσει ολοκληρωτικά κάθε βεβαιότητα. Σε ολόκληρη τη διάρκεια της καριέρας της, έχει διαπρέψει σε μια εντυπωσιακή ποικιλία από κινηματογραφικά είδη: από το θρίλερ και το δράμα μέχρι την κωμωδία, το ρομάντζο και τη σάτιρα. Ατρόμητη στις επιλογές των ρόλων της, έχει δώσει πνοή και υπόσταση σε αξέχαστες ηρωίδες, που σπάνε τα δεσμά της ηθικολογίας και της προβλεψιμότητας, σε μια κινηματογραφική παρακαταθήκη (ήδη) ανυπολόγιστης αξίας.
Οι ταινίες του αφιερώματος στην Ιζαμπέλ Ιπέρ:
Στο πολιτικών αποχρώσεων Η πιο πλούσια γυναίκα του κόσμου (The Richest Woman in the World, 2025, ελληνική πρεμιέρα) του Τιερί Κλιφά, ελαφρώς εμπνευσμένο από την υπόθεση Μπετανκούρ, ένα από τα πιο γνωστά πολιτικά σκάνδαλα της Γαλλίας, η Ιζαμπέλ Ιπέρ δίνει μια εντυπωσιακή ερμηνεία ως Μαριάν Φαρέρ, υποδυόμενη μια πλούσια κληρονόμο της οποίας τα υπερβολικά δώρα σε έναν πολύ νεότερο καλλιτέχνη προκαλούν την οργή του κοινού. Αυτό που αρχικά φαίνεται ως μια ιδιωτική υπόθεση, γρήγορα εξελίσσεται σε εθνικό σκάνδαλο, αποκαλύπτοντας κατηγορίες για χειραγώγηση, διαφθορά και εμπλοκή πρώην πολιτικών ηγετών.
Στο Η Σιντονί στην Ιαπωνία (Sidonie in Japan, 2023) της Ελίζ Ζιράρ, μια διάσημη Γαλλίδα συγγραφέας ταξιδεύει απρόθυμα στην Ιαπωνία για την επανέκδοση του πρώτου της βιβλίου, το οποίο είχε εκτοξεύσει τη φήμη της στη μακρινή δεκαετία του ’70. Πέρα από ένα επίμονο τζετ λαγκ, εκεί την περιμένει το φάντασμα του συζύγου της (το οποίο φροντίζει να πραγματοποιεί τακτικές εμφανίσεις), αλλά κι ένα ανέλπιστο φλερτ με τον τοπικό εκδότη της. Με την παροιμιώδη άνεση που τη διακρίνει επί της οθόνης, η Ιπέρ ενσαρκώνει μια ηρωίδα που αρνείται να μείνει εφ’ όρου ζωής χαμένη στη μετάφραση και στο παρελθόν της.
Στο Φράνκι (Frankie, 2019) του Άιρα Σακς, η Ιζαμπέλ Ιπέρ ενσαρκώνει τη Φρανσουάζ Κλεμόντ, ή αλλιώς Φράνκι, μια διάσημη γαλλίδα ηθοποιό που γνωρίζει πως δεν της απομένουν παρά μόνο λίγοι μήνες ζωής. Έτσι, συγκεντρώνει την οικογένειά της στην ηλιόλουστη Σίντρα της Πορτογαλίας για να περάσουν μαζί τις τελευταίες διακοπές της. Η Ιπέρ ερμηνεύει με ήρεμη δύναμη και αφοπλιστική ευαισθησία την κεντρική ηρωίδα, μια γυναίκα με έντονη προσωπικότητα που συνειδητοποιεί με οδύνη ότι ο χρόνος της τελειώνει. Γύρω της όμως, η ζωή συνεχίζεται: γάμοι διαλύονται, νέοι έρωτες αχνοφαίνονται, φιλίες δοκιμάζονται και αλήθειες που είχαν θαφτεί εδώ και καιρό, βγαίνουν στην επιφάνεια.
Στο Εκείνη (Elle, 2016), ένα αιχμηρό ψυχολογικό δράμα που διερευνά την εξουσία, τον πόθο και την επιβίωση, από τον πάντα τολμηρό κινηματογραφικά Πολ Βερχόβεν, η Ιζαμπέλ Ιπέρ ερμηνεύει την Μισέλ Λεμπλάν, διευθύντρια μιας παρισινής εταιρείας βιντεοπαιχνιδιών. Αφού βιάζεται άγρια στο σπίτι της από έναν μασκοφόρο εισβολέα, η Μισέλ αρνείται να γίνει θύμα. Αντίθετα, αρχίζει να καταδιώκει τον δράστη, έως ότου τα όρια μεταξύ εκδίκησης, εμμονής και ελέγχου, γρήγορα μπλέκονται.
Η κοιλάδα της αγάπης (Valley of Love, 2015) του Γκιγιόμ Νικλού είναι μια καθηλωτική ταινία για τον θρήνο, που λειτουργεί ως ελεγεία για τη μνήμη και τη συμφιλίωση.
Ο ήχος της σιωπής (Louder Than Bombs, 2015), η πρώτη αγγλόφωνη μεγάλου μήκους ταινία του Γιοακίμ Τρίερ, είναι ένα καλοδουλεμένο οικογενειακό δράμα για τη μνήμη, τον θρήνο και τις ιστορίες που αφηγούμαστε για όσους χάνουμε.
Στην κωμωδία Copacabana (2010) του Τιερί Κλιφά, η Ιζαμπέλ Ιπέρ υποδύεται την Μπαμπού, μια αδέσμευτη γυναίκα που ζει με τους δικούς της όρους, αδιαφορώντας για τις δουλειές, τις ευθύνες ή τις συμβάσεις.
Στη Λευκή υπεροχή (White Material, 2009), μια στοιχειωτική δημιουργία της Κλερ Ντενί που έχει ψηφιστεί ως μία από τις καλύτερες ταινίες του 21ου αιώνα, η ηθοποιός υποδύεται μια Γαλλίδα ιδιοκτήτρια φυτείας καφέ σε μια γαλλόφωνη αφρικανική χώρα, τη στιγμή που ξεσπά εμφύλιος πόλεμος.
Η παιχνιδιάρικη μουσική ταινία μυστηρίου 8 γυναίκες (8 Women, 2002) του Φρανσουά Οζόν είναι μια technicolor γιορτή ίντριγκας και femme fatale λάμψης, διασκευή του διάσημου θεατρικού έργου του γάλλου συγγραφέα Ρομπέρ Τομά. Παγιδευμένες λόγω χιονοθύελλας σε μια πολυτελή έπαυλη της δεκαετίας του 1950, οκτώ γυναίκες –τις οποίες υποδύονται ορισμένες από τις μεγαλύτερες σταρ του γαλλικού κινηματογράφου, μεταξύ των οποίων η Κατρίν Ντενέβ, η Φανί Αρντάν και η Εμανουέλ Μπεάρ– προσπαθούν να εξιχνιάσουν τη δολοφονία του μοναδικού άντρα του σπιτιού. Ανάμεσά τους, η Ιζαμπέλ Ιπέρ ως πανικοβλημένη, μελοδραματική θεία Ογκουστίν, είναι μια αποκάλυψη.
H δασκάλα του πιάνου (The Piano Teacher, 2001), το συνταρακτικό δράμα του Μίχαελ Χάνεκε, ιχνηλατεί ένα ανατριχιαστικό πορτρέτο της καταπίεσης, του πόθου και της εξουσίας.
Η τελετή (A Judgement in Stone, 1995) του Κλοντ Σαμπρόλ, μία από τις πιο συναρπαστικές ταινίες της δεκαετίας του ’90, εμπνέεται από την πραγματική ιστορία των αδελφών Παπέν, δύο οικιακών βοηθών που δολοφόνησαν την εργοδότριά τους και την κόρη της στην επαρχιακή Γαλλία της δεκαετίας του ’30, ενώ αντλεί στοιχεία και από το θεατρικό Οι δούλες (1947) του Ζαν Ζενέ και το μυθιστόρημα A Judgement in Stone (1977) της Ρουθ Ρέντελ.
Στοιχεία νουάρ ίντριγκας και φιλοσοφικής κωμωδίας διαπλέκονται στο Amateur (1994) του Χαλ Χάρτλεϊ, μια ταινία που συνέβαλε καθοριστικά στην αναγέννηση του αμερικανικού ανεξάρτητου κινηματογράφου της δεκαετίας του 1990.
Το Μια υπόθεση γυναικών (Story of Women, 1988) του Κλοντ Σαμπρόλ αφηγείται την πραγματική ιστορία της Μαρί Λατούρ, μιας φτωχής μητέρας δύο παιδιών στη ναζιστική κατεχόμενη Γαλλία, η οποία πραγματοποιεί κρυφά αμβλώσεις για να συντηρήσει την οικογένειά της.
H πέστροφα (The Trout, 1982) του Τζόζεφ Λόουζι μάς συστήνει τη Φρεντερίκ, που υποδύεται με μαεστρία η Ιζαμπέλ Ιπέρ, γνωστή με το παρατσούκλι «η πέστροφα», η οποία μοιάζει πολύ με τα ψάρια που είχε όταν ζούσε με τον πατέρα της σε μια μικρή γαλλική κωμόπολη.
Η πύλη της Δύσης (Heaven’s Gate, 1980), η επόμενη ταινία που σκηνοθέτησε ο Μάικλ Τσιμίνο μετά τον οσκαρικό Ελαφοκυνηγό (1978) και συνάμα το αγγλόφωνο ντεμπούτο της σταρ, είναι ένα μεγαλεπήβολο γουέστερν επικών διαστάσεων με μια πολυτάραχη ιστορία: η αρχική εκδοχή της ταινίας εισέπραξε αποκαρδιωτικές κριτικές, κατέληξε σε παταγώδη εισπρακτική αποτυχία, κυκλοφόρησε σε συντομευμένη εκδοχή και οδήγησε τη United Artists σε χρεοκοπία. Πολλά χρόνια αργότερα, η ταινία επανεκτιμήθηκε ριζικά με αποτέλεσμα να αναγνωρίζεται πλέον ως ένα τολμηρό, μνημειώδες έργο του αμερικανικού κινηματογράφου.
