Σε προηγούμενο σημείωμα γράφαμε για τη δυσαρέσκεια που δείχνουν οι πολίτες σε σχέση με τη δημοκρατία, όπως προέκυψε από έρευνα του ερευνητικού κέντρου Pew Research Center. Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, υπάρχει πολύ μεγάλη δυσαρέσκεια των πολιτών σε σχέση με τη δημοκρατία σε 12 χώρες υψηλού εισοδήματος σε ποσοστό που κατά μέσο όρο φθάνει 64%. Τα ευρήματα αυτής της έρευνας συμπίπτουν με την ετήσια έκθεση του 2025 για το κράτος δικαίου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Rule of Law Report), από την οποία προκύπτει μια παρακμή της δημοκρατίας!
Του Σωτήρη Τριανταφύλλου*
Οι αναφορές της έκθεσης που δημοσιεύθηκε στις αρχές Ιουλίου είναι χαρακτηριστικές. Η έκθεση αναφέρεται σε έξι τομείς, δικαιοσύνη, καταπολέμηση της διαφθοράς, ελευθερία των μέσων ενημέρωσης, έλεγχοι και ανθρώπινα δικαιώματα. Σε κάθε ένα από αυτόν διαπιστώνονται ζητήματα που πραγματικά δείχνουν παρακμή της δημοκρατίας:
Στη δικαιοσύνη γίνεται λόγος για πολιτική χειραγώγηση, στην καταπολέμηση της διαφθοράς για έλλειψη εμπιστοσύνης των πολιτών απέναντι στις κυβερνήσεις για την αντιμετώπισή της, στην ελευθερία των μέσων ενημέρωσης παρατηρείται μεγάλη οπισθοδρόμηση και παρεμβάσεις των κυβερνήσεων στα δημόσια μέσα, σε σχέση με τους ελέγχους κατάχρηση της νομοθεσίας σε όλες σχεδόν τις χώρες, όπου «οι Εθνικοί Θεσμοί Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων μαραζώνουν λόγω πολιτικών παρεμβάσεων και υποχρηματοδότησης», για την πολιτική αναφέρεται ότι οι κυβερνήσεις χρησιμοποίησαν εκστρατείες δυσφήμισης και λεκτικές επιθέσεις για να απονομιμοποιήσουν το έργο των ΜΚΟ και να δικαιολογήσουν τους περιορισμούς χρηματοδότησης και το δικαίωμα στη διαμαρτυρία περιορίστηκε μέσω της υπερβολικής χρήσης βίας από την αστυνομία και των βημάτων για την επισημοποίηση των περιορισμών μέσω αλλαγών στη νομοθεσία. Τέλος στα ανθρώπινα δικαιώματα σημειώνεται ότι η άνοδος της ακροδεξιάς τροφοδότησε την εχθρότητα προς τους μετανάστες και αυξήθηκαν επίσης τα κρούσματα διακρίσεων και ρητορικής μίσους προς τις εθνοτικές ομάδες και τις μειονότητες.
Όλα τα παραπάνω εξηγούν την αρνητική στάση των πολιτών απέναντι στη δημοκρατία και εξηγούν την άνοδο της ακροδεξιάς και των ακραίων πολιτικών σχηματισμών σε όλη την Ευρώπη. Επίσης, όπως αναφέρουν και οι πολίτες, όλα αυτά δεν σημαίνουν ότι η δημοκρατία δεν παραμένει το καλύτερο πολίτευμα. Το αντίθετο συμβαίνει, οι άνθρωποι επιζητούν την επιστροφή των δημοκρατικών αξιών και της δικαιοσύνης, την καταπολέμηση της διαφθοράς και της ισονομίας που είναι το αντίδοτο απέναντι στην άνοδο των ακραίων σε όλο τον κόσμο.
* Ο Δρ. Σωτήριος Τριανταφύλλου είναι Πρόεδρος Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ενώσεων Συντακτών – Διδακτικό προσωπικό Πανεπιστημίου Πελοποννήσου – Μέλος ΣΕΠ Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου
