Την απόφασή του να φύγει η χώρα του από την UNESCO ανακοίνωσε ο Ντόναλντ Τραμπ. Είναι η δεύτερη φορά που συμβαίνει αυτό, και πάλι επί των ημερών του και αποδεικνύει πως δεν σέβεται κανέναν διεθνή οργανισμό, έστω κι αν έχει το κύρος του συγκεκριμένου.
«Λυπάμαι βαθιά για την απόφαση του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να αποσύρει για άλλη μια φορά τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής από την UNESCO – μια απόφαση που θα τεθεί σε ισχύ στα τέλη Δεκεμβρίου 2026» δήλωσε η γενική διευθύντρια Οντρέ Αζουλέ. «Αυτή η απόφαση έρχεται σε αντίθεση με τις θεμελιώδεις αρχές της πολυμερούς προσέγγισης και μπορεί να επηρεάσει πρωτίστως τους πολλούς εταίρους μας στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής — κοινότητες που επιδιώκουν την εγγραφή ενός χώρου στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς, την ιδιότητα της Δημιουργικής Πόλης και τις Πανεπιστημιακές Έδρες. Όσο λυπηρό κι αν είναι, αυτή η ανακοίνωση ήταν αναμενόμενη και η UNESCO είχε προετοιμαστεί γι’ αυτήν.»
Η κυρία Αζουλέ συμπλήρωσε πως τα τελευταία χρόνια, έχουν προβεί σε σημαντικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και έχουν διαφοροποιήσει τις πηγές χρηματοδότησής μας. «Χάρη στις προσπάθειες που κατέβαλε ο Οργανισμός από το 2018» σημείωσε, «η φθίνουσα τάση της οικονομικής συνεισφοράς των ΗΠΑ έχει αντισταθμιστεί, έτσι ώστε πλέον να αντιπροσωπεύει το 8% του συνολικού προϋπολογισμού του Οργανισμού σε σύγκριση με το 40% για ορισμένες οντότητες των Ηνωμένων Εθνών, ενώ ταυτόχρονα, ο συνολικός προϋπολογισμός της UNESCO έχει αυξηθεί σταθερά. Σήμερα, ο Οργανισμός προστατεύεται καλύτερα από οικονομικής άποψης, με τη σταθερή υποστήριξη μεγάλου αριθμού κρατών μελών και ιδιωτών που συνεισφέρουν. Αυτές οι εθελοντικές συνεισφορές έχουν διπλασιαστεί από το 2018.» Ετσι, σε αυτό το στάδιο, ο Οργανισμός δεν εξετάζει το ενδεχόμενο απολύσεων.
Παρά την πρώτη αποχώρηση του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ το 2017, η UNESCO ενέτεινε τις προσπάθειές της να αναλάβει δράση όπου η αποστολή της θα μπορούσε να συμβάλει στην ειρήνη και απέδειξε τον καθοριστικό χαρακτήρα της εντολής που έχει λάβει για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Ο Οργανισμός ολοκλήρωσε με επιτυχία τη μεγαλύτερη επιχείρηση στην ιστορία του, με την ανοικοδόμηση της παλιάς πόλης της Μοσούλης, η οποία ξεκίνησε το 2018. Υιοθέτησε το πρώτο και μοναδικό παγκόσμιο μέσο καθορισμού προτύπων σχετικά με την ηθική της τεχνητής νοημοσύνης και έχει αναπτύξει σημαντικά προγράμματα για την υποστήριξη του πολιτισμού και της εκπαίδευσης σε περιβάλλοντα συγκρούσεων, είτε στην Ουκρανία, τον Λίβανο είτε την Υεμένη. Έχει επίσης εντείνει τη δράση του για τη βιοποικιλότητα και τη φυσική κληρονομιά, καθώς και για την εκπαίδευση των κοριτσιών.
Οι λόγοι που προβάλλουν οι Ηνωμένες Πολιτείες για να αποχωρήσουν από τον Οργανισμό είναι οι ίδιοι όπως και πριν από επτά χρόνια, παρόλο που η κατάσταση έχει αλλάξει ριζικά, οι πολιτικές εντάσεις έχουν υποχωρήσει και η UNESCO σήμερα αποτελεί ένα σπάνιο φόρουμ για συναίνεση σχετικά με μια συγκεκριμένη και προσανατολισμένη στη δράση πολυμερή προσέγγιση.
Αυτοί οι ισχυρισμοί έρχονται επίσης σε αντίθεση με την πραγματικότητα των προσπαθειών της UNESCO, ιδίως στον τομέα της εκπαίδευσης για το Ολοκαύτωμα και της καταπολέμησης του αντισημιτισμού.
Η UNESCO είναι ο μόνος οργανισμός των Ηνωμένων Εθνών που είναι υπεύθυνος για αυτά τα ζητήματα και το έργο της έχει ομόφωνα επαινεθεί από μεγάλους εξειδικευμένους οργανισμούς όπως το Μουσείο Μνήμης του Ολοκαυτώματος των Ηνωμένων Πολιτειών στην Ουάσιγκτον, το Παγκόσμιο Εβραϊκό Κογκρέσο και το Αμερικανικό του Τμήμα, και η Αμερικανική Εβραϊκή Επιτροπή (AJC). Η UNESCO έχει υποστηρίξει 85 χώρες στην εφαρμογή εργαλείων και στην εκπαίδευση εκπαιδευτικών για την εκπαίδευση των μαθητών σχετικά με το Ολοκαύτωμα και τις γενοκτονίες, καθώς και για την καταπολέμηση της άρνησης του Ολοκαυτώματος και της ρητορικής μίσους.
«Η UNESCO θα συνεχίσει να εκτελεί αυτές τις αποστολές, παρά τους αναπόφευκτα μειωμένους πόρους» τόνισε η γενική διευθύντρια. «Σκοπός της UNESCO είναι να καλωσορίσει όλα τα έθνη του κόσμου και οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής είναι και θα είναι πάντα ευπρόσδεκτες. Θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε στενά με όλους τους Αμερικανούς εταίρους μας στον ιδιωτικό τομέα, τον ακαδημαϊκό χώρο και τους μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς, και θα επιδιώξουμε πολιτικό διάλογο με την κυβέρνηση και το Κογκρέσο των ΗΠΑ.»
Με 194 κράτη μέλη, ο Εκπαιδευτικός, Επιστημονικός και Πολιτιστικός Οργανισμός των Ηνωμένων Εθνών συμβάλλει στην ειρήνη και την ασφάλεια ηγούμενος της πολυμερούς συνεργασίας στους τομείς της εκπαίδευσης, της επιστήμης, του πολιτισμού, της επικοινωνίας και της πληροφόρησης. Με έδρα το Παρίσι, η UNESCO έχει γραφεία σε 54 χώρες και απασχολεί πάνω από 2300 άτομα. Η UNESCO επιβλέπει περισσότερες από 2000 τοποθεσίες Παγκόσμιας Κληρονομιάς, Αποθέματα Βιόσφαιρας και Παγκόσμια Γεωπάρκα· δίκτυα Δημιουργικών, Μαθησιακών, Χωρίς Αποκλεισμούς και Βιώσιμων Πόλεων· και πάνω από 13.000 συνδεδεμένα σχολεία, πανεπιστημιακές έδρες, εκπαιδευτικά και ερευνητικά ιδρύματα, με ένα παγκόσμιο δίκτυο 200 Εθνικών Επιτροπών.
