Οι πρόγονοί μας ήθελαν να υπάρχει μια εύτακτη κοινωνία, ισορροπίες, ακόμη και εξισορροπήσεις, κοινωνία που θα μπορούσε να στηρίξει τους πολίτες, στους οποίους στηριζόταν. Ξεκινούσαν, λοιπόν, από τις αρμονικές δυνάμεις ανάμεσα στους θεούς. Οι ονομασίες των αξιών ήταν ύβρις, άτη, νέμεσις τίσις. Αυτές έβαζαν τάξη στα βασίλεια και στις Δημοκρατίες. Πώς λέμε Ντόναλντ Τραμπ; Καμία σχέση!
Η ύβρις ήταν βασική αντίληψη της κοσμοθεωρίας των αρχαίων Ελλήνων Όταν κάποιος, υπερεκτιμώντας τις ικανότητες και τη δύναμή του (σωματική, αλλά κυρίως πολιτική, στρατιωτική και οικονομική ), συμπεριφερόταν με βίαιο, αλαζονικό και προσβλητικό τρόπο απέναντι στους άλλους, στους νόμους της πολιτείας και κυρίως απέναντι στον άγραφο θεϊκό νόμο – που επέβαλλε όρια στην ανθρώπινη δράση -, θεωρούνταν ότι διέπραττε «ὕβριν». Δηλαδή, παρουσίαζε συμπεριφορά με την οποία επιχειρούσε να υπερβεί τη θνητή φύση του και να εξομοιωθεί με τους θεούς, με συνέπεια την προσβολή και τον εξοργισμό τους.
Για τον αρχαίο κόσμο ανάλογη συμπεριφορά αποτελούσε παραβίαση της ηθικής τάξης και απόπειρα ανατροπής της κοινωνικής ισορροπίας και γενικότερα της τάξης του κόσμου. Θεωρούσαν ότι οδηγούσε τελικά στην πτώση και καταστροφή του «ὑβριστοῦ». Πίστευαν πως μια «ὕβρις» συνήθως προκαλούσε την επέμβαση των θεών, και κυρίως του Δία, που έστελνε στον υβριστή την «ἄτην», δηλαδή το θόλωμα, την τύφλωση του νου. Αυτή με τη σειρά της οδηγούσε σε νέες ύβρεις, ώσπου να διαπράξει μια πολύ μεγάλη α-νοησία, να υποπέσει σε ένα πολύ σοβαρό σφάλμα, το οποίο προκαλούσε την «νέμεσιν» την οργή και εκδίκηση των θεών. Αυτή επέφερε την «τίσιν», την τιμωρία και τη συντριβή/καταστροφή του.
Η «ύβρις» αποτελούσε μία βασική έννοια στη ζωή των αρχαίων Ελλήνων. Ηταν κάτι περισσότερο από απλή αλαζονεία ή υπεροψία. Ήταν μια επικίνδυνη παράβαση της φυσικής και ηθικής τάξης του κόσμου, που προκαλούσε την αναπόφευκτη οργή των θεών. Σήμερα, ο όρος χρησιμοποιείται ευρέως για να περιγράψει την υπερβολική αυτοπεποίθηση που οδηγεί στην καταστροφή, αλλά στην αρχαιότητα είχε βαθύτερο φιλοσοφικό και ηθικό υπόβαθρο.
Εδώ φτάνουμε στο προκείμενο, στάση του οχήματος αγαπητέ Ηνίοχε. Ντόναλντ Τραμπ, Ιλον Μασκ. Ναρκισσιστές αμφότεροι. Υβριστές με την αρχαία έννοια του όρου. Τους παρακολουθεί ο πλανήτης να «σφάζονται» με επικείμενο νικητή τον κανένα. Ο αντιπρόεδρος θα ωφεληθεί από αυτό, πλην δεν μας χαροποιεί βεβαίως. Πότε θα επέλθουν η άτη, η νέμεσις και η τίσις; Ουδείς γνωρίζει, πάντως θα συμβεί. Δεν γλυτώνει ακόμα και ο πιο πλούσιος ή πιο δυνατός άνθρωπος του κόσμου. Οι θεοί δεν υπάρχουν, η δικαιοσύνη υπάρχει. Μόνος σου υποσκάπτεις τον εαυτό σου με τέτοια συμπεριφορά, κάποτε θα πέσεις.
Μέχρι τότε, δυστυχώς, εν δυνάμει εμφιλοχωρούν εμφύλιοι και εκτροπές. Πόσο θυμίζουν τα τεκταινόμενα στις Ηνωμένες Πολιτείες τις δεκαετίες του 20 και του 30 με την άνοδο και επικράτηση των ναζί στην εξουσία… Τι θα κάνουν οι δημοκράτες; Ο,τι κάνει και η Ευρωπαϊκή Ενωση. Κοιτάζουν.
Τι κάνει μετά τον καυγά ο Τραμπ; Κατεβάζει την εθνοφρουρά στο Λος Αντζελες γιατί γίνονται εκεί διαδηλώσεις. Εναντίον των όσων κάνει ο Αμερικανός πρόεδρος, που για να εφαρμόσει την πολιτική του εναντίον των παράτυπων μεταναστών, κάνει εφόδους σε χώρους εργασίας. Υπό οξυμένες συνθήκες, θα έχεις και οξείες αντιδράσεις. Φέρνεις τώρα και στην εθνοφρουρά («σκόπιμα εμπρηστική κίνηση, λέει κυβερνήτης της Καλιφόρνια) τι περιμένεις να γίνει; Ο κυβερνήτης καταγγέλλει ότι η ομοσπονδιακή κυβέρνηση κινητοποίησε την Εθνοφρουρά «όχι επειδή υπάρχει έλλειψη αστυνομικών, αλλά επειδή θέλουν ένα θέαμα».
Λεπτομέρεια (;) είναι η πρώτη φορά από το 1965 που ένας πρόεδρος ενεργοποιεί την Εθνοφρουρά μιας πολιτείας χωρίς αίτημα του κυβερνήτη της εν λόγω πολιτείας.
Δεν έχουν ξεφύγει μόνο ο Τραμπ και ο Μασκ, κι εδώ δεν πάμε πίσω. Νεαρή αοιδός χορεύει στο TikTok με… μανικιούρ την παλαιστινιακή σημαία λέει ο τίτλος. Μήπως να σοβαρευτούμε; Μήπως; Οι σημαίες δεν είναι κουρελόχαρτα να τις γελοιοποιούμε, εντάξει;
«Τίποτα από όλα αυτά δεν φαίνεται να συνέβησαν». Τίποτα από όλα αυτά δεν θα έπρεπε να είχε συνέβη…(για να σας πληρώσω με το ίδιο νόμισμα).
Ο φίλος μου Θεόδωρος στο FB: «Δυο φορές στη μετάδοση του καναλιού ο σπήκερ:
“Πάρκο των Πριγκηπών”…
πώς λέμε: “των ποταπών”…
Και βάλε!
Το ψάρι ζαργάνα του; Του ψάρι ζαργάνα! Μην το ψάχνετε. Αμα κάνουν τέτοια λάθη και δημοσιγράφοι που ξέρουν ελληνικά, τι να πει και ο στόμας των άλλων που δεν ξέρουν;
«Τις ήξοις αφίξοις» δεν υπάρχει Σοφάκι μου, στο κεντρικό δελτίο. Ουδέτερο είναι, μη μας κουφαίνετε.
Όπως επίσης το νύσσον όργανον κάνει στη γενική του νύσσοντος και όχι του νύσσονος. Οπαδοί της ήσσονος προσπάθειας.
«Εγώ αν δεν συμπαθώ μια κυβέρνηση ή πηγαίνω στις πορείες που ανέφερε κάποιος προλαλησαντα, θα είμαι σε μαύρη λίστα. Θα λαλήσουμε όλοι, τέλος.
«Ο πρόεδρος Χάρης Τρούμαν» (σε τηλεπαιχνίδι γνώσεων. Να έχεις χάρη…).
Στο ίδιο τηλεπαιχνίδι, αναζητείται ο αγωνιστής του ’21 Μακρυγιάννης. «Μαυρογένης» λέει ο παίκτης. Αρματολοί, κλέφτες και πειρατές ένας αχταρμάς.
«Μετοίκοι» ή μέτοικοι αγαπητέ παρουσιαστή; Να σοβαρευτούμε λιγάκι;
«Το Φεστιβάλ του Δήμου Αθηναίων είναι το remix που χρειαζόταν η πόλη και έγινε viral» είπε. Δημαρχούκο; Πάμε ξανά σε ελληνικά τώρα.
Και άλλος : «παίρνει αντιβιοτικά back-to-back για να αντιμετωπίσει τον πόνο». Συνέχεια, διαρκώς, το ένα πίσω από το άλλο, και άλλες χίλιες ερμηνείες. Κάποιοι θα μιλάνε με αγγλικά ανάμεσα. Αδιόρθωτοι.
Λεμονάκι μυρωδάτο της εβδομάδας: «Θα σας εξαπλήξω φίλοι μου μάλιστα θα σας εξαπλήξω». Να μας εφταπλήξεις άμα μπορείς, να μας οχταπλήξεις, ό,τι καταφέρνεις καλό είναι.
Αγαπητή κυρία, ας μην κάνουμε ό,τι μάς κατεβαίνει στο κεφάλι. Εκτός από τους θεσμούς γελοιοποιούμεθα και οι ίδιοι. Όπως λέει και μια φίλη μου, «Για εσχάτη προδοσία δεν το βλέπω.
Για εσχάτη αηδία, το υπογράφω κι εγώ πια.
Αρκετά!»
