today-is-a-good-day
17.1 C
Athens

Μια επανάσταση στο διεθνές εμπόριο! – Γράφει ο Δημήτρης Απόκης

Έχουν περάσει μερικά εικοσιτετράωρα από την ολοκλήρωση της Συνόδου Κορυφής του G-20 στη Ρώμη, και παρά το γεγονός ότι δεν υπήρξε η απαιτούμενη σημασία διεθνώς, κατά τη διάρκεια των εργασιών της, αποφασίστηκαν κάποια πράγματα τα οποία αποτελούν επανάσταση για τα μέχρι σήμερα δεδομένα. Ανάμεσα σε αυτά η είναι και η προκαταρκτική εμπορική συμφωνία μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μια συμφωνία η οποία αναμένεται να προκαλέσει επανάσταση στο διεθνές εμπόριο.

Του Δημήτρη Γ. Απόκη*

Η συμφωνία μεταξύ των δυο πλευρών παρέκαμψε τις διαδικασίες του G-20 και αυξάνει έντονα τον ανταγωνισμό με την Κίνα. Ταυτόχρονα, με δεδομένο ότι από τη Σύνοδο απουσίαζαν οι ηγέτες της Κίνας, της Ιαπωνίας, και της Ρωσίας, ανάμεσα σε άλλους, αποδεικνύει την πορεία αποδόμησης στην οποία έχουν εισέλθει διάφοροι διεθνείς οργανισμοί και θεσμοί οι οποίοι αποτελούν πλέον απομεινάρια ενός συστήματος το οποίο σβήνει.

Η προκαταρκτική εμπορική συμφωνία ΗΠΑ – ΕΕ προχωράει πολύ πιο πέρα από το να παγώσει τους δασμούς που είχε επιβάλλει στο χάλυβα και το αλουμίνιο της Ευρώπης, ο πρώην Αμερικανός Πρόεδρος, Ντόναλντ Τράμπ. Στην ουσία δημιουργεί μια νέα αντιμετώπιση του διεθνούς εμπορίου, η οποία στην περίπτωση που επικρατήσει θα αποτελέσει μια επαναστατική αλλαγή στους κανόνες διεθνούς εμπορίου τις τελευταίες δεκαετίες.

Πρόκειται για ένα έξυπνο συμβιβασμό μεταξύ των δυο πλευρών, και αντί να υπάρχει σύγκρουση για το χάλυβα μεταξύ τους, συμφώνησαν να στρέψουν τα πυρά τους προς το Πεκίνο. Η ΕΕ θα αποκομίσει εξαγωγές 4,4 εκ τόνων χάλυβα, χωρίς δασμούς για τα επόμενα δυο χρόνια και 3,3 εκ τόνους το χρόνο στη συνέχεια. Η Ουάσιγκτον την ίδια στιγμή, κερδίζει τη συνεργασία των Βρυξελλών εναντίον της βιομηχανίας χάλυβα της Κίνας, αποφεύγοντας ταυτόχρονα του δασμούς στον αμερικανικό χάλυβα από την ΕΕ.

Σε κάθε περίπτωση πρόκειται για μια επιτυχία της κυβέρνησης Μπάιντεν, διότι ενισχύει τη συνεργασία ΗΠΑ και ΕΕ έναντι της Κίνας και παρά το γεγονός ότι εκμεταλλεύεται το πλεονέκτημα που είχαν δημιουργήσει οι δασμοί που είχε επιβάλλει ο Τράμπ στο ευρωπαϊκό ατσάλι, μειώνει την ένταση που είχαν προκαλέσει μεταξύ των δυο πλευρών του Ατλαντικού. Ταυτόχρονα βοηθά τον Αμερικανό Πρόεδρο, στο εσωτερικό των ΗΠΑ, με σημαντικές ομάδες ψηφοφόρων.

Η δήλωση του Ευρωπαίου Επιτρόπου για το Εμπόριο, Βάλντις Ντομπρόβσκις, ότι Βρυξέλλες και Ουάσιγκτον σκοπεύουν να καλέσουν και άλλες χώρες που σκέπτονται παρόμοια να προσέλθουν σε αυτή τη συμφωνία, την καθιστά ακόμη πιο ενδιαφέρουσα και σημαντική.

Όπως όλα δείχνουν πρόκειται για μια συμφωνία που θα πυροδοτήσει θεσμικές αλλαγές στο καθεστώς του Παγκοσμίου Οργανισμού Εμπορίου, συνδέοντας την πρόσβαση σε αγορές με συγκεκριμένα εργασιακά, περιβαλλοντολογικά και οικονομικά στάνταρ.

Πολύ απλά σε αντίθεση με ότι πρέσβευε μέχρι σήμερα ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου, δηλαδή την αποσύνδεση του εμπορίου από πολιτικά συμφέροντα, τώρα με δεδομένο ότι ΗΠΑ και ΕΕ απομακρύνονται από αυτή τη λογική, βαδίζουμε σε ένα καθεστώς που θα ισχύει ακριβώς το αντίθετο. Πλέον η απόκρουση της Κίνας και η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής θα είναι στο κέντρο της πολιτικής του διεθνούς εμπορίου, με αποτέλεσμα η ένταση και στον τομέα αυτό να αυξηθεί δραματικά.

Αυτό που μας έδειξε η Ρώμη και μας δείχνει λίγο πολύ και η Γλασκώβη είναι ότι κορυφαία θέματα όπως η παγκοσμιοποίηση και η κλιματική αλλαγή που υποτίθεται ότι θα ενώσουν το διεθνές σύστημα, όχι μόνο δεν το κάνουν, αλλά δημιουργούν στρατόπεδα σύγκρουσης σε πολλαπλά επίπεδα. Και το χάσμα μεταξύ της Δύσης (ΗΠΑ, ΕΕ) και Ρωσίας, Κίνας, διευρύνεται όλο και πιο πολύ.

Αμερική και Ευρώπη, παρά τις περιστασιακές γκρίνιες, έρχονται όλο και πιο κοντά λόγω του νέου αντιπάλου, με την κατάληξη αυτής της επερχόμενης σύγκρουσης να είναι, αυτή τη στιγμή, απρόβλεπτη. Αυτό που μένει να δούμε είναι ποια θα είναι η αντίδραση του Πεκίνου, σε όλη αυτή την εξέλιξη.

Ένα είναι σίγουρο μετά από πολλά χρόνια αδράνειας και ενός μπάχαλου, τα στρατόπεδα στο διεθνές σύστημα παίρνουν ξανά σάρκα και οστά, και μόνο βαρετό δεν θα είναι το προσεχές μέλλον διεθνώς. Το παιχνίδι μόλις ξεκίνησε.

* Ο Δημήτρης Γ. Απόκης είναι Αναλυτής Διεθνών Σχέσεων, Διεθνολόγος και Δημοσιογράφος, Απόφοιτος του The Paul H. Nitze, School of Advanced International Studies, The Johns Hopkins University, Μέλος του The International Institute for Strategic Studies, και επί σειρά ετών Ανταποκριτής στην Washington DC, διαπιστευμένος στο Λευκό Οίκο, το Στέητ Ντιπάρτμεντ και το Πεντάγωνο.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ