Στην ομιλία της για την κατάσταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2020, η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κα Ursula von der Leyen αποκάλυψε τον φιλόδοξο στόχο της να μετατρέψει αυτή τη δεκαετία σε μια «Ψηφιακή δεκαετία της Ευρώπης.»
Η συζήτηση γύρω από τις ψηφιακές εξελίξεις γίνεται ολοένα και πιο ζωηρή στην Ευρώπη και η επιτάχυνση του ρυθμού ψηφιοποίησης εν μέσω της πανδημίας διαμορφώνει μια νέα πραγματικότητα. Η πανδημία στάθηκε αφορμή για να αναδειχτεί ο καταλυτικός ρόλος της ψηφιοποίησης. Η ανάγκη ανάλυσης τεράστιας ποσότητας δεδομένων υγείας για την κατανόηση και τον έλεγχο του νέου ιού, μας ώθησε να επενδύσουμε στην τεχνητή νοημοσύνη και στη διαχείριση δεδομένων.
Η πανδημία έφερε στο φως επίσης την υπερβολική μας «εξάρτηση» σε διάφορους κρίσιμους και στρατηγικούς τομείς. Έτσι, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ «αναγκάστηκαν» να αναζητήσουν μια νέα βιομηχανική στρατηγική που θα προσφέρει μεγαλύτερη ασφάλεια σε θέματα προμηθειών και εφοδιασμού της Ευρώπης σε στρατηγικούς τομείς (πχ. υγειονομικό υλικό και φάρμακα.)
Η Τεχνητή Νοημοσύνη ηγείται των ψηφιακών εξελίξεων, προσελκύει την προσοχή όλων των βασικών παικτών, των υπερδυνάμεων, των περιφερειακών δυνάμεων, των εθνών και των θεσμών καθώς αποτελεί έναν από τους πρωταγωνιστές στον παγκόσμιο ψηφιακό αγώνα. ΟΟΣΑ, Συμβούλιο της Ευρώπης, ΕΕ, ΗΠΑ, Κίνα και πλήθος χωρών έχουν εκπονήσει τις δικές τους στρατηγικές και κατευθυντήριες γραμμές για θέματα Τεχνητής Νοημοσύνης. Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρόσφατα συγκροτήθηκε η Ειδική Επιτροπή για την Τεχνητή Νοημοσύνη στην Ψηφιακή Εποχή (AIDA) στην οποία έχω την τιμή να συμμετέχω.
Η συζήτηση γύρω από την τεχνητή νοημοσύνη περιλαμβάνει τεχνολογικές, ηθικές, νομικές, κοινωνικοοικονομικές καθώς και γεωπολιτικές πτυχές. Δύσκολα ερωτήματα ανακύπτουν καθώς ολοένα αυξάνεται ο κίνδυνος νέων οικονομικών εξαρτήσεων από τους κατόχους ορισμένων κρίσιμων τεχνολογιών και από εκείνους που ελέγχουν μεγάλο όγκο δεδομένων.
Η Ευρώπη εργάζεται σκληρά για να βρεθεί στην πρώτη γραμμή της τεχνολογικής επανάστασης και να διασφαλίσει την ανταγωνιστικότητα των τεχνολογικών επιχειρήσεών της και προσπαθεί να πετύχει τη σωστή ισορροπία, που προάγει την καινοτομία και την ανταγωνιστικότητα, χτίζει εμπιστοσύνη και προστατεύει τα δικαιώματα και τις αξίες μας.
Το ξέσπασμα της πανδημίας μας έδειξε ότι σε έναν ολοένα και πιο διαιρεμένο κόσμο, η δύναμή μας έγκειται στην αλληλεγγύη και στην ενότητα. Δημόσιες-ιδιωτικές, διασυνοριακές συνεργασίες και συνέργειες, μπορούν να προχωρήσουν σε μεγάλο βαθμό όχι μόνο όσον αφορά στην καινοτομία, αλλά και στη δημιουργία ενός περιβάλλοντος εμπιστοσύνης.
Η Ευρώπη πρέπει να «προστατέψει» την οικονομία της, αλλά δεν πρέπει να στραφεί στον «προστατευτισμό». Πρέπει να αποκτήσει μια αυτόνομη ικανότητα λήψης αποφάσεων και ανάληψης δράσεων στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης, παραμένοντας πιστή στις αξίες μας και ανοιχτή στον κόσμο.
Έτσι λοιπόν η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να αποτελέσει κλειδί για την επίτευξη της Ευρωπαϊκής Ανοικτής Στρατηγικής Αυτονομίας. Όπως τόνισε ο Αντιπρόεδρος της Επιτροπής Maros Sefcovic «μπορούμε να κάνουμε την Ευρώπη πιο ανθεκτική, ενισχύοντας την ανοιχτή στρατηγική μας αυτονομία και οικοδομώντας ένα πιο δίκαιο, κλιματικά ουδέτερο και ψηφιακά κυρίαρχο μέλλον.»
Η αυτονομία, στα ελληνικά, προέρχεται από τις λέξεις «αὐτός» και «νόμος». Κυριολεκτικά σημαίνει να είσαι ελεύθερος να φτιάξεις τους δικούς σου κανόνες. Είναι δικαίωμά μας να μπορούμε να φτιάξουμε τους δικούς μας κανόνες. Η δημιουργία αυτών των κανόνων στην Ευρώπη έχει δημιουργήσει τις κοινές μας αξίες: δημοκρατία, κράτος δικαίου και σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Το ψηφιακό μέλλον της Ευρώπης περιλαμβάνει μια στρατηγική τεχνητής νοημοσύνης χωρίς αποκλεισμούς. Μια ανθρωποκεντρική προσέγγιση με τη συμμετοχή εταίρων διεθνώς που συμμερίζονται τους στόχους μας, σέβονται του κανόνες μας και έχουμε κοινές αρχές και αξίες.
* Η Άννα-Μισέλ Ασημακοπούλου είναι οικονομολόγος, νομικός, Ελληνίδα βουλευτής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα. Είναι αντιπρόεδρος της Επιτροπής Διεθνούς Εμπορίου (INTA), μέλος της ειδικής Επιτροπής Τεχνητής Νοημοσύνης στην Ψηφιακή Εποχή (AIDA), μέλος της Επιτροπής Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών (IMCO), μέλος της Επιτροπής Ανάπτυξης (DEVE) και συμμετέχει στην Επιτροπή́ για το Μέλλον της Επιστήμης και της Τεχνολογίας (STOA).
