today-is-a-good-day
20.3 C
Athens

Η Ελλάδα δυναμικά στη νέα εξίσωση της Μέσης Ανατολής

Η πρόσφατη ανακοίνωση από τον Αμερικανό Πρόεδρο, Ντόναλντ Τράμπ, της ιστορικής συμφωνίας ειρήνης και διπλωματικής αναγνώρισης μεταξύ των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και του Ισραήλ, καταδεικνύει μια νέα ιστορική γεωπολιτική εξίσωση στη Μέση Ανατολή και την ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου την οποία η Ελλάδα, αναλογιζόμενη την επιθετικότητα του πειρατή της διεθνούς νομιμότητας, της Τουρκίας του δικτάτορα Ταγίπ Ερντογάν, η οποία απειλεί ευθέως την εθνική κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητα της πατρίδας μας, θα πρέπει να εκμεταλλευτεί στο μέγιστο δυνατό επίπεδο.

Του Δημήτρη Γ. Απόκη*

Η ανακοίνωση από τον Πρόεδρο Τράμπ και οι ανακοινώσεις του Πρωθυπουργού του Ισραήλ, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, και του ηγέτη των ΗΑΕ, Σεϊχη, Αλ Ναχιάν, έπεσαν σαν κεραυνός και επιβεβαίωσαν το νέο γεωπολιτικό σκηνικό που αργά, αλλά σταθερά διαμορφώνει στο παρασκήνιο στη Μέση Ανατολή, η κυβέρνηση Τράμπ, με πρωτεργάτη τον γαμπρό του Αμερικανού Προέδρου, Τζάρεντ Κούσνερ.

Η ευρύτερη περιοχή μας αλλάζει με ραγδαίους ρυθμούς και τα δεδομένα με τα οποία γενιές Ελλήνων διπλωματών και της πολιτικής ελίτ της χώρας έχουν γαλουχηθεί, αποτελούν παρελθόν με αποτέλεσμα να απαιτείται ριζική αλλαγή νοοτροπίας και ολοκληρωτικά νέος σχεδιασμός της εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας της χώρας μας.

Στην Ελλάδα η διπλωμάτες μας, με ελάχιστες φωτεινές εξαιρέσεις νέων διπλωματών, αλλά και το πολιτικό μας προσωπικό, έχουν μάθει να πιστεύουν και να δρουν υπό το δόγμα ότι οι Άραβες μισούν το Ισραήλ. Υπό αυτό το πρίσμα σχεδιάζεται για χρόνια η εξωτερική μας πολιτική και οι σχέσεις μας με κράτη στην περιοχή. Και κυρίως υπό αυτό το πρίσμα διαμορφώνεται και η πολιτική μας απέναντι στο Ισραήλ  που παρά την τρομερή πρόοδο που έχει επιτευχθεί από την  εποχή της Πρωθυπουργίας του Αντώνη Σαμαρά, οι αγκυλώσεις που παραμένουν είναι πολλές και επιζήμιες για τα εθνικά συμφέροντα της χώρας μας.

Η ιστορική συμφωνία μεταξύ του Ισραήλ και των ΗΑΕ, με τη μεσολάβηση του Προέδρου Τράμπ, αποδεικνύει ότι η στάση σημαντικών χωρών του Αραβικού κόσμου,  απέναντι στην βαθιά διεφθαρμένη Παλαιστινιακή Αρχή, αλλά και τους Παλαιστινίους ευρύτερα, έχει αλλάξει δραματικά. Η νέα στρατηγική των Αραβικών χωρών καθορίζεται από τη δεδομένη απόφαση των Ηνωμένων Πολιτειών να αποχωρήσουν από τη Μέση Ανατολή, και πολλές από αυτές με εξαίρεση το Ιράν των Μουλάδων, το Κατάρ, και την Τουρκία, οι περισσότερες να προσπαθούν να τοποθετηθούν μπροστά από τις εξελίξεις και την διάλυση του παλαιού γεωπολιτικού σκηνικού.

Όπως έχω υποστηρίξει πολλές φορές σε κείμενά μου στο παρελθόν η Ουάσιγκτον έχει αποφασίσει να σταματήσει να είναι ο τραπεζίτης και η δύναμη διατήρησης της ασφάλειας του δυτικού κόσμου και δυνητικά ολόκληρου του πλανήτη. Η απεμπλοκή αυτή ισχύει ιδιαίτερα για την  περιοχή της Μέσης Ανατολής. Η αποχώρηση έχει σχεδόν ολοκληρωθεί από το Ιράκ, τη Συρία, και μόνο στο Αφγανιστάν συνεχίζεται με την Ουάσιγκτον να επιθυμεί να αποχωρήσει και από εκεί το συντομότερο δυνατόν. Η βάση του Αμερικανικού Ναυτικού στο Μπαχρέϊν και η CENTCOM στο Κατάρ, συνεχίζουν να υπάρχουν μόνο λόγω της ύπαρξης των επιχειρήσεων στο Αφγανιστάν.

Αυτό για κάποιες Αραβικές χώρες όπως τα ΗΑΕ, είναι μια αναπάντεχη καταστροφική εξέλιξη. Σχεδόν το σύνολο των Αραβικών χωρών στην ευρύτερη περιοχή επιθυμούν διακαώς την αμερικανική παρουσία, για να μην έχουν να ανησυχούν για την ασφάλεια των υποδομών πετρελαίου και φυσικού αερίου. Η παρουσία Αμερικανικών στρατευμάτων σημαίνει κέρδος σε χρήμα και ασφάλεια.

Η παγκόσμια αναδίπλωση των ΗΠΑ είναι μια στρατηγική διαδικασία η οποία έχει ξεκινήσει εδώ και πολλά χρόνια και ας επιθυμούν, εσκεμμένα, κάποιοι, να την αποδίδουν στην παρουσία του Ντόναλντ Τράμπ στο Λευκό Οίκο.

Πολλοί είναι αυτοί που δείχνουν προς την Τεχεράνη και το καθεστώς των μουλάδων φανατικό υποστηρικτή της διεθνούς τρομοκρατίας, για να στηρίξουν την άποψη ότι η παρουσία της Αμερικής είναι αναγκαία. Παρόλα αυτά η αλήθεια είναι διαφορετική. Οι ένοπλες δυνάμεις του Ιράν, απασχολούνται κατά κύριο λόγο με το να διατηρούν καταπιεσμένο τον ιρανικό λαό, και το καθεστώς στην εξουσία.

Παρόλα αυτά σε σχέση με τις ένοπλες δυνάμεις των άλλων Αραβικών χωρών της περιοχής, αυτές του Ιράν είναι πανίσχυρες. Και βασικός λόγος για αυτό το χάσμα είναι η για δεκαετίες παρουσία των Αμερικανών στην περιοχή. Πλήρωνε και έκανε η Ουάσιγκτον τη δουλειά. Ακόμα και η διατήρηση των καθεστώτων που κυβερνούν τις χώρες αυτές στηρίζονταν στην Αμερικανική παρουσία.

Η συντριπτική πλειοψηφία του εργατικού δυναμικού στις χώρες αυτές είναι μετανάστες που δεν δικαιούνται να φέρουν την οικογένεια τους και να αγοράσουν περιουσία στη χώρα. Η διαβίωση τους εκεί εξαρτάται αποκλειστικά από τη χρησιμότητά τους. Μόλις αυτή παρέρχεται εκδιώκονται.

Όσο το χρήμα από τους ενεργειακούς πόρους συνεχίζει να ρέει και οι Αμερικανοί εξασφάλιζαν την ασφάλεια κλείνοντας τα μάτια στην καταπίεση, όλα ήταν καλά. Τώρα που φεύγουν αρχίζει ο εφιάλτης για τα καθεστώτα αυτά.

Αυτό συνέβαινε όσο οι ΗΠΑ, χρειάζονταν όχι κυρίως το πετρέλαιο, αλλά την συμμαχία με τις χώρες αυτές. Ανέκαθεν οι ΗΠΑ είχαν το πετρέλαιο που χρειάζονταν από τις δικές τους πηγές και την Αμερικανική Ήπειρο, και ειδικά τώρα με την επανάσταση των σχιστόλιθων, είναι απόλυτα ανεξάρτητες. Άρα δεν υπάρχει πλέον καμία ανάγκη για τη Μέση Ανατολή.

Αυτό όμως δεν ισχύει για τον υπόλοιπο κόσμο, παρά τις μπαρούφες περί πράσινης ενέργειας και τα διάφορα νόστιμα που σερβίρουν συγκεκριμένα συμφέροντα. Οι εναλλακτικές πηγές ενέργειας παρά τη φασαρία που γίνεται καλύπτουν μόνο το 2% των αναγκών του πλανήτη. Σαν αποτέλεσμα όλοι οι άλλοι, πλην των ΗΠΑ, χρειάζονται τις χώρες του Περσικού Κόλπου.

Με τους Αμερικανούς να αποχωρούν, την απειλή του Ιράν να καραδοκεί, και τους πληθυσμούς στο εσωτερικό αυτών των χωρών να βράζουν, χρειάζονται άμεσα βοήθεια για να επιβιώσουν στα νέα γεωπολιτικά δεδομένα.

Τα καθεστώτα των χωρών αυτών χρειάζονται κάποιον να τους προστατεύσει από το Ιράν, από την αγανάκτηση των δικών τους πληθυσμών, αλλά και από άλλες εξωτερικές απειλές. Το να συμμαχήσουν μεταξύ τους δεν  είναι επιλογή διότι στην ουσία κανείς δεν εμπιστεύεται των άλλον σε αυτή την περιοχή.

Όσο και να ακούγεται τρελό, όλα αυτά τα καθεστώτα εμπιστεύονται περισσότερο το Ισραήλ από οποιονδήποτε άλλον και από το ένα το άλλο.

Η συμφωνία ανάμεσα στο Ισραήλ και τα ΗΑΕ, είναι μια τρανή απόδειξη των νέων γεωπολιτικών δεδομένων που διαμορφώνονται ταχύτατα, και της ανάγκης των Αραβικών χωρών, να βρουν ένα ισχυρό προστάτη που θα αντικαταστήσει τις ΗΠΑ, και θα είναι ο προστάτης τους από την απειλή του Ιράν, και την επέλαση άλλων ξένων δυνάμεων.

Και η αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων με το Ισραήλ, είναι μόνο το πρώτο βήμα. Τα ΗΑΕ και όλες οι Αραβικές χώρες χρειάζονται απεγνωσμένα έναν εταίρο μια δύναμη, για να επιβιώσουν στο νέο σκηνικό. Τα ΗΑΕ, βγήκαν πρώτα μπροστά σε αυτό το παιχνίδι, και κέρδισαν έναν πανίσχυρο σύμμαχο, διπλωματικά, πολιτικά, στρατιωτικά και σε επίπεδο πληροφοριών.

Το γεωπολιτικό παιχνίδι στην περιοχή αλλάζει άρδην και ο κυρίαρχος πόλος ακούει στο όνομα Ισραήλ. Ο πειρατής – τρομοκράτης Τουρκία του Ερντογάν, αποτελεί  ή τουλάχιστον επιθυμεί να αποτελέσει το αντίπαλο δέος.

Η Ελλάδα πρέπει να κινηθεί ταχύτατα, ρεαλιστικά και κυρίως θαρραλέα και να βρεθεί δίπλα στην Ιερουσαλήμ, σε αυτό το νέο γεωπολιτικό σκηνικό. Θα είναι κρίμα λόγω αγκυλώσεων και αδυναμία να δούμε μπροστά να χάσουμε αυτή την και να έλθει η στιγμή που πάλι θα παρακολουθούμε τις εξελίξεις από το περιθώριο.

Πρέπει να μπούμε δυναμικά στη νέα γεωπολιτική εξίσωση της ευρύτερης περιοχής μας.

*Ο Δημήτρης Γ. Απόκης είναι Διεθνολόγος – Δημοσιογράφος, Απόφοιτος του The Paul H. Nitze, School of International Studies, The Johns Hopkins University, υπήρξε ανταποκριτής στην Washington DC, διαπιστευμένος στο Λευκό Οίκο, το Στέητ Ντιπάρτμεντ και το Πεντάγωνο, και είναι μέλος του International Institute of Strategic Studies.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ