Με αφορμή τα πολλαπλά κρούσματα γρίπης, γρίπη τύπου Α, Η1Ν1 ή άλλα συναφή, ελπίζω όχι γριπιασμένοι, να γριπολεξιλογήσουμε.
Γράφει η Σοφία Μουρούτη Γεωργάνα
Ακόμη και όσοι έχουν κάνει το αντιγριπικό εμβόλιο ή νοσούν από γρίπη και έχουν πάρει τα σχετικά αντιγριπικά φάρμακα προβληματίζονται για την έξαρσή της.
Η γρίπη, που γραφόταν γρίππη στα μη απλοποιημένα ελληνικά, μας έρχεται από αλλού, από τη γαλλική γλώσσα, από το ρήμα gripper, που σημαίνει αρπάζω ξαφνικά. Έτσι, λοιπόν, τη γρίπη την αρπάζουμε ξαφνικά ή την έχουμε αρπάξει και εμφανίζεται αιφνίδια, με υψηλό πυρετό, βήχα, πόνους στις αρθρώσεις και άλλα σχετικά που κατατάσσουν τους νοσούντες στους γριπωμένους. Η παράγωγη λέξη γριπώδης, μάλιστα, εμφανίζεται αρκετά αργότερα από τη γρίπη αυτή καθεαυτή, το 1889, για να περιγράψει μια κατάσταση, μια ασθένεια, μια λοίμωξη που έχει τα χαρακτηριστικά της γρίπης.
Το αξιοσημείωτο είναι ότι η αρχική σημασία του φράγκικου λεκτικού τύπου grippe, που μας έδωσε τη γρίπη και γριπούλα που εξετάζουμε ήταν νύχι. Άρα η γρίπη είναι το νύχι που αρπάζει. Μετά σήμαινε καπρίτσιο, ξαφνική παραξενιά. Κι αφού κάθε παραξενιά είναι απόκλιση από το κανονικό, άρα και η γρίπη είναι μια μη αναμενόμενη ανατροπή. Μια πιάνει σφιχτά, να το grip, το ομόρριζο των αγγλικών.
Η γρίπη έχει ιστορία, γρίπη ισπανική, ασιατική, γρίπη των πτηνών, πουλερικών ή αυτή η τελευταία, η γρίπη των χοίρων. Η γρίπη είναι ελαφριάς ή βαριάς μορφής. Τη γρίπη εκτός από το να την αρπάξουμε, μπορεί να την κολλήσουμε ή να την έχουμε, αν έχουμε προσβληθεί από αυτή.
Η γρίπη, όσο κι αν μας φαίνεται παράξενο, έχει αποτελέσει το αντικείμενο της πένας του Κωστή Παλαμά στο Δωδεκάλογο του Γύφτου. Ήταν ένα από τα δεινά των κακοζωισμένων εργατών του περασμένου αιώνα.
Στην αργατιά, στη χωριατιά, το χιόνι, η γρίπη, η πείνα, οι λύκοι,
ποτάμια, πέλαγα, στεριές, ξολοθρεμός και φρίκη.
Χειμώνας άγριος – κι η φωτιά, καλοκαιριά στην κάμαρά μου.
Ντρέπομαι για τη ζέστα μου και για την ανθρωπιά μου.
Αντώνυμο της γρίπης, η υγεία.
*Η Σοφία Μουρούτη – Γεωργάνα είναι φιλόλογος και διδάσκει στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδας
