Σε κάποιους ανθρώπους η ευγένεια είναι σύμφυτη με το χαρακτήρα τους, σε ορισμένους η αγένεια είναι σύμφυτη με την προσωπικότητά τους, η αγάπη για τη ζωή είναι σύμφυτη με την ανθρώπινη φύση.
Γράφει η Σοφία Μουρούτη Γεωργάνα
Όλα τα παραπάνω παραδείγματα δηλώνουν ότι τα χαρακτηριστικά αυτά είναι αλληλένδετα με το χαρακτήρα, την προσωπικότητα ή την ανθρώπινη φύση.
Ο σύμφυτος, λοιπόν, είναι ο συμφυής, αυτός που είναι στενά συνδεδεμένος με κάποιον άλλο ή συνυπάρχει με εκείνον.
Σύμφυτο, όμως, είναι ταυτόχρονα ένα εγγενές ή ενδογενές στοιχείο που υπάρχει μέσα στη φύση μας, όπως άλλωστε λέει η ετυμολογία της λέξης (συν + φύω – φύομαι), είναι έμφυτο. Ο σύμφυτος φύεται, συναυξάνεται μαζί με κάποιον άλλο. Τέτοιος είναι ο φόβος ή η ελπίδα που είναι σύμφυτα στον άνθρωπο, δηλαδή ενδιάθετα, υπάρχουν σε όλα τα ανθρώπινα όντα.
Ο σύμφυτος μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ιατρικός όρος, σαν τις ασθένειες με τις οποίες γεννιέται κανείς. Σύμφυτες νόσοι και όχι επίκτητες έχουμε, αν δεν τις αποκτήσαμε μετά από ένα ατύχημα για παράδειγμα.
Η λέξη προσδίδει ένα λόγιο ύφος στο κείμενό μας και αποτελεί μέρος του απαιτητικού λεξιλογίου.
Ο, η σύμφυτος, το σύμφυτον ήταν το επίθετο στα παλιά ελληνικά και περιέγραφε τον φυσικό, τον έμφυτο. Υπήρχαν στη γλώσσα μας στερεότυπες εκφράσεις όπως ο σύμφυτος αιών, που ισοδυναμούσε με τη γεροντική ηλικία, η οποία, θέλουμε δε θέλουμε, θα έλθει κάποια μέρα.
Ως αντώνυμα για το σύμφυτο, εκτός από τον επίκτητο χρησιμοποιούμε τον επιγενή και τον πρόσκτητο που κι αυτές κάνουν τα κείμενά μας κάπως πιο σοβαρά και επίσημα.
Αν θέλουμε να είμαστε πιο ανάλαφροι, μπορούμε, αντί για σύμφυτη καλοσύνη, να κάνουμε λόγο για φυσική, ανεπιτήδευτη καλοσύνη που την έχει κανείς από γεννησιμιού του.
*Η Σοφία Μουρούτη – Γεωργάνα είναι φιλόλογος και διδάσκει στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδας
