Πόσες αλήθειες ξέρουμε, που δεν λανθάνουν, δεν περνούν, δηλαδή, τον καιρό τους κρυμμένες, χωρίς να τις παρατηρήσει κάποιος; Γιατί, για να μιλήσουμε αληθινά, χωρίς ψέματα, η λέξη αλήθεια παράγεται από το αρχαιότατο ρήμα λανθάνω, και συγκεκριμένα από το μέλλοντα του ρήματος, το λήθω.
Γράφει η Σοφία Μουρούτη Γεωργάνα
Λανθάνω σημαίνει διαφεύγω την προσοχή κάποιου, μένω άγνωστος, αόρατος. Έτσι η αλήθεια με το -α το στερητικό είναι ό, τι δεν κρύβεται, δεν περνά απαρατήρητο, το πραγματικό. Βέβαια, αυτή η αλήθεια είναι η ουσία του ἀληθοῦς, και συγγενεύει ετυμολογικά με τη λήθη, τη λησμονιά, το λησμονώ και τον επιλήσμονα. Άρα η αλήθεια είναι η κατάσταση εκείνη που δεν ξεχνιέται. Στην ίδια οικογένεια ανήκουν και το λάθος, η αστοχία, αυτό που δεν προσέξαμε. Συνεπώς και ο άληστος είναι το πρόσωπο ή το πράγμα που δεν μπορούμε να ξεχάσουμε, επειδή δυστυχώς έχει χαραχτεί αρνητικά στη μνήμη μας. Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για τα αλήστου μνήμης γεγονότα του καλοκαιριού του 2015.
Μπορείτε να ελέγξετε την αλήθεια, την ορθότητα των λεξιλογικών ισχυρισμών μας. Μετά από εξονυχιστική μελέτη του λήμματος στο λεξικό, θα μάθετε την καθαρή αλήθεια, ώστε και αν ακόμη μας έχει ξεφύγει ένας κόκκος αληθείας, δε θα χαρακτηρίσετε τις πληροφορίες μας αναληθείς.
Για να πούμε και τη μαύρη αλήθεια, είναι δύσκολο στ’ αλήθεια να εξαντλήσουμε τα όσα μπορούμε να γράψουμε για τη λέξη. Μα την αλήθεια, φαντάζει ακατόρθωτο και αληθεύει ότι είναι και κουραστικό για τους αναγνώστες. Ακόμα κι αν μας υποβάλετε σε ορό αληθείας πάλι θα καταλάβετε ότι δε λέμε ψέματα.
Κι αν μας πείτε την πικρή αλήθεια ότι καταπονηθήκατε να διαβάζετε το γλωσσάρι μας, η άποψή σας θα είναι αναληθής, θα προσκρούει στις συνθήκες αληθείας, στις προϋποθέσεις που φροντίζουμε να ισχύουν, για να μην ταλαιπωρούνται οι αναγνώστες μας.
Εκτός αν ψάχνετε για την αλήθεια στη φιλοσοφία ή την Αλήθεια με Α κεφαλαίο, για την ακριβή γνώση της οποίας θα κάνετε τη δική σας προσωπική πορεία.
Γιατί η αλήθεια να λέγεται:
Τις μεγάλες αλήθειες τις ανακαλύπτει κανείς μόνος του.
*Η Σοφία Μουρούτη – Γεωργάνα είναι φιλόλογος και διδάσκει στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδας
