Για το μαγνάδι ο λόγος, το λεπτό πέπλο, το αραιό αραχνοΰφαντο ύφασμα, με το οποίο κάλυπταν οι γυναίκες το πρόσωπό τους. Μια λέξη ξεχασμένη, αλλά ποιητική, που έρχεται από πολύ παλιά είτε από τα αραβικά είτε από το αρχαίο επίθετο μανός που ήταν ισοδύναμος με τον αραιό.
Γράφει η Σοφία Μουρούτη – Γεωργάνα
Τη λέξη την συναντάμε σε αρκετά μέρη της Ελλάδας. Εκτός από κάλυμμα της κεφαλής, ένδειξη σεμνότητας για τη γυναίκα, οι νοικοκυρές χρησιμοποιούσαν το μαγνάδι, για να καλύψουν τη ζύμη, ώστε να φουσκώσει ή σκέπαζαν με μαγνάδι τρόφιμα, για να μη χαλάσουν. Με μαγνάδι κάλυπταν τις κούνιες των μωρών κι έτσι αυτό ήταν κάτι σαν κουνουπιέρα.
Το μαγνάδι αποτελεί αγαπημένη λέξη των ποιητών και χρησιμοποιείται κυρίως μεταφορικά, για να αποδώσει την αχλύ, το διακριτικό χρώμα και άλλα πολλά απαλά και ανάλαφρα, όπως στο παρακάτω σονέτο του Λορέντζου Μαβίλη.
Στην μοναξιάν, όπου ψηλός κρημνός σηκώνει
Την κεφαλή του προς τα σύγνεφα και αφήνει
Τον καταρράκτη να βογγά και να φουσκώνει
Και τα μαρμάρινα τα στήθη του να πλύνει,
Εκεί που δάσος το λαγκάδι περιζώνει,
Ενώ μεσουρανείς φιλέρημη σελήνη
Ασημοϋφαντο λαμπρό μαγνάδι απλώνει
Εις την απέραντη του σύμπαντος γαλήνη,
Αυτού η καρδιά μ’ απ’ τη χαρά της ξεχειλίζει,
Όταν ακούω την αγάπη μου να ψάλλει
Των αθανάτων ποιητών τους θείους στίχους.
Τότε θαρρώ πως εμπροστά μου φτερουγίζει
Αιθέρια μούσα μ’ όλα τ’ ουρανού τα κάλλη,
Θαρρώ πως αγρικώ της λύρας της τους ήχους.
Εξάλλου κι ο άλλος μας επτανήσιος ποιητής, ο Διονύσιος Σολωμός έχει γράψει στα ιταλικά «La donna velata» που αποδίδεται στα ελληνικά «Η γυναίκα με το μαγνάδι».
Η Σοφία Μουρούτη – Γεωργάνα είναι φιλόλογος και διδάσκει στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδας
