Λέξη ταξιδιάρα η σημερινή, αντιδάνειο δηλαδή, που ήλθε στη γλώσσα μας από τη γαλλική canevas, στην πραγματικότητα όμως έφθασε στους Γάλλους από τα λατινικά, από τη λατινική cannavis. Η cannavis είναι ελληνικής προέλευσης και δεν είναι άλλη από την ελληνικότατη ἡ κάνναβις, τῆς καννάβεως, που δήλωνε το αντίστοιχο φυτό από το οποίο έφτιαχναν σπάγγους, σχοινιά, υφάσματα, άρα και καμβάδες. Οι γλωσσολόγοι λένε ότι η καταγωγή της είναι από την Ανατολή, από τη Θράκη ή την περιοχή όπου κατοικούσαν οι Σκύθες. Κι αυτό γιατί οι Σκύθες έκαιγαν σπόρους καννάβεως προκειμένου να ιδρώσουν. Ο ιδρώτας αυτός ήταν το μπάνιο τους, ένα είδος χαμάμ, μια που ποτέ δεν έπαιρναν το μπάνιο τους με νερό.
Γράφει η Σοφία Μουρούτη – Γεωργάνα
Με τον καμβά σήμερα εννοούμε το ύφασμα από λινάρι, βαμβάκι, αλλά και κάνναβη, πάνω στο οποίο κεντούσαν μαμάδες και γιαγιάδες μιας άλλης εποχής ίσως πολύ μακρινής. Στον καμβά μπορεί να ζωγραφίσει κάποιος εξίσου ωραία.
Ο τύπος, όμως, χρησιμοποιείται επίσης μεταφορικά, για να δηλώσει το περίγραμμα μιας υπόθεσης ή ενός λογοτεχνικού έργου, τα βασικά σημεία. Γι΄ αυτό γίνεται λόγος για καμβά της υπόθεσης, της ιστορίας, του έργου κ. ά. Ήλθε στο προσκήνιο αυτές τις ημέρες, αφού οι εφημερίδες έκαναν λόγο για καμβά διπλωματικής αντιπαράθεσης μεταξύ Η.Π.Α. και Ελλάδος με αφορμή τον πιθανό κατάπλου ενός ιρανικού τάνκερ στη μεσσηνιακή θάλασσα.
Στα αγγλικά ο καμβάς είναι πάλι canvas, ενώ στα γερμανικά Leinwand, τοίχος από λινάτσα, λέξη που δείχνει το σύνδεσμο της λέξης και με το λινάρι.
Στην κυριολεκτική του διατύπωση ο καμβάς είναι συνώνυμος με το κανναβάτσο ή κανναβόπανο, ύφασμα για διάφορες χρήσεις, κυρίως για βρωμοδουλειές, αλλά και για ζωγραφική. Συνώνυμος είναι και με το μουσαμά.
Στη μεταφορική θα μπορούσαμε να πούμε ότι ισοδυναμεί με το περίγραμμα, τις βασικές γραμμές, τα κύρια σημεία.
Στην ίδια ετυμολογική οικογένεια, αν ανατρέξει βέβαια κανείς στην ιστορία της λέξης, ανήκει ο κανναβένιος, κανναβίσιος, καννάβινος, το κανναβόσχοινο, αλλά και το κανναβούρι με το οποίο μας έχουν ποτίσει και δεν σταματάμε να φλυαρούμε.
Η Σοφία Μουρούτη – Γεωργάνα είναι φιλόλογος και διδάσκει στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδας
